«Туныктышо – тиде кугу тӱня»
Йӧратен ойырен налме пашам айдеме эреак чоным пыштен, уло кумылын ышта да уло вий-куатшым, моштымшыжым пуа. Тыге ий гыч ийыш тырша да сай лектышыж дене куандара. Кеч-могай саман саман лийже – тудо шке профессийжылан ӱшанле кодеш. Республикыштына тыгай еҥже шагал огыл, нунын кокла гыч иктыже – Волжский районысо Упшер тӱҥ общеобразовательный школын уста педагогшо, Марий Элын сулло туныктышыжо, Россий Федерацийысе калык просвещенийын отличникше Таисия Долганова (снимкыште). Сулен налме канышыш шукертак лектын гынат (шушаш ий январьыште тудлан 65 ий темеш) тачат йӧратыме пашажым ышта: тӱҥалтыш класслам туныкта.
Да туныктажат ӱмыржӧ мучко тиде школыштак. 1979 ийыште Н.Крупская лӱмеш Марий кугыжаныш педагогический институтым тунем пытарымеке, идалыкым Приволжский школышто ыштен, а вара шочмо школышкыжо куснен.
— Туныктышын профессийже мылам изинек келша, – ойла Таисия Викторовна. – Икымше туныктышем Анатолий Алексеевич Алексеев ачана гай ыле, скрипкам шоктен. Варажымат сай педагог-влак туныктеныт, кумылым налын моштышо лийыныт. Туныктышо – тиде кугу тӱня. Ик могырым шоналташ гын, опыт уло, садлан туныкташ куштылго, но вес велым – неле. Кунам йочан кушмыжым да шуко палаш тӱҥалмыжым ужат, кунам ий гыч ийыш лектыш саем толеш, тунам куанен пашам ыштет. Мемнан школышто тунемше-влакын ача-авашт сай улыт. Нунын дене ик ой дене пашам ыштет, тунам лектышыжат куандара. Ача ден ава-влак умылат, полшат, нунын йочаштлан шинчымашымат пуаш куштылго, да икшывыжат школыш куанен толеш. Вет тудын кумылжым жапыштыже ужын шуктыман, изи айдемым чын корно дене виктарен моштыман. Икте школыш йӧршеш нимом гаяк палыдыме толеш, весе, мутлан, лудын мошта. Ме иктыжымат ойырен туныктышаш огынал, чылаштым – иктӧр. Сандене иктат шеҥгелан ынже код, тунемаш кумылжо ынже йом манын тыршет. Йочан кумылжым жапыштыже нӧлталын моштет гын, умбакыже тудо тыршен тунемаш тӱҥалеш. Санденак ме кунамже урок деч варат посна пашам ыштена, моло деч почеш ынже код да сайын тунемже манын шонена.
«Мыняр выпускым туныктен луктында?» йодышемлан Таисия Викторовна «Шуко, шотленат омыл…» манын шыргыжале.
Г.Кожевникова
Авторын фотожо
