Республикысе военкоматыште тыршыше-влак кокла гыч ик эн опытан, военный комиссариат нерген историйым шымлыше, полковник, таче кечылан Марий Эл Республикын военный комиссариатыштыже отделений начальникын полышкалышыже С.Бондаренко дене икмыняр йодышым рашемденна.
Сергей Семёнович шочынжо Киев область гыч. 1956-1960 ийлаште противотанковый орудий взводын командирже, 1963-1967 ийлаште зенитный ракете 2-шо батарейын командирже, 1967-1970 ийлаште Курыкмарий районысо военкоматын 2-шо отделенийжын начальникше, 1970-1974 ийлаште Советский районысо, 1976-1986 ийлаште Йошкар-Оласе военный комиссар лийын. Тӱрлӧ кӱкшытан ятыр награде дене палемдалтын. Майыште Йошкар-Ола военкомат нерген книгам савыктен лукташ ямдылалтыт. Историй дене кылдалтше ужашым С.Бондаренко воза.
– Сергей Семёнович, таче кечылан военкомат ончылно шогышо ик эн тӱҥ йодышлан момшотледа?
– Тидын шотышто теве мом каласем: военный комиссариат ончылно ожнат, кызытат эре ик тӱҥ задаче лийын: самырык-влакым военный службылан ямдылаш, нуным тидлан ончылгоч туныкташ.
– Марий кундемыште пашам ыштыме жапыштыда могай кугу вашталтыш лийын?
– Ола кумдыкыш вич ялсоветым (Кокшайск, Кундыш, Куяр, Семёновко, Сидорово) ушымо, тыгак Афганистаныште боевой действий тӱҥалме дене военкомат ончылно шогышо задачат нелемын. Верысе гарнизонысо воинский частьлам, Озаҥ гарнизонысо иземдыме составын кок дивизийжым ямдылаш, Дальневосточный военный округысо госпитальыште врач-специалистым ситараш, Юл кундемысе военный округышто военный пашалан туныктымо заведенийлам ямдылаш, войсковойлан келшен толшо кок транспортный да ик санитарный колонно-влакым эре ямдыште кучаш кӱлын.
– Могай паша кугу шарнымашым коден?
– Эреак план почеш пашам ыштыме. Срочный службым эртыме годым запасыште улшо, тыгодым ойыртемалтше, ямде салтак, сержант-влакым аттестоватлыме, 1-ше але 2-шо разрядан офицер званийым пуымо. Кум ийлан ик гана, адакат план да программе почеш, командир-влаклан 60 шагаташ занятийым эртареныт. Тидыжым военный училищыла гыч преподаватель-влак тӱшка дене толын ыштеныт. Мутлан, Озаҥ гарнизон гыч шке технике да вооружений дене толыныт. Тидлан кӱшыл туныктымо заведенийлаште аудиторий ден пособийым ойыреныт. Тыгак тыште пашам ыштыше-влак кум ийлан ик гана 25 кечылан шке воинский частьлашке учебный сборыш лектыныт. Тидыже у вооружений ден техникым пален налаш, нунын дене пашам ышташ тунемаш кӱлын. Эше ойыртемалтше, пашам кӱлеш семын да чын ыштыше еҥ-влакым 30 кечылан «Выстрел» рӱдӧ курсыш колтымо. Нуно тушто тӱрлӧ оружий гыч лӱйылтыныт, боевой техникым тунемыныт, а курс деч вара кугурак воинский званийым налыныт.
– Призыв годым чот куржталаш логалеш, «шокшо» пура?
– Воинский да сай дисциплинылан кӧра чыла паша жапыштыже ышталтын, ышталтеш. Военный комиссариат ончылно шогышо задаче кӱлеш семын шукталтеш. А Йошкар-Оласе военкомат икмыняр ий почела республикыште кокымшо вер деч ӱлыкӧ волен огыл, Юл кундем федерал округыштат ончыл верлаште шотлалатеш.
Е.Эшкинина
