Паша командировко дене Морко район Унчо велыш кудална. Корно кужурак гынат, тӧр асфальт дене писын миен шуна. Ты кечын пашанат ушнен тольо: Унчо кундемысе кандаш ял гыч Шланьым, Шӱргым, Сапуньжам, Ямбатырым савырнышна. Шонымо еҥна дене вашлийын мутланен шуктышна, куржталмаш дене «Сеҥымаш корно» таҥасымашлан спонсор полышнам кучыктышна, Сапуньжаште Т.Никодимовам 90 ияш юбилейже дене саламлышна, газетнан поро йолташыже А.Александрова дене уна лийна, ӱдыр йӱкташ ямдылалтмым да пытартыш корныш ужатымым ужаш логале. Илыш – орава гай, чарныде пӧрдеш…
Кечывал деч вара Унчо книгагудышто вашлиймашым эртарышна. Шонымашнаже – подписке тургым жапыште лудшына-влак дене мутым вашталташ, газетланна возалташ кумылыштым нӧлталаш. Кумытын: ялозанлык йодыш дене редактор Вячеслав Смоленцев, фотокорреспондент Михаил Скобелев да мый – «Марий Эл» газетнан историйже, журналистын пашаже, марий тӱняште мо ышталтме нерген каласкалышна, ондакысе да кызытсе илышым таҥастарен, шке шонымашнам почна. Менеджер Валентина Ефимова книга-влакым темлыш.
Икте-весе дене шинчаваш мутланыме гутлаште умылышна: Унчо кундемыште газетнам ятырын налыт. Маньыч:
– Ончыч кажне кечын толеш ыле, тидлан тунемынна да кызыт почтальоным изин-кугун вучена.
– Ожнысо илыш нерген возеда, да шортын-шортын лудына.
– Ай, «тӱвыра», «пӧлка» да моло тугайрак мутшым ме огынат луд…
– Лотерей дене пеш шагал пӧлекым налына.
Тидын шотышто умылтарышна: мыланна ӱшанаш лиеш, нигӧм огына ондале, огына ойыркале. Логалмыже-можо – мом ыштет, лотерейыс, кӧн могай пиал?
– Ой, Те, очыни, ончычсо «Передовик» колхоз председатель да марий изданий-влакын кугу йолташыже Геннадий Савельевичын тукымжо гыч улыда? Чурийда келшен толеш, – Михаил Скобелев тӱрыштырак шинчыше ӱдырамаш деч йодо. Шыргыжеш. «Акаже улам, Анисия», – мане. Фотографын шинча, кузе ойлат, воштончыш гай: сын-кун, чурий икгайлыкым вик ужеш!
«Вячеслав журналист йолташна паша коклаште гармоньым шокталта» манме лие, Эльвира Данилова тунамак куржын колтыш да мӧҥгыж гыч изи гармоньым нумалынат тольо. В.Смоленцевын шоктымыж почеш вашлиймашке толшо вате-шамыч кужу мурыштым муралтышт. Кужэҥер вел (В.Смоленцев тудо район гыч) семжат адак Унчо вел муро савыртышыж дене келшен толеш!
Палена, Унчо книгагудышто тыгай вашлиймаш чӱчкыдын лиеда, вуйлатыше Лидия Ямнеевалан таум каласыман. Тудын пелен – «Кӱдыроҥгыр» ансамбльын участникше-шамыч: Галина Григорьева (67 ияш), Калима Павлова (72 ияш), Такина Миронова (72 ияш), Вера Алексеева (79 ияш), Анисия Петрова (70 ияш), Люба Ильина (70 ияш), Лидия Веткина (70 ияш), Люба Вассаева (73 ияш), Елизавета Ефимова (67 ияш). Нунын кокла гыч шукышт, тале йӱрым ончыде, мотор марий тувырыштым чиен, мелна кышыл дене мемнан дене вашлиймашке толыныт.
– Ме кушко гына шуын огынал! Марий Эл мучко мотор вершӧрлам ончен коштына, – каласышт.
«Вес ийын «Марий Эл» газетланна 110 ий темеш. Пайремышкына муралташ миеда вет?» йодмылан маньыч:
– Ӱжаш веле ида мондо! Саламлаш миена, лӱмын палышым пыштена.
Вашлиймаш мучаште Унчо ял администрацийым вуйлатыше Иван Евсеев чылалан тауштен ойлыш, пашаж дене кӱчыкын палдарыш, тачысе илышыште газетын вийжым палемдыш да лудшо-влак эшеат ешаралтыт манын ӱшандарен каласыш.
… Ола велыш тарванымылан йӱрат чарныш, книгагудысо коҥган да вашлиймашын шокшыжым пелен налын, корныш тарванышна. Йокмалан колтымо вужга мелна да кугече когыльо дене эрлашыжым чумыр редакцийым сийлышна.
Л.СЕМЕНОВА
М.СКОБЕЛЕВЫН фотожо
