Шернур район Чисола ялыште пашаче самырык еш ила. Сергей ден Оксана Алексеевмыт пӧртым нӧлтен шынденыт, ятыр вольыкым ашнат, кум ӱдырым ончен куштат. Еш илыш нерген Оксана дене мутым вашталтышна.
— Тачысе кечын самырык-влак ялыш толаш огыт вашке. Шукын, вузым але ссузым тунем лектын, олаштак лакемалтыт. А тендам ял илыш мо дене сымыстарен?
— Пелашем дене Марий Турекыште палыме лийынна. Тудо верысе ссузышто автомеханиклан, а мый бухгалтерлан тунемынам. Варажым тудо армийыш каен. Мый тудым вученам. Пӧртылмекыже, кум тылзе гыч ушненна. Вара олаш илаш кусненна. Пачерым айлен иленна, мый кевытыште ужалышылан ыштенам, тудо грузчик лийын. Икмыняр жап гыч ялыш пӧртылынна. Ола мыланна келшен огыл. Ялысе яндар юж шкеж деке шупшын. Йочан тазалыкшыланат чодыра, олыкышто куржталме пайдалырак… Ялыште шочын-кушшо улына, санденак шке озанлыкым кучымо шуын.
— Суртымат кӱчык жапыште нӧлтенда…
— Тӱҥалтыште оньаван ден оньачан суртыштышт илыме. Кок-кум ий гыч Сергей пелашемын коча-коважын тошто пӧртышкыжӧ илаш кусненна. Тиде жапыштак у суртым нӧлташ тӱҥалме. Пӧрт пырдыжым эше коча-коваштак нӧлташ тӱҥалыныт, но мучаш марте ыштен шуктен огытыл. Чыла шотыш кондаш ава капитал да пелашемын Москваште ыштен кондымо оксаже полшеныт. Тыгак оньавам ден оньачам да пелашемын изаж ден шольыжлан кугу таум каласыман. Нуно мыланна кугу эҥертыш лийыныт, кызытат полшат. Штукатур, плотник пашам шке еш денак ыштыме, ӧрдыж гыч нигӧмат ӱжын огынал.
— Коеш, озанлыкдат изи огыл…
— Ушкалым, ныл тунам, ӱшкыжым, чывым, кӱркам ашнена. Ӱмаште, ончылий 16 вуй шорыкым онченна. Ик жап казанат, лудынат, комбынат лийыныт. Кок пареҥге пакчам шындена, ушменым ӱдена. Тений мландым арендыш налынна. Кок трактор, косилке, пареҥгым лукмо агрегат, трактор плуг улыт. Тений пресс ден куным налаш шонена.
— Тендан шонымаште, самырык ешлан ялыште неле?
— Пашам ыштет гын, уке. Яра шинчымаште ниможат ок тол. Вийым пыштыман, тыршыман.
— Пелашда ятыр ий тора кундемыш коштеш. Шкетлан икшывым кушташ, сурт кокласе пашам шукташ жапым муаш неле?
— Мутат уке, марием воктенак лиеш ыле гын, чыла пашажат куштылгын ышталтеш ыле. Но ынде тунемалтын. Тыгак оньава ден оньачам моткочак полшат. Ме ваш умылен, келшен илена.
Кугурак Софья ӱдыремат кушкын шуын, изиракше-влакым ончаш полша, пӧрт кӧргымат эрыкта, пареҥгымат жаритлаш тунемын. Софья, Арина «4» ден «5»-лан гына тунемыт. Коктынат кружокыш коштыт. Иктыже пу гыч пӱчкедаш да руаш гыч нӧштылаш тунемеш, весыже — росписьлан. Ече денат мунчалташ йӧратат.
— Икшыве-влак ачан тораште улмышт годым кузе кушкыт?
— Ачаштым чӱчкыдын огыт уж гынат, тудлан моткоч шӱман улыт. Мыйын шонымаште, тыште ава кугу тӱткышым ойырышаш. Пелашем дене кузе коймым икшыве-шамыч вигак ужыт. Икте-весым пагален, умылен, полшен илет гын, йоча-шамычат ушан-шотан кушкыт, ача-авам пагалаш, йӧраташ тунемыт.
— Таза лийза, еш илышда вораныже, икшывыда-влак куандарышт.
— Тау, сугыньда шужо.
Лидия ШАБДАРОВА мутланен.
Снимкыште: Оксана ден Сергей Алексеевмыт — Софья да Арина ӱдырышт дене пырля.
(Еш альбом гыч налме фото.)
