4-10 март – Ава ден йочан тазалыкыштым аралыме арня.
Ончыкылык авалан
Врач-гинекологын консультацийыштыже лияш да специалистлан анамнезым рашемдашыже шке, тыгак лишыл родо-влакын улшо да лийше тӱрлӧ хронический чер (сакыр диабет, верге, шӱм-вӱргорно да моло чер), гинекологий дене кылдалше чер, тымарте ыштыме операций, мӱшкыран улмо пагыт, азам ыштыме да шочшо йоча-шамычын тазалыкышт нерген каласкалаш кӱлеш.
Врач шӧрту ден авагудым терга, мазокым налеш. Иктаж шотышто кокытелана гын, шымлалташ да УЗИ-ш колта.
Тиде молан кӱлеш? Ӱдырамаш тазалыкым, мӱшкыраҥаш да азам ышташ ямде улмым, эмлалташ кӱлмым рашемдаш.
Тыгакак врач-терапевтын консультацийыштыже лияш кӱлеш. Тудо тазалыкым терга, медицине историй ден хронический черым рашемда. Вӱрын общий да биохимический анализшым , шондын анализшым, ешартыш шымлымаш-влакым палемда, южгунам моло врачын консультацийышкыже колта.
Вӱрын группыжым да резус-факторжым рашемдат. Молан? Мӱшкыраҥме да мӱшкыран коштмо годым ӱдырамашын чумыр организмыштыже кугу вашталтыш-влак лийыт. Диагностике ава ден ончыкылык йочалан лӱдыкшым ыштен кертше черым жапыштыже рашемдаш да эмлаш полша.
Ончыкылык авалан тыгак стоматологын консультацийже кӱлеш. Кариес – организмыште ны шкан, ны ончыкылык йочалан кӱлдымӧ инфекцийым шарыше клат.
Ончыкылык ача-аван ешыштышт, лишыл родо-тукымыштышт наследстве дене куснышо чер, генетике велым иктаж ситыдымаш улыт гын, тиде – врач-гинекологлан ӱдырамашым генетик деке колташ амал.
Мӱшкыраҥме деч 2-3 тылзе ончыч фолий кислота (азан нерве пучыштыжо иктаж ситыдымаш лийын кертме лӱдыкшым иземдаш) ден йод негызан препаратым (йод дефицитым кораҥдаш) палемдат.
Поливитаминым, Д витаминым, кӱртньӧ негызан препаратым, С витаминым кӱлмӧ годым веле палемдат.
Ончыкылык ачалан
Половой йӧн дене куснен кертше инфекцийым рашемдышашлан вӱрлан лабораторный диагностикым палемдат. Тыгак вӱрын клинический анализшым ыштат.
Тиде молан кӱлеш? Ӱдырамаш ден йочам йӧндымылык да лӱдыкшӧ деч аралышашлан.
Пӧръеҥын але лишыл родо-тукымжын наследстве дене куснышо черышт уло гын, тудлан азалан негызым пыштыме деч ончыч генетикын консультацийыштыже лияш кӱлеш.
Ончыкылык ача диспансер шымлымашым шуэнрак эрта гын, тиде тӧрсырым азалан негызым пыштыме деч ончыч кораҥдаш шотлан толеш.
Ончыкылык ача-авалан темлымаш:
- мӱшкыраҥдыме да мӱшкыраҥме деч ончыч тамак да алкоголь деч шӧрлаш;
- вегетарианстве деч кораҥаш;
- кофеиным иземдаш (тудо азалан лугыч лияш але изи нелытан шочаш амалым ышта);
- пастеризоватлыдыме шӧрым йӱмӧ, начарын обработатлыме шылым кочмо деч шекланаш;
- капкыл нелытым нормыш кондаш;
- йол ӱмбалне кужун шогыман, уто нагрузкан да йӱд сменан паша гыч каяш;
- рентген излучений деч шекланаш.
Ольга ШУШЛЕБИНА,
Марий Эл Тазалык аралтыш министерствын ава улмым да йоча пагытым аралыме пӧлкан советникше
Снимкыште: О.Шушлебина
Марий Эл Тазалык аралтыш министерствын пресс-службыжын фотожо