Марий Элыште 26 май — 1 июнь Тамакым кудалтыме арня семын эрта.
Чаманен палемдыман, кызыт тамак шуко еҥын культурыштыжо да илыш-йӱлаштыже кугу верым налеш да эмлаш лийдыме шуко чер ден жап деч ончыч колымо ик эн тӱҥ амаллан шотлалтеш.
Пытартыш лу ийыште калыкыште никотин дене пайдаланыме тӱрлӧ средстве кумдан шарла, тидыже тӱргышӧ-влакын койышыштым вашталта да чотыштым палынак кугемда. Йӱлаш пурен шушо сигарет, сигар да трупка радамыш ынде шупшмо у формо-влак ушненыт.
Миллион дене еҥ тамакым але никотин негызан вес настам тазалыклан кугу зияным ыштымым шотыш налде шупшеш. Тамак шикш деч эн чотшо организмыште кислородым ситарыме да углекислый газым пытарыме тӱҥ пашам шуктышо шӱлымӧ системе орлана.
Тамак эн ончычак шодым локтылеш. Тыште газ алмашталтмашын тӱҥ ужашыже эрта. Тамак шикшыште 7 тӱжем утла химический вещества уло, нунын кокла гыч шукынжо токсинан да канцерогенан улыт. Тиде шикшым кӧргыш налмылан кӧра шӱлымӧ корно пуалын, хронический бронхит ден кӱчыкын ХОБЛ манме чер вияҥын кертыт. Чыла ситыдымаш ончыч кукшо але рунан кокыртыш, а вара шӱлыш петырныме дене палдырна.
Тылеч посна тамак шодо рак вияҥ кертме лӱдыкшым 85 процент марте кугемда. А тиде чер чыла рак коклаште ик эн осаллан шотлалтеш.
Тамакым шупшмылан кӧра айдемын иммунитетше лушка, да организм тӱрлӧ инфекцийым сеҥен кертдыме лиеш. Шикш кӱшыл шӱлымӧ корныш логалше тӱрлӧ микроорганизм ваштареш кучедалше клетке-влакын чолгалыкыштым луштара, да айдеме пневмоний гай неле чер дене куштылгын черланен кертеш.
Тамак шикш тудым шӱлышӧ еҥ-влакын тазалыкыштланат лӱдыкшӧ. Нуно, шикшым шӱлен, вучыдымын черланен, шкем палынак начарын шижаш тӱҥалын кертыт.
Тамакым кудалтыме йодышым кумдан ончыман. Чылажат эн ончычак зависитлалтме улмо дене келшыме, никотинлан тунемалтме амалым кычал мумо да кораҥдыме гыч тӱҥалеш. Шарналтыза, тамакым кунам шупшаш тӱҥалында? Молан? Тиде настам кидышкыда кунам налыда? Умылыза, тамакым шупшмо уда койыш нимогай йодышым ок решатле, мӧнгешла, весым гына ешара. Илышым куштылемдаш да пиаланым ышташ манын, шупшмым кудалтыза. Таза лийза!
Марий Элын Тазалык аралтыш министерствыжын пресс-службыжын уверже негызеш Маргарита ИВАНОВА ямдылен.
Россий Минздравын сайтше гыч налме фото.
