ӰДЫРАМАШ КОРНО

Онар тукым: Ӱдырамаш… Чыла шукта, чыла ышта

Газетнан унаже – У Торъял районысо Тошто Торъял кыдалаш школышто ятыр ий физкультурым туныктышо, ече дене спорт мастер Е.Широбокова. 

Елена Ивановна ончыч тӱҥалтыш класслаште тунемше ӱдыр-рвезе-влакым физкультурлан кумылаҥден. Варажым – кугурак класслаште шинчымашым погышо-шамычымат. Тылеч посна ты чолга ӱдырамаш тӱрлӧ кружокым, секцийым вӱда. Мутлан, канва, бисер дене тӱрлаш, пидаш туныкта. Адакшым, мланде почылтмеке, школ воктенсе кумдыкеш сылне пеледышым шындаш, йырым-йырысе верым сӧрастараш полша.

Кодшо арнян  кабинетышкыже пурымекем, окна ончылно яшлыклаште шындыме ятыр росота шинчалан перныш. Тӱҥ шотышто – пеледыш. «Поро жап. Эртыза. Жап пеш шыгыр. Игече сай, пакчаште, садыште мо кӱлешым ыштен шуктыман, йоча-влакым таҥасымашлан ямдылыман, журналешат возыман, компьютерышкат ончалман…», – мане Елена Ивановна.

Кутыралтымеке, пале лие: тӱжвач ончымаште тыглай лывырге кап-кылан, ныжыл ӱдырамаш чыла вере шуаш, чылажымат ыштен шукташ, кӱлеш гын, умылтараш, полшаш жапым муаш тырша. Но тӱҥ пашаже (йоча-влакым туныктымаш) – эре ончылно.

– Жап чынжымак шыгыр. Тунемме тургымат мучашке лишемеш. Район веле огыл, республик кӱкшытан таҥасымашке лектыда, ончылгоч  ямдылалтыда. Тачысе кечылан школышто спортын чыла видше дене занятийым эртараш ӱзгар сита? – лие икымше йодышем.

– Тыгай пагыт. ™згар сита. Шуко уло манынат кертам. Тренировкым эртарашат, урокланат, телым ече дене кошташ ечытоя, ече, баскетболла модаш мечат улыт. Ача-ава-влакат полшат, налыт. Мутлан, икшывыштлан ечым пӧлеклат. Тунемше-шамыч физкультур урокыш да секцийыш кумылын коштыт. Таче кечылан школышто баскетбол да ече секций-влак пашам ыштат.

– Тылеч посна ГТО-м сдатлашат ямдылалтыда?

– Тидын деч посна ок лий. Шке коклаштат шуко ямдылалтына, но кӱшныракше школ этапым огыт ончо. Сандене шыжым да шошым район кӱкшытыштӧ сдатлат. Тушкыжо виянрак да кумылан-влакым  наҥгаена. Тидыже кызыт выпускник-влаклан пайдале. Вузлашке тунемаш пурымекышт, могай-гынат шӱкалтыш лиеш, балл ешаралтеш. Таче кечылан кугурак классла гыч Лева Горбуновым, Оля Ершовам, изирак классыште тунемше-шамыч кокла гыч Яна Ельмекеевам, Даниил Смирновым мокталтыман.

– Те шкежат тале спортсмен лийында, воспитанникда-влаклан пример улыда.

– Тыге лектеш. Изинекак спорт дене пеҥгыде кылым кученам, поснак ече дене. Но ты вид дене тыште мый огыл, ӱдыр-рвезе-влакым Иван Петрович Хлыбов кумылаҥда, секцийым вӱда. Результатыштат куандара.

– Можыч, ончычсым шарналтеда, палдареда ыле, Те шкеже могай кӱкшытыш шуында, кузе спорт мастер нормативым шуктенда?

– Мемнан ял деч школ марте (Кугу Нурмо) пеш тора лийын. Шкеже Яштрек ял гыч улам. Тунам спортын чыла видше дене кылым кучена. Но мыланем ече лишылрак лийын. Ме, йоча-влак, икте-весе коклаште таҥасыме  семын модынна. Тидыжат писылыкым, чулымлыкым ешарен, шонем. 10 класс деч вара пединститутыш физический культур да спорт факультетыш  (1980 ий) тунемаш пуренам. Тушто сайынрак вияҥынам, шуаралтынам. Ече дене опытан, тале тренер  Рудольф Николаевич Добрынин полшен. Тудын планже почеш 4-ше  курсышто спорт мастер нормативым шуктышаш улам ыле. Тыгак лектын. Шошо велеш Архангельскыште 20 километрыште кумшо верым налынам, тыге спорт мастер нормативым шуктенам. Тудо жаплан тыгай кӱкшытыш шуаш – манаш веле… А куржаш, чынжымак, неле лийын. Мо гынат, тиде сай шарнымашым коден.

 

Кумданрак — «Марий Эл» газетын
2018 ий 25 майыште лекше номерыштыже лудын кертыда.

Е.Эшкинина мутланен.
М.Скобелевын фотожо.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий