Марий Элысе ӱдырамаш-влакым «2013-2025 ийлаште калыклан паша верым муаш полшымо» кугыжаныш программе да кум ияш марте, ийготыш шудымо, ашнаш налме йоча-шамычым ончышо граждан-влакым профессийлан туныктымашке але ешартыш шинчымашым пуымашке виктаралтше мера-шамычым илышыш пуртымо кышкарлаште кызытсе жаплан келшыше тӱрлӧ профессийлан туныктат.
Ӱмаште кум ияш марте йочам ончышо 81 ӱдырамаш поварлан, кадр шотышто инспекторлан, йочасад воспитательлан, парикмахерлан, закройщиклан, персонал шотышто менеджерлан, бухгалтерлан, маникюршылан, ургызылан, библиотекарьлан, вашкеполыш медсестралан да моло специальностлан тунем лектын. Палемдыме чот гыч 82,7 процент еҥ налме шинчымаш дене пашам муын.
Тений республикын бюджетше кӱшеш 100 ӱдырамашым профессийлан туныкташ палемдыме. 25 апрель марте кум ияш марте йочам ончышо 64 ӱдырамаш паша рынкыште поснак кӱлешан профессийлан шинчымашым погаш тӱҥалын.
Программе ден мера-влак комплексым илышыш пурташ манын, Марий Элын калыклан паша верым ситарыме службылажын пашаеҥже-шамыч кум ияш марте йочам ончышо ӱдырамаш-влакым профессийлан тунемаш да ешартыш шинчымашым налаш лийме йӧн-шамыч дене палдарат. Тидланже нине граждан-влаклан серышым колтат, тыгак тӱшка увер средствалан, интернет-ресурслан эҥертат. Профессийлан тунемме але ешартыш шинчымашым налме шотышто лекше йодышлан вашмутым Марий Элын калыклан паша верым ситарыме службыжын интернет-порталыштыже (http://www.mari-el.regiontrud.ru), интерактивный порталыштыже (marieltrud.ru), Паша да калыклан паша верым ситарыме департаментшын официальный интернет-порталыштыже (http://mari-el.gov.ru/fgszn), «Работа в России» порталыште (www.trudvsem.ru), регионысо ола ден район администраций, тӱшка увер средства, социальный партнёр-влакын сайтлаштышт муаш лиеш. Мутлан, ӱмаште Интернет сетьыш ты шотышто 30 материалым вераҥдыме. Тылеч посна «Самырык-ава-влаклан!», «Кум ияш марте йочам ончымо шотышто отпускышто улшо ӱдырамаш-шамычым туныктымаш» сынан 309 буклетым, памяткым да темлымашым шаркалыме. Увер-влакым тыгак 224 организацийын: калыклан паша верым ситарыме рӱдерлан, район администрацийлан, калыкым социально аралыме пӧлкалан, Пенсий фондын, эмлымверлан да моло тӧнежлан стендышкышт вераҥдыме да жапын-жапын уэмдыме. Кум ияш марте йочам ончышо ӱдырамаш-влаклан паша верым ситарыме шотышто «шокшо линий» телефонат пашам ыштен. Тушко республикысе 343 ӱдырамаш йыҥгыртен.
«Демографий» национальный проектын «Ӱдырамаш-влаклан паша верым муаш полшымаш – кум ияш марте йоча-шамычлан школ деч ончычсо шинчымашым пуаш йӧным ыштымаш» федеральный проектшын кышкарыштыже 2020 ий гыч кум ияш марте йочам ончымо шотышто отпускышто улшо ӱдырамаш-влакым федеральный да республикын бюджетлашт кӱшеш профессийлан туныкташ да ешартыш шинчымашым пуаш палемдыме. Паша рынкыште еш обязанность ден пашам иканаште шуктен кертмым, тыгак профессиональный чулымлыкым вияҥдаш манын, тиде мероприятий нине категорий граждан-влаклан квалификацийым нӧлташ, профессийлан ямдылалташ, угыч тунемаш полшымашке виктаралтын. Тыгеже отпуск гыч лекше нине ӱдырамаш-шамыч эсогыл паша верыштым вашталтен кертыт.
Мероприятийым илышыш пуртымо жап – 2020-2024 ийла. Тидлан 58,22 млн. теҥгем (55,31 млн. теҥгеже – федеральный бюджет гыч, кодшо 2,91 млн. теҥгеже – республикын бюджетше гыч) кучылташ палемдыме.
Проект дене келшышын, 2020-2021 ийлаште талук еда 199 еҥ, 2022-2024 ийлаште талук еда 249 еҥ (мероприятийым илышыш пуртымо жапыште чылаже 1145 еҥ) профессийлан тунемшаш але ешартыш шинчымашым налшаш, а 2024 ийлан школ деч ончычсо ийготан йочан чумыр ӱдырамаш кокла гыч 71,7 процентше пашам ыштышаш.
М.ИВАНОВА
