Поездыште кудалам. Ик станцийыште вагоныш шучко пӧръеҥ пурыш: какар ӱмбалне – какар, чурийже кӱпнен пуалше, иктаж кумло ияш, очыни. Йырым-йыр ончале да тӱҥале:
– Граждан-влак, господа-шамыч, кум кече кочкын омыл. Ом ондале, чыным ойлем. Шолышташ лӱдам, молан манаш гын куржын утлаш вием ок сите. А кочмем чот шуэш. Кӧ мыняре кертеш, пуыза. Шӱргышкем ида ончо, йӱам мый. Мом пуымыдамат, очыни, йӱын колтем! – да вагон мучко кайыш.
Мемнан калык поро – иктаж вичшӱдӧ теҥгем погышат. Йодышт коштшо пӧръеҥ вагон мучаште чарнен шогале, пассажир-шамыч деке савырныш да вуйжым савен мане:
– Тау тыланда, граждан ден господа-влак. Юмо тазалыкым пуыжо!
Тыгодым пытартыш окна воктен шинчыше осал чуриян пӧръеҥ кенета кынел шогале да кычкырале:
– Шакше, шаргенче, поген-кӱчен коштат. Оксам ячет. А мыланем, можыч, ешым нимо дене пукшаш. А мыйым, можыч, кум кече ончыч паша гыч колтеныт. Но мый вет тыйын семын ом кӱчӧ!
Йодышт коштшет кидшым кӱсенышкыже чыкыш да, мо улым, иктаж кок тӱжем теҥге наре кагаз, тыгыде оксам, луктын, пӧръеҥлан шуялтыш.
– На, нал. Тыланет кӱлешанрак.
– Мо-о-о? – ӧрӧ пӧръеҥ.
– Нал! Тыланет кӱлешанрак! А мылам эше пуат. Калык поро! – «кӱчызӧ» оксам пӧръеҥын кидышкыже тушкалтыш, савырныш да, омсам почын, тамбурыш лекте.
– Эй, шого! – пӧръеҥ помыжалтме гай лие да почешыже тарваныш. Вагон шыпланыш, тамбурышто мутланымым иктаж вич минут колышто. Икте «калык шакше» манын кычкыра, весе «поро да сай» манын ӱшандараш тырша. Пӧръеҥ оксам мӧҥгеш пӧртылтынеже, но «кӱчызӧ» огеш нал. Нимо шотым ышт муат, йодышт коштшо пӧръеҥ, кидшым лупшалын, вес вагоныш кайыш. Пассажир тамбурешак кодо, тамакым пижыктыш. Поезд станциеш шогале. Калык лекте, пурыш. Пӧръеҥат вагоныш пӧртыльӧ, шке верышкыжак шинче. Тетла тудын ӱмбак нигӧ ышат ончал.
Вагон угыч гӱжла, шке илышыж дене ила. Поезд южгунам шогалеш. Икте лектеш, весе пура. Иктаж вич станцийым кудал эртышна. Мыланемат волаш жап шуо. Кынельым да тамбур велыш ошкыльым. Пӧръеҥ воктеч кайымем годым ӱмбакыже йыштак ончальым: тудо окнаш ончен… шортеш.
А вет еҥ-влак икте-весе дене арам огыт вашлий. Кокымшо пӧръеҥын чонжо помыжалтын, ынде тудлан илашыже куштылгырак лиеш, вет калык чынжымак поро да сай.
М.ИВАНОВА.
