Игорь Витальевич АКТУГАНОВ,
Марий Элын калык артистше
21 ноябрьыште марий калыкын ик эн йӧратыме артистше Игорь Витальевич Актугановын ӱмыржо лугыч лие.
Игорь Витальевич 1975 ий 4 сентябрьыште Звенигово район Эҥервож ялыште шочын. 1993 ийыште Красногорский кыдалаш школым пытарымеке, Марий республикысе тӱвыра да сымыктыш колледжын актер отделенийышкыже тунемаш пура, тыгодымак шке мастарлыкшым Марий самырык театрыште шуараш тӱҥалеш. Икымше гана театрын сценышкыже П.Эсенейын «Янлык суд» йомакше почеш шындыме спектакльыште лектеш, тыгодымак Г.Гордеевын «Ӧртӧмӧ он» трагедийыштыже сарзын рольжым ӱшанат. Но пел ий гыч самырык рвезым армий радамышке налыт. Армийыште кок ий служитлымеке, Игорь Актуганов театрышке пӧртылеш. Пашам ыштыме жапыштак Российысе Театр искусство академийын актер отделенийыштыже мастарлыкым нӧлта да 2005 ийыште ты вузым пытарыме нерген (ожно кўчыкынжє ГИТИС маналтын) дипломым налеш.
Таче марте И.Актуганов Марий самырык театрыште 100 утла рольым — йомакысе геройламат, комедийысе мыскара персонажламат, драматизм шӱлышан образ-влакымат мастарын чоҥа. Мутлан, 2012 ийыште Л.Филатовын «Про Федота стрельца — удалого молодца» йомакыштыже Царьын образшым мыскара гочын келыштара гын, изиш варарак В.Григорьев ден З.Долгован «Ачай, ачием!..» драмыштыже Василий Петровичын образшым келгын почын пуа. Т.Миннуллинын пьесыж почеш «Чордыраял Элыксандр» спектакльыште Игорь Акгуганов 91 ияш Элыксандрын образшым 2010 ийыште туге келгын да кумдан сӧрастара, тиде шоҥго еҥын образшым 35 ияш артист модеш манын ӱшанаш йӧсӧ. А чумыр ончымаште воштылаш да тыгодымак келгын шонаш таратыше рольжо-влак Игорь Актугановын тесте дене. Теве, мутлан, М.Шкетанын ныл кӱчык пьесылаже негызеш шындыме «Эх илышет, шеремет…» комедийыште Айдушын, Эчукын, Каритонын да Регистраторын койдарчык койышыштым мастарын почеш гын, В.Абукаевын «Шем оржан ош поран» трагифарсыштыже И.Актуганов милиционерын, ты авторынак «Изуремыште кугу сӱан» мыскара пьесыштыже Лаймырын, Т.Миннуллинын «Йоргасола каче-влак» комедийыштыже Сакарын рольжым модеш. А. Петровын «Адак омсашке тӱкалат» ден «Пупкин ӱдырым налеш» фарсыштыже гын тудо тӱҥ герой коммерсант Пупкинын чын тӱсшым мастарын койдара. А пытартыш жапыште Игорь Актуганов Г.Гордеевын «Кунам кӱдырчӧ кӱдырта» сатире спектакльыште Кузьман рольжым, М. Илибаеван «Торешватесолаште
томаша» комедийыште Филян, В.Григорьевын «Кок ватылан ик марий» комедийыште Вачин, руш классик И. Гончаровын романже почеш шындыме «Обломов» комедийыште Обломовын, Н.Гогольын романже почеш шындыме «Мёртвые души» комедийыште Ноздрёвын да шуко-шуко моло спектакльлаште шкенжын комедийный актер талантшым эшеат чот пе‰гыдемден ончыкта. Ойырен палемдыман И.Актугановын М.Горькийын «На дне» драмыштыже Актёрын образшым чо‰ымо мастарлыкшым. Арам огыл тиде спектакль дене Марий самырык театрын артистше-влак 2006 ийыште Тюмень олаште эртыше «Золотой конёк» тўнямбал фестивальыште «Эн сай актер ансамбль» номинацийыште се‰ымаш чапым сулен налыныт. Тиде се‰ымаште И.Актугановынат надырже кугу. Тылеч посна артист мастарлык сенымашым тудо тӱрлӧ театр фестивальлаште сулен. Мутлан, «Йошкар-Ола театральная», «Майатул», «Мост дружбы» театр фестивальлаште ик гана веле огыл «рольым эн сайын чонышо артист» семын диплом дене палемдалтын. А 2006 ийыште И.Актуганов роль-влакым мастарын чонымыжлан Марий Эл Республикысе самырык-влаклан Олык Ипай лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше лийын, 2010 ийыште «Марий Эл» газетын калык дечын йодыштмашыж почеш тудо «Идалыкы эн сай артистше» семын палемдалтын. Тыгодымак артистын пашаже да актер мастарлыкше Марий Эл Тӱвыра, савыктыш да калык паша шотышто министерствын, тыгак Марий Эл Республикын Кугыжаныш погынжын, Марий Эл Республикын Правительствыжын Почётан грамотышт дене суапландаралтын. А 2011 ийыште Игорь Актуганов «Марий Элын сулло артистше», 2016 ийыште «Марий Элын калык артистше» лӱмлам налын.
Марий самырык театрын коллективше
