ЕШ ДА ИКШЫВЕ

«Пиал кава гыч «огеш камвоч»

Йошкар-Олаште «Школа осознанного родительства» почылтмо, могай паша ышталтме, мыняр еҥ тунемме, моло нерген тушко миен толмеке да чылажымат шкеак ужмеке возенна ыле.

А таче школын лидерже, вес семынже кураторжо, туныктышыжо Константин Старыгин дене палымым ышташ кумыл лекте. Кузе тудо тушко логалын? Кӧ темлен? Молан тудлан тиде кӱлын, вет пӧръеҥ такше – черке вуйлатыше.

Чыла тидын нерген мутланаш манын, вашлияш кутырен келшаш шонен, ик кечын Константинлан йыҥгыртышым. Но тиде жапыште тудо, паледа, кушто ыле? Санкт-Петербургышто. Туге гынат пӧръеҥ мутланаш тореш ыш лий. Пиалеш, кызыт тидым интернет полшымо дене куштылгын ышташ лиеш. Тыге ме, Йошкар-Олашке пӧртылмыжым вучыде, тунамак вотсап гоч мутланышна. Вет, вучаш гын, тудо элнан йӱдвел столицышкыже май тӱҥалтыштак каен да лишыл кечылаште эше толаш веле лекшаш. А молан тиде олашкыже каен? Тудо Санкт-Петербургысо христианский университетыште пытартыш курсышто шинчымашым пога. Чынрак каласаш гын, дипломым налаш ямдылалтеш.   

 

– Константин, илыш корныдам кӱчыкын шергал лекташ гын, ты вуз деч ончыч эше кушто шинчымашым погенда?

– Йошкар-Оласе ик школышто индешымше классым пытарымеке, мый тунамсе 6-шо номеран училищыште «кумда профилян станочник» специальностьым налынам. Тылеч вара тӱрлӧ вере пашам ыштенам. 2004 ийыште ешаҥынам да вигак манме гай Кирово-Чепецкыш Библейский школыш тунемаш каенам. Пелашемат пырля миен, кеч тунемын огыл гынат. Молан манаш гын тудат юмылан ӱшаныше. Палымыжат лийынна черкыштак.

Кирово-Чепецк гыч пӧртылмеке, заводыш пашаш пуренам.  Тушто куд ий ыштенам. Тиде жапыште Краснооктябрьский поселкышто иленна. Умбакыже лу ий наре изирак предприниматель пашам шуктенна – шун гыч тӱрлӧ сувенирым ыштенна. Тиде жапыштак черке пашашке ушненам да тидлан шагал огыл жапым ойыренам. Санденак вараже предприниматель семын тыршымынам коденна, да шкемым пӱтынек черке дене кылденам. 2012 ийыште мыйым черке вуйлатышылан шогалтеныт. Але мартеат тиде пашам шуктем.

– А кузе тугеже «Школа осознанного родительствашке» логалында? Кӧ Тыланда тушто лидер лияш темлен?

– Иктат темлен огыл. Тиде программын, «Азбука счастливой семьи» книган авторжо Диана Машкова дене республикыштына улшо Ашнаш налше еш-влакын «Мария» ассоциацийышт гоч палыме лийынам. Мемнан ешна  ты ассоциацийын пашашкыже, эртарыме акцийлашкыже доброволец семын ушнен, да тудын книгаже-влакым ужынам. А 2020 ийыште шыжым ик соцкылыште тиде программе, школ, кузе тудо пашам ышташ тӱҥалшаш нерген каласкалыше форум лийшаш нерген увер шинчашкем логале. Тунам лачак пандемий ыле, да мероприятий онлайн йӧн дене эртен. Тыге тудым мыйынат колыштмем шуо. А колыштмеке, лидерлан тунемаш кумылем лекте. Тиде шонымашем нерген серышым возышым. Вашешыже мылам анкетым колтышт. Мый вашештышым, да лидерлан туныктышаш тӱшкашке пуртышт. А 2021 ийыште шошым онлайн йӧн дене туныкташат тӱҥальыч. Кок тылзе жапыште арнялан кок гана кок шагат дене онлайн вашлийынна. Тиддеч посна мӧҥгысӧ заданийым шукташ, ятыр литературым лудаш, «Азбука счастливой семьи» книга дене пашам ышташ кӱлын.

Лидер-влакым туныктымо курсым идалыклан кок-кум гана эртарат. Але марте пӱтынь эл мучко ме 300 нарын улына, да тӱрлӧ регионышто 80 наре «Школа осознанного родительства» пашам ышта.

Мемнан дене Марий Элыште кызытеш кум лидер улына, ик школ пашам ышта. Ме икте-весе дене мутланена, кылым кучена. Кызыт мый республикыште омыл, да школышто занятий-влакым олмешем вес лидер эртара. Тиде группо тений июньышто тунем пытарышаш. Нунын кокла гыч иктаж-кудыжын лидер лияш да туныкташ тӱҥалаш кумылжо лектеш гын, ончыкыжым мемнан деке ушнен кертеш.

– А Тыланда тиде молан кӱлын?

– Программе дене палыме лиймеке, мылам тудо келшен, сандене тунеммем шуын. Чаманаш гына кодеш, обществыште еш илыш шотышто кугу нелылык вашлиялтеш. Ме пелашем дене 18 ий пырля илена, ты шотышто опытем изи огыл. Адакшым ныл йочам ончен куштена. Сандене школышто пашам ыштен кертмем шижынам. Мылам тиде келша. А тиде программе туге ышталтын – мый тунар ом туныкто, кунар группышто улшо-шамыч вате-марий, икшыве ден ача-ава кокласе кыл нерген илыш опытышт дене икте-весышт дене пайлалтыт, дискуссийым эртарат. Тыге ме икте-весыланна тӱрлӧ йодышым рашемдаш полшена.

– «Мыламат тиде пайдале лийын кертеш» манын шоненда?

– Мутат уке, шоненам, вет группышто тиде я тудо неле ситуацийыште мом, кузе ыштымыж, тидын нерген шке шонымашыжым кажныже ойла, да мыят южыжым шотышко налам, вара, кӱлеш лиеш гын, кучылтам. Вес семын ойлаш гын, мыят тунемам.

– А пелашда «Азбука счастливой семьи» книгам лудын, тудын дене пашам ыштен але заданий-влакым коктын шуктенда?

– Пелашем эше тӱрысшак лудын огыл. Кеч южо нерген возымым шергал лектын. Мыят тӱрлӧ ужаш нерген каласкалем. Тудо кызытсе курсышко логалнеже ыле, но тӱрлӧ амаллан кӧра тиде ыш шукталт. Шыжым у тӱшкам погена гын, тушко кошташ тӱҥалнежак.

– А йочада-шамычым ончен куштымаште те пелашда дене нелылык дене вашлийыда мо? Ала тендан тыгайже йӧршын огеш шижалт? Икшывыда-влак мыняр ияш улыт?

– Кугурак эргына 17 ияш. А ӱдырна-влак 14, 9 да 6 ияш улыт. Мутат уке, мемнанат тӱрлӧ нелылык лиеда, молан манаш гын кажныжын койыш-шоктышыжо ойыртемалтше. Теорийым ме палена, но практикыште эре могай-гынат вучыдымо сӱрет лийын кертеш. Тыгай годым тиде программыланат, тӱрлӧ литературланат эҥертена.

– «Азбукышто» кажне гаяк теме деч вара возымо: «Тиде йодышым напарникда дене каҥашыза». Пелашда тунемаш тӱҥалеш гын, тунам Те напарниклан эре тудым ойырен налаш да коктын каҥашаш, мутланаш тӱҥалыда?

– Уке. Молан манаш гын программыште напарникым вашталташ темлалтеш, вет эре икте дене мутланет гын, тудын деке тунемат. А кажне гана весе дене каҥашет гын, у деч у опыт дене палыме лият, у шонымашым пален налат. Адакшым мый денем тудо кажне кечын мутлана, а тыге вес еҥ-шамыч дене кутыраш йӧнжӧ лиеш. Тидыже моткочак пайдале.

– Пелашда такшым специальностьшо дене кӧ? Кушто пашам ышта?

– Тудо модельер-конструкторлан тунем лектын, но специальностьшо дене пашам ыштен огыл. Предприниматель семын тыршымына деч вара кызыт – мӧҥгыштӧ. Коктын тыгак мутланен келшенна: тудо йочана-шамыч дене заниматла, мӧҥгысӧ сомылым шукта. Икшывына-влак йочасадыш коштын огытыл. Кызыт кок ӱдырна мӧҥгысӧ, еш тунеммаште (семейное обучение) улыт. Школыш огыт кошт, но чыла предмет дене программым эртат.

– Те келшымыда годымак шуко шочшан ача-ава лияш ойым пидында?

– Туге. Коктынат кугу еш лийже манын шоненна. Ала нылытым веле огыл, эше шукырак икшывым ыштена ыле, но пелашемлан кажныже гаяк нелын пуалтын, сандене тетла огына ыште докан. Адакшым тудо официально нигушто пашам огеш ыште гынат, Рушарня школышто, черкыште шуко тырша.

– Пытартышлан йоднем: еш, ача-ава-влаклан Те мом тыланеда?

– Эн ончычак, мыйын шонымаште, «Школа осознанного родительствашке» тунемаш кошташ кӱлеш. Ача-ава, вате-марий-шамыч ешыштышт сай, пеҥгыде, куандарыше кыл гына лийже манын шонат. Да, тыге огыл гын, шукынжо чот тургыжланат, ойгырат, вет тидлан мом ышташ кӱлмӧ нерген шагал да шагалынже палат. А школышто чыла тиде шотышто моткочак кӱлешан шинчымаш пуалтеш. Священнослужитель семын илышын духовный велже нергенат мондыман огыл манын ойлынем. Тек чыланат пиалан лийыт. Но пиал шкеже кава гыч «огеш камвоч». Тидлан шкан тыршыман. Пиалым шке чоҥыман.

Любовь Камалетдинова мутланен

Фотом еш альбом гыч налме  

 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий