11 майыште Казаньыште кугу туткар лийын: 175-ше №-ан гимназийыште туныктышо ден икмыняр тунемшым лӱен пуштыныт. Тидым ты школынак ончычсо выпускникше ыштен!
Туткарыште 9 еҥ: 7 тунемше ден 2 туныктышо – колен, 23 еҥ сусырген.
Мо кузе лийын
«Комсомольская правда» газетыште возымо почеш, 11 майыште 9 шагат наре эрдене тиде еҥ, 19 ияш Ильназ Галявиев, Казань уремла дене ошкыл эртен. А тылеч ончычсо кечын, 10 майыште, тудым «Университет управления ТИБСИ» гыч кумшо курс гыч луктын колтымо нерген увер толын. Тидын нерген пален налмеке, ачаже эргыжым чот вурсен. Тыге вуз гыч луктын колтымо нерген увер пытартыш чӱчалтыш семын лийын. Чот сырыше рвезе уремла дене пычалым кидыштыже кученак ошкылын. Южышт тидым ужыныт, но полицийыш иктат увертарен огыл.
9 шагатат 18 минутлан экстренный службын телефонышкыжо ала-кӧ йыҥгыртен да тургыжланыше йӱк дене каласен: 175-ше №-ан гимназий кумдыкышто лӱйкалат. Тиде жапыште Галявиев лачак школ окна-шамычым лӱйкала улмаш. Школ пашаеҥ-шамыч тунамак верысе чатлашке возаш да туныктышо-шамыч класс омсаштым писынрак тӱкылышт манын темлаш тӱҥалыныт.
9 шагатат 19 минутлан Ильназ Галявиев школыш пурен. Тыгодым тудо ваштарешыже логалше икымше еҥым лӱен. Тиде школ оралтым обслуживатлыме шотышто пашаеҥ, 62 ияш Мулланур Мустафин, лийын. Тудын камвочмыжым вахтершо ужынат, лӱдмыж дене ӱстел йымаке шылын.
Тиде жапыштак пудештарыме йӱк шоктен. Рашемдыме почеш, Галявиев шке ыштыме взрывной устройствыжым пудештарен. Тидым колын, тунемше-влак лӱдмышт дене класслаштышт шылын шинчыныт. Но чыланак шылын шуктен огытыл…
Рвезе икымше пачаш мучко эртен. Тыгодым корнышкыжо кӧ логалын, нуным лӱйкален. Лӱйкалыме йӱкым колын, коридорыш тӱҥалтыш класслам туныктышо Венера Айзатова мо ышталтмым ончалаш лектын. Ты кечынак кечывалым тудо эмлымверыште колен…
9 шагатат 27 минутлан экстренный службо телефоныш чарныде йыҥгыртеныт, вет еҥ-шамычым пушташ шонен толшо рвезе школ мучко коштын. Тудо кокымшо, вара кумшо пачашлашке кӱзен да омса-шамычым шупшкеден коштын – почмо пӧлем-влакым кычалын. Да муын: 8 «А» классын омсаже почмо лийын. Тыге лач тыштак эн кугу туткар лийын. Галявиев куд
тунемшым верыштыштак лӱен пуштын. Тидым ужын, южышт окна гыч тӧрштеныт.
Англичан йылмым туныктымо кабинет омса але почмо лийын але чумал почын – мо гынат тудо тушко пурен да туныктышым лӱен. Ӱдырамаш верыштыжак колен.
Преступник тыгак руш йылмым туныктымо классышкат логалын. Тушто лачак урок кая улмаш. Тудо кушко логалын, тушко лӱйкалаш тӱҥалын. Тыге туныктышо Дилляра Галлиулинам да эше икмыняр тунемшым сусыртен. Тыгодым рвезе чарныде ойлен: «Я – бог, а бог всех ненавидит».
Торешланенат огыл
9 шагатат 33 минутлан школ деке полицейский-шамыч толын шуыныт. Кенета омсалондемыште пуштедыше еҥ шкежак койылалтен. Тудо чыла вӱр дене амырген пытыше лийын. Рвезе оружийжым кудалтен да полиций пашаеҥ-шамычлан нимыняр торешланыде шкенжым кучаш пуэн. Кеч тылеч ончыч соцкыллаште тудо тӱшка пуштедымаш деч вара шкенжым шке пытараш ямде улмыж нерген возгален.
Умбакыже мо?
Полицейский-влакын кучымекышт, йодыштмаш годым ончычсо студент каласен: икмыняр тылзе ончыч тудо шкенжым Юмо семын шижаш, Юмылан шотлаш тӱҥалын, а вараже кӧргыштыжӧ пуйто монстр помыжалтын.
