«Шонымашкем шуынам: артист улам!»
Лаштыкнан тачысе унаже — Морко район Чавайнур ялеш шочын-кушшо, Марий самырык театрын артистше Андрей ВАСИЛЬЕВ.
Тудо театрыште ынде ятыр ий пашам ышта. Тиде жапыште тӱрлӧ спектакльыште шке модмыж дене калыкым куандара, шонаш тарата.
Йоча пагыт але кузе шонымашкыже шуын
Изиж годым тудо тракторист лияш шонен. Андрейын ачаже «Чавайн» колхозышто агрономлан, вараракше пачасаскам ончен куштымаште тыршен. Рвезе ятыр гана ачаж пелен коштын.
Арын кыдалаш школым пытарымекыже, А.Васильев Морко СПТУ-што тракторист-машинистлан тунемын. Тиддеч вара Андрей армийыш каен, службым военно-морской флотышто эртен. Тушеч пӧртылмеке, колхоз пашаш ушнен, трактор, комбайн дене кудалыштын.
А.Васильевын шочмо ялыштыже С.Г.Чавайн лӱмеш тоштер комплекс уло. А туштыжо моткоч шуко мероприятийым эртареныт. Андреят тушко кошташ шӱман лийын.
— Икана Шкетанын изирак ойлымашыж почеш сценкым ямдылаш шонен пыштеныт да мыйымат тушко ӱжыныт. Рольым чоҥаш, вес еҥын илышыжым сценыште ончыкташ оҥайын чучын, — шарналта Андрей Васильев. — Вараракше ялышкына Марий самырык театрын труппыжо «Йоргасола каче-влак» спектакль дене толын. Постановкым ик шӱлыш дене онченам, поснак Андрей Андриановым, Александр Купсольцевым, Августа Романовам тачат шарнем. Артист-влакын кумылым савырен, оҥайын модмышт, сценыште воштылтарымышт чотак келшен. Тидыжак, очыни, изи шӱмем тарватен. Тунамак администратор Зоя Кузьминична Соколова Республикысе культур да искусство колледжыш артистлан тунемаш пурымо нерген ойлен. Кӧргыштем ала-можо «йок» лийын кайымым тачат шарнем.
Тиддеч вара А.Васильев театрым ончалме, Зоя Кузьминична дене вашлийын мутланаш кӱлмӧ амал дене Йошкар-Олаш толын. Марий самырык театрым кужун кычал коштмыжым тачат сайын шарна.
— Театрыш логалмеке куаненам. Сценыште репетиций каен. Изиш вучалташ кӱштеныт. Варажым Олег Геннадьевич Иркабаев дене тунемаш пурымо шотышто мутланенна, — мут мундыражым ронча Васильев. — Шудо жапыште Республикысе тӱвыра да сымыктыш колледжын актёр пӧлкашкыже тунемаш пураш документым конденам да чот ямдылалташ пижынам. Марий литератур книгаште ятыр писательын илыш корныштым, почеламутыштым, ойлымашаштым лудынам.
Комбайн гыч – театрыш
Калыкыште манмыла, ушым шындымеке, чылажымат шонен вискалымеке, 1997 ийыште Андрей Васильев колледжыш тунемаш пурен. Ныл ий гыч Марий самырык театрын коллективышкыже ушнен.
— Тиде еш дене эше студент пагытыштак палыме лийынам. Икымше курсышто тунемме годым Геннадий Гордеевын трилогийже почеш спектакльым шындаш ямдыленыт. Ме, студент-влак, тӱшка сценыште лийынна. Лӱмлӧ артист-влак, Андрей Андрианов, Светлана Гладышева, Августа Романова, Борис Дмитриев, Григорий Майков, дене пырля ик сценыште лиймым моткоч кугу куанлан шотленам. Нуным ончен, рольым мастарын почын пуымышт, сценыште илышым чоҥымышт дене кугешнаш таратеныт.
