Шукын «Марий Эл» радиошто Марина Глушкован вӱдымӧ передачыжым куанен колыштыт, у уверже дене кажне кечын гаяк палыме лийыт. Но могай да кє гын тудо? Ятырын палаш шонат.
Тыглай ончалмаште – лывырге, вичкыж капкылан, моткоч ныжыл ӱдыр. Пырля пашам ышташ логалынат, кеч-могай жапыште полшаш вашкымыжым, поро кумылан улмыжым палемдыме шуэш. Шижалтеш, шке пашажым кыртмен ышта. Ешан, Эдуард пелашыж дене кок икшывым ончен куштат. Эргышт 12 ияш гын, ӱдырышт 9 ийым темен. Коктынат спорт дене пеҥгыде кылым кучат. Шернур посёлкын ӱдыржӧ студент жапыште (МарГУ-што филологий факультетыште тунемын) пеш чолга лийын, мер пашаш кумылын ушнен. Лач тидак мутланымашлан тӱҥалтышым ыштыш.
– Марина, пален налаш оҥай: кузе да кунам радиошко логалынат?
– Студент годым, чынжымак, чыла вере шуаш тыршенам. Эстонийыште кусарыше-влакын семинарыштышт, Венгрийыште, Финляндийыште студент-влакын конференцийыштышт лийынам. Книгам лудаш йӧратенам. Тидлан шуко жапым ойыренам. «Студент илыш» газетымат луктынна… Икана Марий Элын тӱвыра, савыктыш да калык паша шотышто министерствышкыже мийымем годым У марий радио почылтшаш нерген ойленыт да тушко вӱдышӧ семын шкем тергаш темленыт. Мый келшенам. Вуйлатыше дене вашлиймем годым шкешотан экзаменымат эрташ логалын. Тыге мый кумшо курсышто тунеммем годым У марий радиошто пашам ышташ тӱҥалынам.
– Передачыште икымше гана кє дене вашлийынат, командировкыш кушко мияш логалын? Тудо могай шарнымашым коден?
– Островскийын «Лес» комедийже почеш шындыме спектакльын премьерже деч ончыч актёр, драматург, режиссёр Василий Валерианович Домрачев дене вашлийынна. Чыла сай, но технически велым мыланем пеш чот «шокшо» логале. Самырык лийынам, сандене шукыжым пален омыл. Мутлан, передаче годым окнам почмо, коштмо йӱк шоктен. А передачыште нимогай интершум лийшаш огыл. Теве тидым пеш чот шарнен кодынам. 2005 ийыште «Марий Эл» радиом почыч. Мыйым тушко кусарышт. А икымше командировко шочмо Шернур кундемыш лийын. Школышто туныктышем Майя Ивановна Москвина дене интервьюм ыштенам.
– Тыге таче кече марте радиошто редактор сомылым шуктет, вӱдышӧ улат. Марий Эл Радион журналистше-влак кокла гыч ик эн опытан, шуко пашам ыштыше манаш келшен толеш.
– Тыге лектеш, докан. Келшем, жап эртыме семын опытат погына. Но тачысе саманыште илышын, тыгак технологийын вашталтмышт дене шкежат эре тунемына. Тидын деч посна огеш лий. Тыгак уна-влак дене кажне вашлиймаш мом-гынат уым пуа. Нунын деч шкан пайдам налат. Мутлан, республикыште палыме тӱрлызӧ Ираида Степанова дене ятыр передачым ыштенам. Тудын деч шукылан тунемынам. Ой-каҥашыже илышыште кӱлешан. Ик жап «Тазалык» передачыште медицине аланыште тыршыше-влак дене вашлиймаш колыштшо-шамычлан шуко пайдале каҥашым пуэн, шонем. Тынар ушан, шке пашам келгын палыше марий врач, медицине пашаеҥ-шамыч улыт манын от шоналте.
– Пашаште эн тӱҥлан мом шотлет?
– Мыйын шонымаште, ик эн тӱнжӧ, руш манымыла, – ответственность. Колын да колыштын мошташ.
– Теве тыге, «руш манмыла» деч поснат ок лий. Марий йылмышке йот мут шуко пура, сандене чылт яндарын марла кутыраш, манаш веле…
– Тидыж дене ме чӱчкыдын тӱкнена. Мутлан, уверым пеш писын ышташ кӱлеш. Чыланат палат, пресс-службо але моло вер гыч кеч-могай увер рушла пура. Ме тудым моткоч кӱчык жапыште ямдылен шуктышаш улына. Тыгай годым руш мутат, йоҥылышат каен колтат. Кунамже глаголат ончыко пурен шинчеш, но уэш тєрлаш огеш лий. Поснак – вияш эфир годым. Сандене колыштшо-влакым мемнам умылаш йодына. Уна-влак кокла гычат шукын руш мутым кучылтыт. Тидын шотышто тыге каласыме шуэш: ме эфир деч ончыч кажныштым ямдылен, марла туныктен огына керт. Икманаш, ме шкежат эреак тунемына: уверым ямдылыме, передачым ыштыме, кусарыме шотыштат.
– Марина, южгунам кунам кумыл вола, но передачым вӱдыман…
– Тыгеат лиеда. Меже айдеме улынас. Южгунам, эфир деч ончыч неле, шучко уверымат каласат. Тыгай годым ойлышаш шомакетат йомеш. А эфирыш садак лекман, передачым вўдыман. Тыгодым радиом колыштшо-влак кумыл вашталтмым ынышт шиж манын тыршена. А кутырымо годым интонаций, йӱк садак вашталтеш. Южгунам, канаш кайыме годым, але вес амаллан кӧра эфирыш от лек гын, йомдарат, йыҥгыртен йодыт, кузежым-можым рашемдаш тыршат, пайрем, шочмо кече денат саламлат, куандарат. Тау чылалан. Йӧн дене пайдаланен, чылаланат тазалыкым, пиалым, ласка илышым тыланем.
– Яра жапыште мом ышташ йӧратет? Можыч, иктаж вере миен толаш шонымаш уло?
– Ешем дене пырля лияш, нуным тутло кочкыш дене сийлаш келша. Мыланем илышыште эн тӱҥ – еш умылымаш, шочшо-влак, нунын тазалыкышт, сандене шукырак жапым лач нунын дене эртараш тыршем.
Кеч ик гана Шем теҥыз воктеке канаш миен толмо шуэш ыле. Кажне айдемын шке шонымашыже уло. Ала-кє парашют дене тєршташ шона гын, мый эше Италийыш миен толнем.
– Марина, тек творческий шӱлышет эшеат пойдаралтеш, чыла шонымашет шукталтеш.
– Тау.
Е.ЭШКИНИНА
