Шошо толмо, пӱртӱс ылыжме дене пырля кундемнам сылнештарыше икымше пеледыш-шамычат пеледыт.
Чаманен каласат специалист-влак, нуно пеш сылне улыт, но чотышт койын шагалемеш. А ты пеледыш-влак моткоч кӱлыт, вет шыркашт помыжалтше лыве ден мӱкшлан сай кочкыш улыт. А рокыш нине кушкыл-влак метаболизм процессын лектышыжым колтат, тидын дене тудын шопылыкыштым вашталтат. Сандене икымыше пеледыш-влакын чотыштым шукемден толашак тыршыман, палемдат эколог-влак.
Нунын кокла гыч икмыняржым Марий Элын Йошкар книгашкыже пуртымо, сандене нуным погаш чарыме. Тиде – — алтай мардежйымалшудо (ветреничка алтайская), лумшӱдыр (ветреничка дубравная), саган кӱдыроҥгыр (прострел узколистный), омыж шудо саган (сон-трава узколистная), урал кӱдырӧҥгыр (прострел уральский), вик кукувуй (хохлатка промежуточная), Маршал кукувуй (хохлатка Маршала), кишкышинча лӱкӧ (фиалка топяная), пушкыдо кечыйолшудо (медуница мягкая).
Кӱдыроҥгырымак (подснежник) налаш. Тудо ик эн эр пеледеш. Ты пеледыш лӱмеш посна кечымат – 19 апрельым – палемденыт, мемнан дене веле огыл, моло элыштат тудын лӱмеш кечым эртарат. Мутлан, Ирландийыште Кӱдыронгыр кечым 1984 ий гычак палемдат. Ты пеледышын южо видшым Российысе да регионласе Йошкар книгалашке пуртымо.
Мемнан элыште кӱдыроҥгырым погымылан да ужалымылан физический лицалан 2,5-5 тӱжем, должностной лицалан 15-20 тӱжем, юридический лицалан 500 гыч ик миллион наре теҥгем административный штраф семын тӱлаш пуэн кертыт. Эшежым кажне кӱрлмӧ пеледышлан 300 теҥге дене ешарат. А пеледышыже посна аралыме пӱртӱс кумдыкышто кушкын гын, 450 тенге дене.
Республикысе Пӱртӱс поянлык, экологий да йырым-йырысе средам аралыме министерствын специалистше-влак пӱртӱс законодательствым шотлаш йодыт. Сандене икымше пеледыш-влакым кӱраш, ужалаш да налаш огыл манын йодыт. Тек нуно мемам кажне шошым куандарат.
С.Носова
