Кеч-могай элым нал, тудым виктарыме кугыжаныш политикыжын ик эн кӱлешан ужашыже – калыкын тазалыкшылан лӱдыкшыдымӧ кочыш сатум ямдылыме паша. А тудыжо Российыште тӱҥ шотышто ялозанлык производство дене кылдалтын.
Маристатын увертарымыж почеш, 2020 ий январь-июньышто республикысе чыла ялозанлык производитель-влак (организаций, кресаньык (фермер) озанлык, индивидуальный предприниматель) чумыр налмаште 21,2 миллиард теҥгелан сатум ыштен налыныт, а тидыже, 2019 ийысе тыгаяк жап дене таҥастарымаште, 4,3 процентлан шукырак. Кузе тыге? Специалист-влакын мутышт почеш, тыгай лектышыш шуаш вольыкым ончымо пашам вияҥдыме полшен. Адакшым таче республикыште чывым да сӧснам ашныше предприятий шагал огыл.
Тений 1 июльлан кундемысе ялозанлык производитель-влакын озанлыкыштышт тӱкан шолдыра вольык чылаже 85,6 тӱжем вуй уло (2019 ийысе тыгаяк жап дене таҥастараш гын, тиде 4,3 процентлан шукырак). Ты чот гыч 30,6 тӱжем вуйжо – ушкал, ӱмашсе деч 0,2 процентлан шагалрак.
2020 ий 1 июльлан кундемыштына сӧснам чылаже 304,7 тӱжем вуйым (2019 ий тыгаяк жап деч 7,7 процентлан шукырак), 12731,1 тӱжем сурткайыкым (13,5 процентлан шукырак) ашнат.
Тений январь-июньышто шӱшкылшаш вольык ден сурткайыкым чылаже 170,7 тонным ончен куштымо, 93,9 тӱжем тонн шӧрым лӱштен налме, а чывына-шамыч чылаже 178,3 тӱжем штука муным мунченыт.
Кызытеш республикыште сурткайыкым ончен куштымо паша эн кумдан шарлен (чыла организаций гыч 75,6 процентше тиде сомылым шуктат), а икымше верыште Параньга да Советский районласе предприятий-влак улыт.
Ушкал шӧр шотыштат сӱрет уда манаш ок лий. Тений куд тылзыште ик ушкал чумыр налмаште 3569 килограмм шӧрым пуэн, ӱмаште тыгаяк жапыште – 3231 килограммым. Тиде паша дене республикын ончыл предприятийже-влак У Торъял ден Медведево районлаште улыт. Лач нунын ушкалышт таче кечылан шӧрлан эн поян: У Торъял районышто 2020 ий январь-июньышто ик ушкал деч чумыр налмаште 4591 килограмм шӧрым лӱштен налме, а Медведево кундемыште – 4371 килограммым.
Палашлан, Марий Элыште тений ялознлык культурым чылаже 292,7 тӱжем гектар кумдыкышто ӱдымӧ, ӱмашсе деч тиде 1,9 тӱжем гектарлан шукырак. 2019 ийысе дене таҥастарымаште, пырчан да отызан культурым вераҥдыме кумдык 9,4 процентлан кугемын, пареҥгым 0,4 процентлан да пакчасаскам 1,8 процентлан шукырак шындыме. А теве технический культурым, мӧҥгешла, 3.4 процентлан шагалемдыме, тыгак кормалык культурат ӱмашсе деч 6,7 процентлан шагал. Пырчан да отызан культурыжым тений Марий Турек районышто эн шуко – 25,8 тӱжем гектар кумдыкышто – ӱдымӧ.
Г.КОЖЕВНИКОВА
