Кугу Отечественный сарыште сеҥымылан 75 ий да Марий Элын 100 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтше «Шочмо мландын кугу вийже» калык усталык фестивальыште рушарнян Козьмодемьянск оласе ден Морко районысо коллектив-влак мастарлыкым ончыктеныт.
«Шарнымаш эҥер ок кошко»
Морко район гыч Кугу Отечественный сарыш 13 тӱжем наре еҥ каен, тушечын пелыже наре пӧртылын огыл. А кызыт районышто 6 ветеран ила. Лач нуно 3 ий, 10 тылзе да 18 кече шуйнышо сар нерген чыным каласкален кертыт. Морко кундем Совет Ушемын ныл геройжо: Василий Соловьёв, Николай Павлов, Хаким Хасанов, Зосим Краснов — дене кугешна.
Вӱд — илыш тӱҥалтыш. Кеч-могай чонанжат вӱд деч посна илен огеш сеҥе. Арам огыл эҥерым, ерым кугезына-влак айдеме семынак илышылан шотленыт. «Кунам вӱд йога, мемнан, калык шӱмыштӧ элнан, кундемнан историйже аралалт, возалт кодеш. Вӱд нигунам огеш пыте, огеш кошко да мемнанат эртен толмо корнына огеш мондалт», — манеш концерт программын режиссёр-постановщикше Юрий Осипов. Лач тиде теме дене Морко коллектив-влак шке концерт программышт мучко мутланышт.
Йырваш йоча йӱк шергылтеш, сылне муро торашке шергылтеш. Но, кенета, ӱдыр-рвезе-влакын мурен куштымышт годым, имне, кок йолыш шогалын, пӱргалеш. Тыге тудо осалым шижмыж годым гына ышта, маныт. Элышкына шучко увер пурен: немыч тӱшка осал курныжла керылтын. Тыге тӱҥале морко-влакын концерт программышт. Сар тӱҥалмеке, ватышт пелашыштым, ава-влак – эргышт ден ӱдырыштым, йоча-шамыч ачаштым, ӱдыр-влак йӧратыме качыштым ужатен колтышт. Сӧй пасу гыч таза пӧртылаш манын, пеленышт чумыраш кинде сукырым пуэн колтышт. Тыгодым ӱдырамашын чоныштыжо мо ышталтмым лач шкеже веле пален. А мыняр шинчавӱд йоген, мыняр омыдымо йӱд эртен… Тидым «Ужатымаш» композицийыште артист-влак моткоч мастарын модын ончыктышт, поснак кум ияш рвезе шукыштлан келшен, вет тудат шке ачажым фашист ваштареш кредалаш колтен. Тауштымо семын зал калык шинчавӱд йӧре кидсовышым кужу жап кырыш.
Сар каен шогымо годым касвел кундем гыч мемнан мландышкат эвакуироватлалтше-влак толыныт. Ялеш кодшо-влак нуным порын вашлийыныт да шке ешышкышт илаш пуртеныт. Тидым морко калык театрын артистше-влак сайын ончыктышт.
«Шошо чевер кечын» муро гоч сарыште сеҥыме нерген ойлалте. Марий кундемнан тале ӱдыр-эргыже-влак моткоч шукын вуйыштым пыштеныт. Тидлан кӧра мыняр еш шаланен. В.Петров ден В.Егорован «Пырля она лий» мурыштым колын, экранысе фотокартычке-влакым ончен, чынжымак, чон ойгырен. Йоча-влак Д.Тихонов ден С.Семёновын «Ачаштлан фронтыш серышым» лудмышт дене шӱм ишалте, шинчавӱд эҥерла пуйто йогыш. Тыгодым залыште шинчыше-влакат нершовычышт дене ӱштыльыч.
Сар мучашлалтын! Сеҥымаш – мемнан кидыште! Тек Шочмо элнам Юмо арала. Лач тыгай муро денак концерт мучашлалте.
Морко районысо усталык коллектив-влак шке программыштым моткоч сайын чумыреныт. Кажне муро, куштымаш – сарын кочо пагытше нерген. Концертыште чылаже 160 еҥ мастарлыкым ончыктен.
Фестиваль умбакыже шуйна. 29 февральыште Волжск оласе ден Курыкмарий районысо коллектив-влак мастарлыкым ончыктат.
Алевтина БАЙКОВА
М.Скобелевын фотожо
