26, 27 апрельыште М.Шкетан лӱмеш марий национальный драме театрыште «Вий-ар – ме» («Биармий») лӱман рок-опер лиеш. Тушто финн-угор калыкын лӱддымылыкшӧ, йӧратымаш нерген ойлалтеш.
Карел поэт, драматург Елена Сойнин «Биармия» пьесыж почеш инсценировкым Карел национальный театрын художественный вуйлатышыже, драматург Сергей Пронин ыштен. Марлашке тудым Марий Элын калык поэтше Геннадий Сабанцев кусарен.
— Ойыртемалтше, шонаш таратыше лӱман постановкым мемнан театрыште шындаш Сергей Пронинын темлымашыже лийын. Тудын дене ме шукертсек кылым кучена. Мемнан театрын труппыжо тыгай спектакльым шынден кертмым тудо пален, вет театрыште мурышо артист-влак улыт, темыжат финн-угор калыклан лишыл, — палдара М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театрын тӱҥ режиссёржо Роман Алексеев.
Биармий — кугу мифический эл. Тиде кумдык Ош теҥыз гыч Урал марте шуйна. Тудым акрет финн-угор калыкын мландыжлан шотлат. Биармийыш викинг-влак керылтыныт, но налын кертын огытыл. Нуно шӧртньӧ шнуй пушеҥгылан толыныт улмаш, биармий пеҥгыдын шоген.
«Вий-ар – ме» — икымше марий рок-опер. Тушто тӱҥалтыш гыч мучаш марте фонограмме йоҥга, но артист-влак шке йӱк дене мурат. Кредалмаш, сценысе кучедалмаш, куштымаш, муро-влак — чыла тиде у постановкышто лиеш.
— Але марте марий театрын сценыштыже рок-опер лийын огыл. Ме эре уым кычалшаш улына. Адакшым карел драматург Сергей Пронинат мемнан артист-влакын мастарлыкыштлан ӱшана, — ойла Роман Юрьевич. — Тыгай жанран постановко дене театрыш самырык-влакым утларак кумылаҥдаш шонена. Произведенийлан музыкым Санкт-Петербург гыч композитор, симфонист Владислав Панченко возен. Тудо финн-угор калыкын тӱвыражым, норвег, финн музыкым сайын пала. Постановкысо южо сем марий калыклан келыштарыме.
Рок-оперыште Марий Элын сулло артистше Марина Почтенева Рагнин рольжым модеш.
— Паша ойыртемалтше, неле. Кызыт муро-влакым тунемына, вет але марте рок-оперым ме шынден огынал. Муро, сценыште тарванылмаш, керде дене кредалмаш да молат. Чыла тидлан ме кызыт тунемына. Но у постновко оҥай лийшаш.
Икманаш, оҥайын йоҥгалтше у постановко нерген мут дене чыла возаш огеш лий, тудым шке шинча дене ужаш кӱлеш.
А.Байкова.
