Тиде куштылго атлетым ола уремыште чӱчкыдын ужаш лиеш. Кызытат тўрлє кӱкшытан таҥасымашке лектеш, вийжым терга. Шернур район Мустай кундемын эргыже В.Малинин изинекак куштылго атлетикылан кумылаҥын да тунемме пашажлан тачысе кечынат ӱшанле.
Икана Йошкар-Ола урем дене энтузиаст-спортсмен Вячеслав Афанасьевын куржын эртымыж годым мый денем саламлалташ шогале. Тыгутлаште воктекна спорт вургеман еҥ лишеме. «Теве тиде еҥ шке жапыштыже моткоч тале спортсмен, регионнан чапшым єрдыж кундемлаште арален, кӱшнӧ кучен. Таче кечын ветеран-влак коклаште чолга куржталше Вячеслав Малинин», – мане Вячеслав Никитич.
Теве тыге эше ик куштылго атлет дене палыме лийым, мутым вашталтышна, варажым тудын дене ик жаплан эртыше пагытыш куснышна.
– Ялеш шуаралтын кушшо ятыр куржталше еҥын кугу спортыш корныжо ик семын тӱҥалын манаш келшен толеш. Футбол, волейбол, ече… Вячеслав Павлович, тенданат тыгак?
– Школышто тунеммем годым куржталаш йєратенам. Нылымше классыште икымше верым налынам. Чот куаненам ыле. Такшым кажне кечын авамлан полшаш фермыш куржталынам. Эрдене, кастене… Тыге 15 ий шкешотан тренировко лийын. Кандашымше классыште ечылан кумылаҥынам, но куштылго атлетике садак чонемлан лишылрак. Марий радиомеханический техникумыш тунемаш пурымеке, кыртменак куржталаш тӱҥалынам. Марий Элын чемпионатыштыже кум километрыште чемпион лийынам. Тыге республикын сборный командышкыже налыныт. Вара мыйым Сочишке сборыш наҥгаеныт.
– Мотор кундем, теҥыз, курык вий-куатым пуэныт?
– Єрдыж кундемын моторлыкшо, сылне вер-шєр ялысе рвезын кумылжым савыреныт, а курык коклаште куржталын, чынжымак вий-куатым налынна. Варажым ик гана веле огыл Кисловодскыш сборышко колтеныт. Но мый шукыж годым шке кундемыштак куржталаш тыршенам. Икымше тренерем Курыкмарий район гыч Игорь Владимировияч Петров лийын. Пашаш пурымекем, тренер деч посна шке ямдылалташ тӱҥалынам. Организмлан кунам нагрузкым кугемдаш, кунам иземдышашым шкеак эскеренам.
– Ончыч 3, 5, 10 километр кужытышто тале спортсмен семын ойыртемалтында гын, варажым, Вячеслав Павлович, пелемарафоныш, марафоныш кусненда. Тидлан могай-гынат амал лийын?
– Ятыр ий республикын чапшым араленам. Результатат куандарен. Киргизийыште, Арменийыште, Украиныште таҥасыме. Чўчкыдынак призёр радамыште лийынам. Икымше гана 1988 ийыште Йошкар-Ола – Шап пелемарафонышто вием тергенам. Тушто икымше верым налынам. Вара Озаҥ олаште, Пошкырт кундемыште да моло вереат стартыш лектынам. Марафонат келшаш тӱналын. Ойыртемым пурташ манын, 100 километр кужытыш ушненам. Тыгай трассыштат оҥай лийын, вет тӱрлӧ кундемыште – тӱрлӧ корно, сылне вер-шӧр, пӱртӱс. Лӱмлӧ спортсмен-влак дене палыме лият, кутырет, опыт дене пайлалтат, мом-гынат уым налат.
– Шӱдӧ километрым чылан куржын эртен огыт керт. Республикыштыжат ик-кок еҥ веле, докан?
– Шӱдӧ километрыш куржталшыже лач Александр Танников дене коктын улына. Тудат, мыят тиде кужытышто Российын спорт мастерже нормативым шуктенна. Мыйын эн сай жапем – 6 шагатат 39 минут. Ты кужытышто вестӱрлӧ тактике кӱлеш. Шарнем, Владимир олаште тӱнямбал кӱкшытан таҥасымаште моткоч тале спортсмен-влак коклаште вием тергенам, кокымшо верым налынам. А Королёвышто нылымше лийынам. Тунам Европын чемпионатышкыже логалынам ыле, но тренер-влак шкеныштын воспитанникыштым наҥгаеныт. Кундемна гыч икмыняр гана шӱдӧ километрыште да сутка мучко таҥасыше семын эше Владимир Тивиковым палемдыман. Ондак куштылго атлет-влак, чынжымак, виян да ятырын лийыныт. Стартышкат, тўрлє район гыч шуко е‰ лектын. Пытартыш жапыште тидын шотышто моктанаш ок лий. Таҥасымашым ончен, кумыл веле вола. Мутлан, республик кӱкшытан ик таҥасымаште лу утла спортсмен стартыш лектын. Ррегионыштына тӱрлӧ спорт объект чоҥалтеш гынат, самырык-влакым йӧршеш весе сымыстара: компьютер, сото телефон… Улыт, конешне, виянжат. Мутлан, Шернур кундем гычак тӱнямбал кӱкшытыштє вийым тергыше Людмила Лебедевам, куштылго атлет Алексей Ахтямовым, ечызе Маша Макаровам палемдаш лиеш.
– Вячеслав Павлович, те Йошкар-Олаште пашам ыштеда, тыгодым ятыр ий ялыш вольык ончаш кудалыштында. Кузе тидым умылаш? Шернур марте лишылжак огыл.
– Чын. Ача-авам ты илыш гыч кайымышт деч вара Мустайыш лу ий ушкалым да ӱшкыжым ончаш кудалыштынам. Пашажым ММЗ-ште электронщиклан ыштем. Олаште шке пачерем уло гынат, ялысе суртым кучаш кӱлеш, шоненам. Эрден эрак кынелам, вольыкым пукшем, йўктем да пашаш кудалам, а паша деч вара – адакат Мустайыш. Тунам кечеш ныл шагат монь веле малыме. Куржталынат, таҥасымашлаште виемат терген шуктенам. Чот нойымо, но ял пашаш шуаралтын кушшо улам, сандене тунемынам.
– Мланде дене куржталаш пайдаже шукырак?
– Мутат уке, мланде дене куржталмым асфальт дене таҥастараш ок лий. Чыла шотыштат куштылгырак, пайдале.
– Тыге кызытат шкешотан расписаний почеш иледа?
– Тыгак лектеш ала-мо… Паша деч вара мӱҥгышкӧ куржам. Южгунамже лўмынак лектам, ола уремла, Изи Какшан эҥер воктене яндар южым шӱлалтен куржын эртем. Тиде ынде режимыш пурен. Эрденат кажне кечын ик шагатым зарядкылан ойырем. Отжиманийым 200 гана ыштем. Самырык-влакланат физкультурлан жапым чаманаш огыл манын темлем. Тарванылза, куржталза, таза илыш-йӱлам кучыза, пашам ыштыза. Тунам поликлиныкышкат корным мондеда. Мый кумло ий жапыште ик ганат больничныйым налын, кочывӱдымат подылын омыл. Пашаште самырык-влакым туныкташ тыршем, но, шижалтеш, лушкыдырак улыт, тыгодым вигак кугу пашадарым налаш шонат. А вет тидлан тунемман, опытым погыман. Кеч пашаште, кеч спортышто кумыл, тыршымаш лийшаш.
– Спортышто, тыглай илышыште, ончыланем задачым шындем да тудым шукташак тыршем. Мыйын девиземжат тыгай «Чыташ! Вияҥаш! Шуаралташ!». Чытымашем дене йот элысе куштылго атлет-влакымат єрыктаренам. Мутлан, Тула – Калуга пробегыште (103 км) американ спортсмен, корно гыч кораҥын, мыланем парняж дене «Во!» манын ончыктен. Мучаш марте эскерен, саламлен.
Шуко пєлекым кучыктеныт, но теве Пошкырт кундемыште сеҥышыш лекмемлан пуымо самовар мыланем эн шерге.
Е.ЭШКИНИНА мутланен.