Рашемдыме почеш, тиде преступленийлан Галявиев эн шагалже тений февраль гычак ямдылалташ тӱҥалын. Вет лач тунам тудо кевытлашке йыҥгыртен да оружий нерген йодыштын, умылкален. Апрель мучаште лицензийым налын. Сандене вуз гыч луктын колтымо нерген увер еҥ-шамычым пуштедымаште эн тӱҥ амал лийын манаш огеш лий, палемдат. Специалист-шамычын шонымышт почеш, рвезе наркотик дене аҥыргыше лийын але психикыже пужлышо улмаш.
Тиде факт шотышто Россий Следствий Комитетын Татарстанысе следственный управленийже «Убийство двух и более человек» статья дене келшышын уголовный делам тарватен. Тыгай шучко преступленийлан Ильназ Галявиевлан Россий Федерацийыште улшо эн кугу мерым ышташ – посна режиман колонийыш ӱмыржӧ мучкылан шындаш – палемдалтеш.
Пытартыш увер-влак
12 май эрлан пытартыш увер-влак тыгай лийыныт:
— Татарстан Республикыште 12 май траур кечылан увертаралтын. Тунемме заведений-влак пашам огыт ыште – тушто пеҥгыде тергымашым эртараш тӱҥалыныт;
— РФ Кугыжаныш Думо 12 майыште оружийым ужалыме нерген зааконопроектым каҥашен;
— Татарстанын прокуратуржо республикыште оружийым пелен коштыкташ пуымо чыла лицензийым закон дене келшышын пуымым терга. Ильназ Галявиевлан пуымо документыш кидпалым пыштыше чиновник-шамычын чын-чын огыл ыштымыштым посна тергат;
— Минпросвещений элын кажне школышкыжо лӱдыкшыдымылык мерым пеҥгыдемдыме шотышто темлымашым колтен;
— Татарстанын кучемже лӱйкалымаште колышо еҥ-влакын ешыштлан 1 млн. теҥге гыч тӱлаш пунчалым луктын.
Пеҥгыдын тергат
Казаньыште тыгай кугу туткар лийме марте шуктышо чыла должностной лица-влакын действийыштым Следственный комитет чот радамын тергаш тӱҥалеш. Тидын нерген РФ СК-ан официальный представительже Светлана Петренко каласен.
Вӱргечын Казаньыш Следственный комитет вуйлатыше Александр Бастрыкин миен. Тудо школ воктене ыштыме стихийный манме мемориал деке пеледышым пыштен да Татарстан вуйлатыше Рустам Минниханов дене вашлийын. Тыгак тудо эмлымверыште лийын. Тушто сусыргышо да нунын лишыл еҥышт дене мутланен. Следствий комитет вуйлатыше регионын правоохранительный структуржын, профильный министерствын да ведомствын еҥышт дене оперативный совещанийым эртарен. Весат рашемын: Hatsan Escort гладкоствольный ружьем Галявиев Йошкар-Олаште налын. Тиде оружийже официально регистрироватлыме лийын.
Вӱргечынак РФ Следственный комитетыште палдареныт: лӱйкалыше рвезын вуйдорык черже лийын. Лишыл еҥже-влакат тудын пеш вашке сырымыжым палемденыт. Следствийын данныйже почеш, Ильназ Галявиев психиатр да нарколог дене учетышто шоген огыл. Туге гынат икмыняр жап ончыч медпашаеҥ-влаклан вуйжо корштымо нерген ойлен. А ӱмаште шындыме диагноз вуйдорык черже улмо нерген палдара. Следственный комитетыште рашемденыт: Галявиев шкенжым келшен толдымын (неадекватно) куча. Тидыже следствийым кӱлеш семын эртараш чаракым ышта.
Тыгак Татарстанын премьер-министржын алмаштышыже Лейла Фазлееван палдарымыж почеш, Казаньыште школышто лӱйкалымаш годым сусыргышо-влакын тазалыкыштым тергымеке, консилиумышто врач-шамыч кум кугыеҥым да вич икшывым Москвашке эмлаш колташ мутланен келшеныт.
Тыгай шучко туткар деч вара ача-ава-влак шке икшывым школышко колташат ынде лӱдыт дыр. А кузе от лӱд? Кузе от тургыжлане? Кӧ пала, тушко кӧ да могай шонымашан еҥ толын лектын кертеш? Сандене ончыкыжым еҥ-шамычын илышыштлан лӱдыкшыдымылыкым ыштыше мерым чотак пеҥгыдемдыман…
Любовь КАМАЛЕТДИНОВА