А.Васильевын театрыште чоҥымо икымше кугу пашажлан Г.Гордеевын «Ял ӱмбалне мужыр йӱксӧ» пьесыж почеш шындыме музыкальный комедийым шотлыман. Тушто тудо весела кумылан Микытан рольжым модын. Изиш варарак актёр З.Долгован «Шудо шешке» комедийыштыже адакат илалше пöръеҥын, Сапанын, образшым мастарын чоҥен, а Г.Гордеевын «Куп» драмыштыже актёр талантше драматизм шÿлышан Иван Яковлевичын образшым чоҥымаште эшеат кумдан почылтын.
Лӱмлӧ писательын ялыштыже шочын-кушшо ты артист ты театрыште ынде 25 ий наре тырша. Тиде жапыште тӱрлӧ шӧрынан моткоч шуко рольым модын, калыкын йӧратыме артистше мартеат кушкын шуын. Тудлан комедийыштат, драмыштат образым чоҥаш келша, ойыртемалтше койыш-шоктышым муын моштымыж дене палдырна. Финн-угор калык-влакын театрыштын «Майатул» фестивальыштышт «Кокымшо планан эн сай пӧръеҥ роль» номинацийыште ятыр гана лауреат лӱм дене палемдалтын.
Пытартыш жапыште шындыме спектакльлаште: «Немыч вате», «Корнывож пеледыш», «Торешвате солаште – томаша» — Андрей образыш келгын пурен моштымыжым ужына, авторын каласышаш шомакшым почын пуэн мошта.
Андрей Васильев йоча спектакльлаштат («Приключения Чиполлино», «Против кого дружим», «Хитрюндий великолепный», «Аленький цветочек» да молат) оҥай рольжо-влак дене икшыве-шамычым куандара. Йомак геройым келыштарымаштат актёр кугу мастарлык дене ойыртемалтеш.
— Кажне курс тунем пытарыме жаплан диплом пашам ямдыла. Андреймытын группыжо руш пьесе негызеш ямдылыме «Каргалтше йӧратымаш» спектакльым шынден. Ачан рольым ӱшандарен модмыжо тачат шарналтеш, — палемда театрын художественный вуйлатышыже, режиссёр Олег Иркабаев. — Кызытат тудо чыла гаяк постановкышто рольым модеш. Андрей кыртмен пижын пашам ышта. Кажне образым келгын почын пуа, сайын келыштарен мошта, рольжо-влак ушеш кодшо улыт. Андрей Васильев — театрыште — ик эн тӱҥ актёрна. Тудо классикыштат («На дне», Гроза», Вишнёвый сад» — авт.), марий драматург-шамычын возымо произведенийышт почеш шындыме спектакльыштат илышым ужын, шижын мошта да образым чоҥымыж годым кучылтеш. Андрей театрыште пашам ышта веле огыл, тудо тушто ила. Артист пашаж деч посна эше реквизиторын сомылжым шукта. Тудо — ответственный, поро да ӱшанле йолташ, но тидын годымак шканже акым палыше айдеме.
Кажне артистын шонен коштмо рольжо уло. Тидын шотышто А.Васильев тыгерак ойлыш:
— Посна палемден ом керт, мемнан режиссёрна Олег Геннадьевич Иркабаев спектакльыште могай рольым ӱшанен пуа, кажныжым модаш ямде улам.
Саска кӱмӧ пагытым вуча
Театр артист-влак сценыште веле огыл, районлашке лектын коштыт, вес регионлашкат чӱчкыдынак лиедат, сандене яра жапышт уке гаяк.
— Пӱртӱсыштӧ лияш йӧратем, поснак чодыраште тӱрлӧ саскам, поҥгым погаш келша. Но моло семын колым кучаш кошташ кумылан омыл. Улыжат ик гана ала-могай ерыште изи колым кучымем шарнем да тетла ик ганат эҥыримышкем нимогай кол логалын огыл, — воштылеш Андрей.
Иктешлыме семын
Артист А.Васильев шке пашажым моткоч йӧрата. Спектакль деч вара кугурак-влакын тауштен каласымышт, а изирак-шамычын постановкым чон йӱлен ончымышт кумылжым нӧлта, у пашалан пижаш тарата.
АЛЕВТИНА БАЙКОВА
Фотом театрын архивше гыч налме
