8 июльышто Морко район Унчо селасе Тошто марий сурт-печыште М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театр «Ачийжат-авийжат» спектакльым кава йымалне модын ончыктыш. Тиде кугу событий театрын 100 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалте.
Шым шагат кас лишеммеке, Тошто марий сурт-пече кудывечыш икте-почеш весе толаш тӱҥальыч. Икмыняр жап гыч яра пӱкен ден теҥгыл-влакат озаштым муыч. Мо ӧрыктарыш, ончышо-влаклан сурт-печын вӱта, кеҥеж кудо леведыш ӱмбаланат шинчаш верым сайынак келыштарыме. Тушкыжо, мутат уке, самырык-влак вашке темыч. Вет лач тиде кечын Унчо селаште Марий самырык тукым слёт почылтын.
Ик татлан йыр шыпланыш. Жапын-жапын спектакльым ончышо-влак кокла гыч йоча-шамычын йӱкланымышт шокта. Нуно «сценыш» лекше артист-влакым ужын куанымыштым тыге ончыктат, шоналтышым, вет але марте южышт икымше гана нуным лишычын але чылт воктенышт ужыт.
Спектакль – марий ешын илышыже нерген. Тушто куан огыл, а самырык ден илалше-влак коклаште лекше умылыдымаш, икте-весым сеҥаш тӧчымаш, иза-шольо коклаште лекше тума, кредалмаш да моло койыш-шоктыш почылтеш. Постановкышто Российын сулло артистше-влак Олег Кузьминых, Иван Смирнов, Маргарита Медикова, Марий Элын калык артистше Антонида Антонова, Марий Элын сулло артистше-влак Сергей Данилов, Светлана Сандакова, Людмила Казанцева, Артём Асмаев, Андрей Бусыгин да молат шке рольыштым мастарын, ӱшандарышын чоҥеныт, образым келгын почын пуэныт. Артист-влакын модмыштым калык шокшын вашлие, герой-влакын куан ден ойгыштым пырля пайлыш. Ӱдырамаш-влак коклаште шинчавӱдым ӱштшӧ-шамычат ятырын лийыч.
Кава йымалне тиде спектакльым шындаш ойырен налме дене театр коллектив моткоч чын ыштен. Действий Савлийын сурт кӧргыштыжӧ эрта. А Унчысо этнокультур комплекс тидлан лач келшен толеш. Пьесын содержанийже почеш действий амбарыште, вӱташте, мончаште, пӧртыштӧ, клатыште, а эн шуко ужашыже кудывечыште эрта. Мотор, тошто тӱран марий тувырым чийыше артист-влакын сценыште огыл, а ужар шаршудышто тошкештмыштым, модмыштым ончымо годым йоча пагытыште тыге куржталме жап ушыш пурен.
— Тиде спектакльым театр сценыште Майоров-Шкетанын шочмыжлан 110 ий теммылан шынденна ыле. «Ачийжат-авийжат» — калыклан йӧратыме спектакльышкыже савырнен. Постановко икмыняр ий ончыч «Театральный Йошкар-Ола» фестивальыште Гран-прим сеҥен налын ыле, — палдарыш спектакльын режиссёр-постановщикше Олег Иркабаев.
— А Унчо селаште кава йымалне тудым шындаш кум режиссёр Василий Пектеев, Олег Иркабаев да мый тыршенна. Артист-влак тылеч ончычрак Унчо кундемыш толын, этнокультур комплексым ончен каеныт. Вер келшен, адакшым Сергей Таныгинын театр сценылан ямдылыме декорацийжат лачеш толеш, — утланымашке ушныш М.Шкетан лӱмеш Марий драме театрын тӱҥ режиссёржо Роман Алексеев. — Икымше репетицийым 26 майыште эртаренна. Чынжымак тиде кумдык чыла шотыштат йӧнан да келшен толшо.
А Унчо кундемыште илыше-влак марий спектакльым ончаш моткоч йӧратат. Уке гын пытартыш жапыште эре концертымак веле кондат, а тачысе спектакльым калык изин-кугун вучен. Кава йымалне тудым ончышо кажне еҥ шкенжым пиаланлан шотлен кертеш, вет ял калык артист-влакым сценыште огыл, а пӱртӱс лоҥгаште, шкешт воктене эскерыш. Сандене ончыш-влаклан кинотеатрыште улмышт гай чучын.
Спектакль кок шагат наре каныш деч посна шуйныш. Тиде жап ик шӱлыш дене эртен кайыш. Спектакльын музыкшо, артист-влакын мастарын модмышт да чынже денак марий сурт оралте ял калыкын илышыж нерген спектакльын содержанийым почын пуаш сайынак полшышт.
Спектакль пытымеке, калык рӱж кынелын, шокшо кидсовыш дене кужу жап тауштыш. «Браво!», «Кертыт, кертыт!», «Молодец улыда!» да моло шомак дене шке кугешнымашыштым ойлышт.
Калыкыште манмыла, икымше мелна когаргыше ыш лий. Унчо кундемыште кава йымалне марий постановкым шындымым верысе калыкат сай пашалан шотла да ончыкыжым эше у спектакль дене толмыштым вучаш тӱҥалеш.
Алевтина Байкова
Авторын фотожо
