УВЕР ЙОГЫН

Тений вич шагат наре шуйныш!

17 декабрьыште РФ Президент Владимир Путин черетан пресс-конференцийым эртарыш. Тений тудо 16 гана лийын.

Пандемийлан кӧра ты гана пресс-конференций видеоконференцкыл йӧн дене да кокланже «вияш линий» семын эртаралте. Еҥ-влакын йодышыштлан Президент Ново-Огаревысо резиденцийже гыч вашештыш. Но тушто икмыняр СМИ гыч представитель-влаклан лияшат йӧн пуалтын ыле. Федеральный да йот элласе СМИ-ла гыч журналист-шамыч Москваште Тӱнямбал ужалыме рӱдерыште чумыргеныт ыле гын, региональный прессыла гыч представитель-влаклан кажне федеральный округышто посна площадкылаште погыненыт. Нуныжо Санкт-Петербург, Тула, Ростов-на-Дону, Ставрополь, Нижний Новгород, Екатеринбург, Новосибирск, Владивосток олалаште лийыныт.

Тений пресс-конференцийыш чылаже 774 журналистым аккредитоватлыме. Тышеч 237 журналистше Москваште лийыныт. Палемден кодена: Марий Эл гыч тений пресс-конференцийыш «Марийская правда» газетын журналистше гына миен.

Коронавирус, тӱвыра, ак…

Такше пресс-конференций 3 шагат жаплан палемдалтеш. Но ий гыч ийыш тудо кужунрак да кужунрак шуйна. Мутлан, ӱмаште 4 шагатат 18 минут каен да Президент 77 йодышлан вашештен.

Тений вашмутланымаш 4 шагатат 29 минут эртаралте. Тыгодым Владимир Путин 68 йодышлан вашештыш. Кеч пытартыш йодыш деч варат тудо эше пел шагат наре жап Ново-Огаревышто лийше журналист-влакын йодышыштлан вашештыш.

Тӱрыс налмаште йодыш-влак экономике, социальный илыш, политике, образований, здравоохранений, тӱвыра, историй, тыгак сатулан ак кушмаш, коронавирус, илыме верлашке, поснак яллашке газым пуртымо, пенсий, ятыр моло дене кылдалтше улыт ыле.

Южышт, мутлан, У ийым вашлийме, эсогыл Президентын ковид чер деч прививкым ыштымыж-укеж нергенат йодыч. Вашлиялтыч тыгак чотак ойыртемалтше да тура йодышым пуышо-влакат. Мутлан, аватмут, руш хакер-шамыч нерген йодыш-шамыч, очыни, шукыштым чотак ӧрыктарышт. А ик йот эл гыч представительын политике нерген шылталыме сынанрак йодышыжлан Владимир Владимирович изишак сыренрак-ӧпкелалтынракат вашештыш. Пытартышлан эсогыл мане: «Да, мы белые и пушистые». Мо оҥайже, нунын ты вашмутланымашышт деч вара йодышым пуышо еҥ зал гыч вигак лектын кайыш…

Куанле увер-влак

Президентын теве мо нерген каласымыже шукыштым куандарыш, векат. Тудо 10 ий жапыште Российыште окса шотышто чӱдылыкым чот шижын, «нужналык чек вес велне» илыше-влакын чотыштым 2 пачаш нарылан шагалемдыман манын каласыш. Чынак, тидыже вашкерак лийже ыле!..

Весе. Пашам ыштыдыме пенсионер-шамычлан страховой пенсийым кугемдаш палемдалтеш.

– Вес ийын инфляций 4 % наре лийшаш. А пенсийым 6,3 %-лан индексироватлаш палемдыме. Тыге индексаций инфляций деч кугурак лиеш, – каласыш Президент.

Тудын палемдымыж почеш, тиде тыге лийже манын, чылажымат ыштыме. Адакшым В.Путин пашам ыштыше пенсионер-влакланат индексацийым уэш пуртышаш нерген кучем шона манын ойлыш.

Кумшо сай увер – элыште коронавирус инфекций шарлыме лӱдыкшӧ эше иземын огыл гынат, Президент пресс-конференций деч вара пел шагат наре шуйнышо шке шотан изирак вашмутланымаште палемдыш: «Локдаун огеш лий». Тиде мутшо «пеҥгыде изоляций» манмым ончыкта. Вес семын каласаш гын, тугеже тӱрлӧ учреждений-влакым У ий пайремлан шошымсо семын огыт петыре.

Но пресс-конференцийыште Президентын тиде уверже гын эн шуко еҥым чот куандарыш, товатат. Тудо У ий вашеш ешыште кушшо 7 ияш марте (нунат пурат – авт.) кажне йочалан 5000 теҥге гыч тӱлаш палемдалтеш манын каласыш. Тыгай увер кузе огеш куандаре? Поснак – пайрем вашеш!

– Тенийысе эпидемиологий сӱретлан кӧра йоча ёлко дене кылдалтше тӱшка мероприятий-влакым эртараш чарыме. А пайремже ойыртемалтше. Сандене тышке толмо деч ончыч мый правительстве денат, Президентын администрацийже денат тидын шотышто каҥашышым да эл, кугыжаныш, ме икшыве-влаклан кугу огыл, скромный, туге гынат пӧлекым ышташ мутланен келшышна, — рашемден каласыш Владимир Владимирович.

