25 май. Ныл шагат кас. М.Шкетан лӱмеш национальный драме театрын сценыштыже, мотор калык вургемым чиен, пампалче-влак йӱксыла ийын коштыт. Нуно «Финн-Угрий студенчествын миссше-2018» конкурсышто усталыкым ончыкташ чумыргеныт. Тиде гана мероприятий калык вургемлан пӧлеклалтын. Тудо вич кече шуйнен.
Финал деч ончыч ӱдыр-влак тӱрлӧ мастер-классыште, тренинглаште лийыныт. Риторике дене тренингым нунылан МарГУ-н «Марий йылме» рӱдержым вуйлатыше, филологий науко доктор, жюрин еҥже Л.Абукаева эртарен: «Конкурсыш толшо ӱдыр-влакын уста улмышт вигак палдырнен. Нуно ончылгочак ямдылалтыныт, пеленышт толшо йолташыштат шуко палымыштым, моштымыштым ончыктеныт. Но конкурс – тиде ӱчашымаш, таҥасымаш, садлан вожылмаш ден лӱдмашым сеҥаш тыршыман. Риторике дене эртарыме тренингна тидланак пӧлеклалтын ыле. Сценыште чолга лияш тунемынна. Палыдыме верыште улмо годым нелылык гыч лекташ «Мый мӧҥгыштем улам!» упражнений полшен, шонем».
Палемдыман, жюриште республикын лӱмлӧ да палыме еҥже-влак шинченыт: Марий Элын тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министрже, Российын сулло артистше К.Иванов, Российын сулло артистше С.Асмаев, О.Ипай лӱмеш премийын лауреатше, мурызо А.Речкин, «Топ-модель по-русски» Российысе конкурсышто сеҥыше Т.Козуто, М.Шкетан лӱмеш национальный драмтеатрын артистше С.Филиппова, 2013 ийыште «Финн-Угрий студенчествын миссше» лӱмым налше В.Самигуллина (Воронцова) да ӱмаште тиде конкурсынак миссше С.Давыдова.
Конкурс тӱҥалтыште Марий Элын образований да науко министрже Н.Адамова республикым вуйлатыше А.Евстифеев лӱм дене, МарГУ-н проректоржо О.Сидоров университет лӱм дене, РФ АФУН-ын марий региональный пӧлкажын председательже, «Марий Эл» газетын тӱҥ редакторжын алмаштышыже С.Пехметова ассоциацийын председательже П.Тултаев лӱм дене саламлышт.
Икымше конкурсышто ӱдыр-влак калык моторлыкым тӱрлӧ арвер полшымо дене почын пуэныт. Икте ешыште шукертак аралалтше шовыч (150 ияш) дене палдарен гын, весе кӱслем шоктен, кумшо ӱдырамашын сӧрастарыме ӱзгарже дене ковыртатен, нылымше ожнысо шепкам рӱзалтен. Видеопрезентацийыште конкурсантке-влак шочмо кундем, калык, шкеж нергенат каласкаленыт.
А теве «Калык вургемын шочмыжо» конкурсышто финн-угор калык вургемын ойыртемже дене лишкырак палыме лияш йӧн лийын. Тыгодым кажне ӱдырын калык йӱлажым, тӱвыражым жаплымыжым, аралымыжым чон вошт колтен каласкалымыж гоч шижаш лийын.
А усталык конкурсышто пампалче-шамыч шке моштымыштым тӱрыс почын пуэныт. Удмуртий гыч Е.Аркова шке возымо мурыжым йоҥгалтарен да тунамак скрипка дене шоктен. Коми ӱдыр ИТерентьеван сӱан деч ончыч ӱдырын шортмо мурыжо кажне еҥын шӱмышкыжо логалын. Глазовысо кугыжаныш педагогике институтышто тунемше Е.Третьякова виян йӱкшӧ дене ойыртемалтын.
Финал дефилеште тачысе илышлан келыштарыме калык вургем чынжымак чылаштым ӧрыктарен. Шижалтеш, ӱдыр-шамыч да командышт ты конкурслан сайынак ямдылалтыныт.
Жюрилан шым ӱдыр кокла гыч эн сайжым ойыраш моткоч неле лийын. Но кажне конкурсышто сеҥышым палемдыде огеш лий. Тыге «Финн-Угрий студенчествын миссше-2018» лӱмым Удмурт кугыжаныш университетын студенткыже Е.Аркова налын. Тудак «Love Republic», «Ончышо-влакын симпатийышт» номинацийлаште ойыртемалтын.
Моло пампалчат вес номинацийыште палемдалтыныт: марий моторна Валентина Петрова – «Ончышо-влакын симпатийышт» ден «Калыкын чонжо» номинацийлаште, «Медийын миссше» да вице-мисс – Юлия Воложанина (Югра кугыжаныш университет), «Вокалын миссше» – Елизавета Третьякова, «Грацийын миссше» – Анна Машкова (Мордва кугыжаныш университет), «Келшымаш мисс» – Александра Соловьёва (Петрозаводск кугыжаныш университет, Ирина Терентьева – «Артистизм мисс» (Сыктывкар кугыжаныш университет).
Черетан конкурс Ханты-Мансийскыште лиеш, молан манаш гын Финн-угор университет-влак ассоциацийын штабышт тиде олаште верлана.
Лидия ШАБДАРОВА.
М.Скобелевын фотожо.
