Эрла – 8 Март. Тиде пайрем дене йӧратыме пелашыштым куандараш манын, пӧръеҥ-влак нунылан пӧлекым налыт. Но, чыным ойлаш гын, шонымаш ден пӱрымаш икте огыл манме семын, кокланже пӧлекышт южыштын кумылыштым йӧршынат огеш нӧлтал, йывырташат огеш тарате. Тыгай годым кузе лийман? Мом ыштыман? Ик велым, пӧръеҥ куандараш шонен, да фантазийже ден оксаже молан ситен, тудым налын. Вес велым, пӧлекше лишыл еҥжылан йӧршынат огеш келше. Тугеже тудым ӱдырамашлан кузе вашлийман? Шкем кузе кучышаш?
Нине йодыш-влаклан Калыклан психолого-педагогический да социальный полышым пуышо «Доверие» рӱдерын психологшо Елена Салапина вашешта:
– Чынак, ӱдырамаш-влак тӱрлӧ улыт, сандене нунын йодмашыштат тӱрлӧ. Тиде амал дене чоныштлан мо, могай пӧлек келшыме шотышто шонымашыштат ойыртемалтеш.
8 Март дене чыла гаяк ӱдырамашым саламлат, ныжыл мутым ойлат да, психологий велым ончалаш гын, кажне ӱдырамаш тудымат тӱнямбал пайрем дене саламлышт, кумылым нӧлтышӧ мутым ойлышт, пӧлек дене куандарышт манын вуча. Санденак кӧн пелашыже, йӧратыме пӧръеҥже уке гын, тыгай ӱдырамаш-влак кокла гыч шукыштын чоныштлан ты кечын лапкан чучеш.
Но пайрем дене саламлыме годым тӱҥжӧ пӧлек огыл, а тӱткышым ойырымаш, йӧратымым, пагалымым, аклымым ончыктымаш. Пӧлек такшым вучыдымо, сюрприз, лийшаш. Но тыгодымак кучыктымо арвер але ӱзгар кумылым ынже волто, вурседылмаш марте ынже шукто, ӧпке ынже лий манын, мом пӧлеклышаш шотышто пелаш але йӧратыме пӧръеҥ дене мутланен келшаш, могай пӧлекым вучымо нерген тудлан каласаш лиеш. Адакшым пӧръеҥ-шамыч кокла гыч шукынжо тидын нерген раш ойлымым йӧратат.
Мутат уке, пеледышым пӧлеклыме годымат тӱткӧ лийман, молан манаш гын иктылан, мутлан, лилий келша, весылан – роза, кумшылан – хризантема. Тыгодым тӱсыштымат шотыш налман, вет ик ӱдырамаш йошкар, весе нарынче, кумшо ош тӱсаным йӧрата. Сандене тидымат лучо ончылгоч рашемдаш тыршаш.
Вишлистым (могай пӧлекым вучымым серыме радам) возаш лиеш. Тидат – шкешотан мутланен келшымаш. Ӱдырамашын серыме ты радам гыч пӧръеҥже тышеч кудыжым налаш оксаже ситымым шоналтен, тудым пӧлеклен кертеш.
Тӱҥжӧ – пӧръеҥ чонлан келшыдыме пӧлекым кучыктен гынат, ӱдырамашлан нелеш налман, сырыман, ӧпкелалтман огыл, а тендан нерген шарнымыжым, мом пӧлеклышаш нерген шонкален, уш-акылжым пудыратыл коштмыжым да мом-гынат налын пуымыжым аклыман. Тудо тыланда жапшым ойырен, пӧлекым налаш оксам ситарен. Тидыжак мом шога? Сандене эн шергыже – тӱткыш.
Пелашдан, йӧратыме пӧръеҥдан тений пуымо пӧлекше куандарыше огеш лий гынат, кумылда ынже воло. Мом вучымыда нерген ончылгоч каласеда гын, вес ийын шӱмбелда тыланда йывыртыктен кертше пӧлекым ышта.
Кӧн пӧръеҥже уке гын, пайрем кечын волышо кумылан лияш огыл манын, шканышт шке пеледышым але пӧлекым налын кертыт. Пайрем годым эн кугу тӱткышым пӧръеҥ дене кыл улылан але укелан огыл, а чонышто пайрем кумыл озаланымылан, куаныше лиймылан ойырыман. Вет кеч-могай пӧлекымат молан ыштат? Куан шижмашым лукшашлан.
Любовь Камалетдинова
Фотом еш альбом гыч налме