1.Стрессым чактара
Организмнан 60 процент ужашыже – вӱд. Тудын улыжат кок процентлан иземмекыже, куат палынак пыта, вуят начарын пашам ышташ тӱҥалеш. Вӱдын умбакыжат шагалеммыж годым кортизол – стрессын гормонжо – шукемеш. Тидымак шотыш налын, вуй корштымо, чогашыл чымалтме, сайын шонен кертдыме, стресс годым эн ончычак вӱдым подылаш темлалтеш.
2.Уто нелыт деч утлаш полша
Вӱд вещества алмашталтмашым шотыш конда: кочкышлан пагар-шолора корно дене эрташ, шурлан чарашке лекташ полша. Тудо тыгак пагарым тема, да айдеме шужымыж нерген монда. Уто нелыт деч утлынеда гын, кажне кочмо деч ончыч ик стакан вӱдым йӱаш тыршыза.
3.Черланыме лӱдыкшым иземда
Вӱд тазылалан келшыше состоянийыште лияш полша. Шкат паледа, тазыла ОРВИ ден гриппын вирусыштлан шарлаш чаракым ышта. Нерын але умшагӧргын тазылашт кошка гын, микроб логараҥыш куштылгын пура да айдемылан черланаш амалым ышта. Тыге ынже лий манын, кечыште кандаш стакан деч шагал огыл вӱдым йӱаш кӱлеш.
4.Капкыл температурым «эскера»
Айдемын организмже гипоталамус – вуйдорыкын посна ужашыже – кӱшеш капкыл температурым шкеак тӧремден кертеш: шокшышто пӱжалтына, йӱштыштӧ ешартыш куатым луктын чытырена. Организмыште вӱд ситыдыме годым гипоталамус начарынрак пашам ышта, сандене телымат, кеҥежымат ситышын йӱаш кӱлеш.
- Вӱргорно давленийым шотыш конда
Донор-влак палат: вӱрым пуымо деч ончыч вӱдым ситышын йӱаш гын, процедур деч вара вуйушым йомдарен йӧрлын кертме лӱдыкшӧ иземеш. Вӱд нерве системым чолгаҥда: мемнан утларак тӱткым ышта, вӱргорно давленийым нормыш конда, куатым ешара.
Сай каҥаш: эр гычак чулым да чолга лияш манын, кечым ик стакан вӱдым йӱын тӱҥалза.
Маргарита ИВАНОВА ямдылен
Авторын фотожо/ «Марий Эл» увер агентстве
