Кызыт элыштына шыҥдаралтше «Экологий» национальный проект 2024 ий марте шуйнаш тӱҥалеш. Тудын тӱҥ шонымашыже палемдыме идалык марте йырым-йырысе средам лавыртымашым иземдаш, шӱкшакым пайдалын кучылташ виктаралтын.
Марий Элыште «Экологий» национальный проект почеш 6 региональный пректым ямдылыме да илышыш шыҥдараш палемдыме. Марий Элын Пӱртӱс поянлык, экологий да йырым-йырысе средам аралыме шотышто министерствыже «Ару эл», «Пеҥгыде комунал шӱкшакым кучылтмо комплексный стстеме», «Чодырам аралымаш» да «Ойыртемалтше вӱд объект-влакым аралымаш» регионысо проект-влаклан вуйын шога.
Поснак кугу вер пеҥгыде коммунал шӱкшакым тойымо да экологийлан эҥгекым ыштымым иземдыме пашалан ойыралтеш. Проект илышыш шынҥаралт шукталтеш гын, 17 гектар мландым рекультивироватлен да воктене илыше-влакланат экологий условийым саемден кертына. Рекультиваций манмыже, свалкым петырымеке, тудо кумдыкым угыч озанлык нужналан пайдаланаш йӧршын тӱзатен шындыме пашам ончыкта. Республикысе ныл районышто пеҥгыде быт шӱкшакым кышкыме полигон-влакым рекультивироватлаш федеральный бюджет гыч субсидий лийшаш. 2024 ий марте полигон лийме верыште 17,8 гектар кумдыкым тӱзатышаш улыт.
«Ару эл» региональный проектын паспортшо дене келшышын, 2019-20124 ийлаште пеҥгыде быт шукшакым кышкыме чылаже 7 полигоным рекультвироватлышаш улыт:
— Курыкмарий районысо Октябрьский посёлко воктене (2019-2020 ий);
— Курыкмарий районысо Озёркӓдыр ял воктене (2022- 2024 ий);
— Волжский районысо Черкысола воктене (2021- 2023 ий);
— Звенигово раойнсо Энервож ял воктене (2020-2022 ий);
— Звенигово районысо Суслонгер ял воктене (2020-2022 ий);
— Параньга посёлко воктене (2022-2024 ий);
— Советский районысо Голубой посёлко воктене (2020-2022 ий).
Региональный проект-влакым илышышыш пуртышашлан 101,1 миллион теҥгем кучылташ палемдыме, тыгодым федеральный бюджет гыч 91,19 миллион тенге пурышаш, а молыжо республик бюджет гыч лиеш.
2019 ийыште «Ару эл» проект дене келшышын, Курыкмарий районысо Октябрьский посёлко воктенысе полигоным рекультивироватлаш да йырым-йырысе средалан эҥгекым ыштен кертше объектым кугыжаныш реестрыш пуртымо шотышто проектно-сметный документацийым ямдылме да пеҥгыдыемдыме. Кугыжаныш экологий экспертизе тудым сайлан шотлен.
С.Носова
