Куатшудышто индеш куат уло маныт. Чынак мо? Тиде кушкыл дене радамынрак палдарыза, пожалуйста.
А.КОМАРОВА
Медведево район
Куатшудо (девясил). Тыге лӱмдат неле але черле еҥлан йол ӱмбак шогалаш полшышо кушкылым. Чынак, калыкыште тудын айдемылан индеш куатым пуымыж нерген чӱчкыдын ойлат. Кушкылым Иван Купача водын (кече лекме деч ончыч, но лучо – тичмаш тылзе деч вара) кӱрлын налаш да росный манме ладан дене йӧраш гын, шканат, йӧратыме айдемыланат аралтышым ышташ лиеш.
Куатшудым эше ир кечшудо маныт. Неле черлан кӧра тазалык лунчыргымо годым коштымо куатшудо вожым порошок гай лиймеш йоҥыштат да, кӱзӧ мучашеш налын, вӱд дене пырля 10-14 кече йӱыт.
Кушкыл эфир ӱйлан, сапонинлан, кумаринлан, инулинын полисахаридшылан, Е витаминлан поян, тылеч посна эше чапле антисептиклан шотлалтеш. Калык медициныште куатшудо дене сусырым, гриппым, бронхитым, ужармужым, гастритым, ревматизмым, радикулитым, пагар да нылгыжшоло йорам, сакыр диабетым, гипертонийым, пуалше, вирусан да поҥган черым эмлат, тудо тыгак шондо ден шекшым коштыкта, сӧсан ден руным луктеш, аппетитым саемда. Калык эмлызе-влак корштышо пӱйыш куатшудо вож пӱчкышым пышташ темлат.
Куатшудо дене икымше блюдым, компотым, кышалым ямдылат. Ик напиткыжын рецептше тыгайрак: 300 г свежа але 50 г коштымо куатшудо вожым тыгыдемдат, 1 л вӱдыш пыштен, 20 минут шолтат. Шӱрымӧ отварыш 100-150 г сакырложашым, 0,5 стакан турнявӧчыжым ешарат, вартышым сайын лугат да йӱкшыктарат.
Тиде кушкыл аяранлан шотлалтеш, оран-оран пеледеш. Вожшо моткоч виян. Тудым шыжым куатшудын лывыжгымыж годым шапашлат. Вожым кӱнчен лукмеке, олмешыже мландыш кинде ден шинчалым тауштен пыштат. Куатшудым тичмашнек кӱнчен огыт лук, ужашыжым шарлаш (шукемаш) кодат.
Куатшудым аллергий, гастрит, гипотоний тургыжландарыме, кӧргӧ орган-влакын нелын черланымышт, мӱшкыран улмо да чызым пукшымо годым, тыгак тылзашын толмыж деч ончыч йӱаш огеш лий.
Маргарита ИВАНОВА ямдылен
М.Иванован фоторепродукцийже/ «Марий Эл » увер агентстве