Савыктыме указ дене келшышын, тиде единовременный пособийым РФ кумдыкышто илыше граждан-влак – 8 ияш марте йочам ончен-куштышо ача-ава, опекун, попечитель, усыновитель-шамыч – налын кертыт. Тыге Российыште кокла шот дене 12 миллион икшывылан сӧрымӧ 5000 теҥге тӱлалтеш. Тидлан 60 миллиард наре теҥге ойыралтеш.

«Россий верч нӧлталам!»

Пресс-конференций мучаште Президентлан политике, экономике нерген монь тургыжландарыше йодыш-влакым пуэден пытарышт, витне. Санденак шкенжын илышыж нерген йодыштыч. Мутлан, еш илышыжын секретше могай улмым пален налаш тыршышт.

– Йӧратымаш, – кӱчыкын вашештыш Президент.

Тыгак У ий пайрем годым чаркам мо верч нӧлталаш шонымыж нергенат рашемдышт.

– Чарка мутем «Россий верч!» лиеш. Тудым мый эн тӱҥлан шотлем, – кугешныме кумыл дене каласыш тудо.

Эртыше пресс-конференций нерген еҥ-влак мом шонат? Тидым рашемдаш манын, икмынярже деч йодна.

Светлана Солнцева, РФ Кугыжаныш Думын депутатше:

– 17 декабрьыште Президент Российыште илыше-влакын йодышыштлан вашештыш. Нуно эл вуйлатышылан йодышым колл-рӱдер, «Москва-Путину» посна сайт але мобильный приложений гоч пуэн кертыныт. Еҥ-влакым паандемий дене кылдалтше йодыш-влак тургыжландарыме рашемын. Тиде – мӧҥгыштӧ эмлалтше-влаклан лекарственный препарат-влакым ситарымаш, «йошкар зонышто» тыршыше медпашаеҥ-шамычлан ешарен тӱлымаш. Тыгак МРОТ, соцвыплате, внутренний туризм нергенат йодыш-влак лийыныт. Пандемийлан кӧра кӱрылтшӧ кугыжаныш программе-влак нергенат йодыш-влакым пуэныт. Вашмут тыгай лийын: палемдымсе чыла программе-влак умбакыже шуялтыт, тидлан ойыралтше окса тугак аралалт кодеш.

Элыштына илыше-влак дистанционно тунеммаш дене кылдалтше нелылык-влак нергенат мутым тарватеныт. Путин палемден: тунемме тыгай форматын элементше-влак илышыш пурталташ тӱҥалыт, но «удаленка» манме традиционный тунемме формым вашке огыл алмашта. 

Южо яллаште интернет уке нерген йодышлан эл вуйлатыше 2021 ийыште Российысе чыла школышто скоростной манме интернет лийшаш манын каласыш.

«Йошкар зонышто» тыршыше-влак дене кылдалтше йодыш-шамычлан Президент тыге вашештыш: индивидуальный аралалтмаш средствам налме да эмлыме заведений-влакым ямдылыме дене кылдалтше решатлыдыме йодыш-влакым оперативно рашемден шуктышашлан регионлашке 10 млрд. теҥгем колтымо. Тыгак мӧҥгыштышт эмлалтше-влаклан кугыжаныш казна гыч верлашке 5 млрд. утла теҥгем ойырымо.

Йоча-влаклан у ийыште ешартыш выплате нерген колл-рӱдерыш Владимир Путинлан регионла гыч шуко йодыш пурен. Тудо ушештарен: тиде программе дене келшышын, у ийыште выплатым тугай еш-влак налыт, кудыштыжо 1,5 ияш марте, 1,5 гыч 3 ияш марте да 3 гыч 7 ияш марте йоча-влак кушкыт. Эл вуйлатыше пытартыш тӱшкашкыже пурышо-влак нерген поснак радамлын ойлыш.

Теве мо поснак куандара: выступлений мучаште Владимир Путин 7 ияш марте икшывым ончен-куштышо еш-влаклан кажне йочаштлан У ий вашеш 5000 теҥгем тӱлат.

Евгений Кузьмин, В.М.Васильев лӱмеш МарНИИЯЛИ директор:

– Пресс-конференцийыште Владимир Путин Кугу Сеҥымаш юбилейым палемдыме нерген поснак палемден ойлыш. Эртыше ий россиян-влакын ушешышт Сеҥымашлан 75 ий теммым палемдыме дене кылдалтше мероприятий-влак дене шарналт кодеш. Тудым кугу кӱкшытыштӧ эртараш эсогыл пандемият чаракым ыштен кертын огыл. Чынак, Сеҥымаш Парад – тиде кугу исторический явлений, а Курымашлык полкын ошкыл эртымыж гоч ме тукым-влакын кылыштым, мемнан ончыкылыкна верч тушман-влак ваштареш кредалше-влакым шарнымынам ончыктена.

Республик нерген ойлаш гын, тиде датым палемдаш тудо кӱлеш семын ямдылалтын. Пытартыш вич ий жапыште ме сӧй пасушто вуйыштым пыштыше,

мӧҥгыкышт илыше пӧртылшӧ да тылыште тыршыше-влакын лӱмыштым Шарнымаш книгашке курымешлан возен коденна.

Кугешнен каласен кертам: Марий Элыште Российысе военно-исторический обществын региональный отделенийже, пӱтынь эллан палыме «Демос» ден «Воскресение» кычалше отряд-влак пашам ыштат. Патриотический толкын республикын правительствыжын да мер организаций-влакын полшымышт дене писын вияҥеш.

Любовь КАМАЛЕТДИНОВА

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий