УВЕР ЙОГЫН

Келшымашым пеҥгыдемдыме пашажлан — орден

Пошкырт кундемысе Мишкан агропромышленный колледжын директоржо Валерий Байбулатов Калык келшымаш орден дене палемдалтын.

Август тӱҥалтыште Башкортостан Республикын Ялозанлык министерствыжын колонный залыштыже республик вуйлатышын пашажым шуктышо Радий Хабиров тӱрлӧ отрасльыште ойыртемалтше еҥ-влаклан кугыжаныш наградым  кучыктен. Нунын коклаште мемнан землякна, Мишкан агропромышленный колледжын директоржо Валерий Байбулатов лийын.

Валерий Тимиргалиевичлан идалыкын ты жапше эн шыгыр пагытлан шотлалтеш, вет уржа-сорла тургым тӱҥалын, а тудым эртараш тений игече кугу чаракым ышта. Эшежым у тунемме ий лишемеш, шинчымашым пуышо  заведенийым тӱрыснек ямдылен шуктыман. Туге гынат ты чолга еҥ мер пашаланат жапым муэш. Тидат лач тыгай награде дене палемдаш негыз лийын.  Валерий Тимиргалиевич — газетнан тачысе унаже.

— Валерий Тимиргалиевич, марий калыкын йӱлажым, культуржым арален кодымаште те шуко тыршеда. Калыкнан патриотшо семын чон почын каласыза, молан таче самырык-влак шочмо йылмышт дене пеш шагал мутланат?

— Кызыт жапшак тугай: еҥ-влак социальный сетьлаште шуко жапым эртарат, поснак самырык-влак. А тушто рушла возаш йӧнанрак. Интернет, телевидений гоч ме чыла уверым рушла налына. Сандене самырык-влакым тидлан вурсышаш огынал. Но тидын годым шочмо йылмылан кумылаҥдыше вес йӧн-влакым кычалман, школым, ешым ушыман. Но тӱҥалтыш негызым ача-ава пыштышаш улыт: суртышто шочмо йылме дене мутланыман, шочмо йылме дене мурыман, шочмо калыкын куштымашыжым тунемман, шочмо йылме дене лийше концертлашке коштман. А школ ешыште налме шинчымашым пеҥгыдемден, вияҥден толаш полшышаш.

Кызыт калык йӱлам пӧртылтымӧ шотышто шуко ышталтеш. Тендан ешыште шочмо калыкын йӱлаже шукталтеш?

— Мутат уке, шуктен толына. Поснак йӱла дене кылдалтше пайрем-влакым — Семыкым, Кугечым, Шорыкйолым, Тувыртыш пайремым, Ӱярням — палемдена. Сӱанымат марла эртарена…

— Мишканыште Марий историй да культур рӱдер кузе шочын?

-«Мишкан» марий историй да культур рӱдер 2004 ийыште Башкортостан Республикын Президентшын Указше почеш ышталтын.  А тулеч ончыч тудым почмо дене кугу паша эртаралтын. Рӱдержым марий-влакын кугу тӱшка дене илыман моло районыштат почаш шонымаш лийын. Конкурсышто 18 район да ола участвоватлен, но Мишканын проектше эн сай лийын. Чыла тиде пашам тунам район администраций вуйлатышын алмаштышыже Виталий Андреев вуйлатен. Проектым ыштыме годым чыла шотыш налме: марий школ-влакын чотыштым, калык йӱлам арален да вияҥден толмо паша радамым да шуко молымат.

Ты пашаште кӧмыт Тыланда полшеныт?

— Эн ончычак школлаште марий йылмым да литературым туныктышо, школ директор, клуб ден библиотек пашаеҥ-влак. Мутат уке, Виталий Андреевын, Елена Кугубаеван, Рита Ялаеван, Людмила Имаеван надырыштым посна палемдыман.

— Рӱдерын тоштерыштыже тыланда поснак шерге экспонат уло мо?

— Мыланем чылажат шерге, вет 2003 ий гыч 2016 ий марте «Мишкан» ИКЦ-н вуйлатышыже семын моткоч шуко пашам ыштыме.

— Ончыкылыклан паша планда могай?

— 2020 ийыште Мишкан села финн-угор тӱнян культур рӱдыверышкыже савырнышаш. Тиде ийыште ятыр кугу мероприятийым эртарыман. Кызытеш икмынярже нерген каласен кертам. Мутлан, 18 июль гыч 1 август марте «Фольклориада-2020» тӱнямбал фестиваль лийшаш.  Июньышто калык куштымаш фестиваль-конкурсым вучыман…

— 2013 ийыште калык семӱзгарым (тӱмыр, шиялтыш, шӱвыр) ыштыме проектлан Башкортостан Республикын Президентшын грантшым сеҥен налмыдамат мондыман огыл. «Ӱжара» культурно-лингвистический лагерьым ыштымылан РФ Правительствын Чап кагазше денат палемдалтында. А Калык келшымаш орденым налме годым чонда вургыжын, очыни?

— Кеч-могай наградым налме годымат чон вургыжеш. Орденым кучыктымо годым республик вуйлатышын пашажым жаплан шуктышо Радий Хабиров каласыш: «Кугыжаныш наградым налмыда дене уло кумылын саламлем. Тиде тат тыланда гына огыл, а чумыр республиклан кугу событий семын лиеш. Те шуко ий тыршымыда дене ты наградым суленда». Сандене Пошкырт марий-влак мый денем пырля тыгай награде дене палемдалтмылан куанат манын ӱшанем.

Фирдаус КАДИКОВА.

Снимкыште: Валерий Байбулатов  — наградым налмыж годым Башкортостан Республикым вуйлатышын пашажым жаплан шуктышо Р.Хабиров дене пырля.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий