УВЕР ЙОГЫН

Калык календарьым лышташлен

19 сентябрь (изарня). Катлыше тылзе – Презе шӱдыр палыште. Тиде – чапле лектышан шӱдыр пале (вож кече). Велын, йоген кодшо, кошкышо нӧшмылыкым, нӧшмым погаш келшыше кече. Аралаш пыштышаш вожсаскам кӱнчен лукман. Батун-шоганым теплицыш луктын шындаш йӧнан кече. Кушкыллан ешартыш кочкышым пуаш, йыраҥым кӱнчен кодаш тарваныман. Телылан нӧшмым ӱден, шынден кодаш йыраҥым ямдылаш тӱҥалман. Пушеҥге, вондо тӱҥыш вӱдым шаваш ок темлалт, компост орам ямдылыман. Вожсаска, шоган дене шукемше икияш да шукияш пеледышым шындаш келшыше кече. Розам да вож дене шукемше моло пеледышым аралаш пышташ кӱнчен лукман. Лишыл кечылаште кушкыл вож турасе мландым пушкыдемдаш ок йӧрӧ.

Садыште тӱрлӧ шукш-копшаҥге, чер деч аярым шыжыктыман. Пуаҥше, черле, нугыдемше укшым шуэмден пӱчкедыман, газоным тӱредман. Кусарен шындышаш емыж-саскам пуышо самырык пушеҥгым, вондым ик вер гыч весыш шындаш, ешартыш кочкышым пуаш келшыше кече.

Емыж ден пакчасаскам консервироватлаш, кылмыкташ, кошташ, ковыштам шинчалташ, сокым, аракам шындаш, эмлык кушкыл вожым кӱнчен кодаш йӧнан жап.

Калыкыште ты кече Михаилын кечыже семын палыме. Лачшымак таче тудо мландывак вола да осал вийым поктен колта маныныт. Кресаньык-влак ты кечын пасу да пакча пашам ыштен огытыл, Юмо наказатлыме деч шекланеныт. Таче кече деч вара икымше кылмыктышым вучаш тӱҥалыныт. Эскерен шогышо-шамыч кечын 5 шагатлан кӱчыкеммыжым шижыныт. Тылеч вара кастене эр пычкемышташ тӱҥалеш.да кавам чӱчкыдын сур пыл леведеш.

Ты кече дене кылдалтше моло пале ден йӱла-влак:

  • Михаил кечылан кече онча гын, кукшо шыже кужун шогаш тӱҥалеш.
  • Эрдене покшым нугыдын возын – луман, поранан телым вученыт.
  • Вишне лышташ йоген пытымешке, лум кеч-кунар кӱжгын возеш гынат, шулен пыта.
  • Шопке лышташ мландыш «чурийже» дене комдык камвозеш, теле йӱштӧ лиеш, а кумык велеш – леве теле шогаш тӱҥалеш.
  • Таче игече леве – шыже кужу лиеш.
  • Ты кечын пушеҥе лышташыште пӧрш кия – ончыкылык теле йӱштӧ да луман лийшаш.
  • Эрдене тӱтыра вола – леве игече кужун шогаш тӱҥалеш.
  • Михаил кечын чодыраш емыжлан коштын огытыл, осалым вашлияш лиеш манын, шекланеныт.
  • Кастене каваште пыл ошалге-кандалгын коеш – лишыл кечылаште игече вашталтеш.
  • Куэ лышташ таче марте тӱрыс йоген пытен огыл гын, теле тылзе-влак йӱштӧ лийыт.

Р.ЧЕПАКОВА

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий