Марий Элысе композитор ушемым 2022 ий октябрь марте Россий искусствын сулло деятельже Валерий Дмитриевич Кульшетов вуйлатен. Тудын уке лиймекыже, ты пашам самырык композитор Э.Сапаев лӱмеш опер да балет академический театрын тӱҥ дирижёржо Григорий АРХИПОВЛАН ӱшанышт.
Тиде темлымашым тудо кузе вашлийын? Ыштышаш могай пашам палемдыме? Нине да моло нерген шкеж дене вашлийын мутланышна.
– Григорий Вячеславович, Марий Элысе композитор ушемым вуйлаташ темлымашым кузерак вашлийында?
– Ик могырым, куаненам. Моланжым шкеат раш каласен ом мошто. А вес могырым ончалаш гын, тӱрлӧ йодыш вуйым пудыраташ тӱҥале, вет композитор ушем калыкын сем поянлыкше деке лишемдыме пашам шуко шукта. Кызыт ты шотышто паша изиш начарештын манаш лиеш. Рынке саманыште ушемна шке пашажым виктарен да вияҥден колтышаш. Вуйлатыме сомыл, мутат уке, ответственностьым йодеш, вет мыняр шуко композитор тушто лийын да эше мынярын ушнышаш улыт?!
– Ушемын эн тӱҥ пашажлан мом шотледа?
– Самырык тукымым туныктымо да воспитатлыме пашам. Школышто тунемше, студент-влак дене кызытак тидым ыштыман. Тунеммаштышт нунын композиций предмет уло, а иктаж вузыш кайымекышт тидым мондат. Садлан самырык-влак кокла гыч композитор семын шкем ончыктышо уке гаяк. Тыге ынже лий манын, мыланна талантан-влакым кызытак ужын да шижын шуктыман да ты шотышто нуным вияҥдыман.
– Адакшым вес олалаш тунемаш кайымекышт чыланжак огыт пӧртыл…
– Огыт пӧртыл гынат, композитор лийыт. Тышке толыт але уке – тиде нунын пашашт. Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледж гыч куд студент занятийыш коштеш. Нунын кокла гыч когыньыштын-кумыньыштын музыкым возымаште Юмын пуымо талантыштым шижынам. Нунылан ӱшан уло, тыршат. Колледж деч вара тек нуно тунемаш каят, шинчымашым, вийым погат, тӱням ужыт.
– Тышке пӧртылышт манын, нуным кумылаҥден моштыман, очыни?
– Кумылаҥден веле огыл, нунылан пашам ышташышт чыла йӧным ыштышаш улына. Тидымат композитор ушемын ик эн кӱлешан сомылжылан шотлыман.
– Вуйлатыше семын паша радамым могайракым палемденда?
– Икымше. Россий композитор ушем пелен самырык композитор-влакын «МолОт» усталык организацийышт уло. Мемнан республикыштат тунемше, студент-влаклан иктаж-могай толкыным ышташ шонена. Тыге нунылан тӱрлӧ вашлиймашым, мастер-классым эртараш лиеш ыле, вет нунат шке кӱлешлыкыштым шижшаш, мастарлыкыштым ончыктышаш улыт. Кызытсе рынке саманыште чылажымат вигак ышташ кӱлеш.
Кокымшо. Талантан марий композитор-влакын калыкыш лекде кодшо нотыштым цифровой йӧныш кусараш кӱлеш. Тыге аксакална-влакын ала-мыняр ий ончыч возымо музык поянлыкыштым чылалан колышташ йӧн лиеш.
Кумшо. Композитор ушемыш йыжыҥъеҥже-влакым ешараш. Тыгак эше Россий композитор ушем дене кылым лишемдаш кӱлешанлан шотлем, вет шке семын гына пашам ворандарен колташ куштылго огыл.
Ушемын штаб-квартиржым уэмдаш, тудым музыкальный рӱдер семын ышташ шонымаш уло. Тудо самырык семмастар-влаклан погынаш, икте-весылан семӱзгарым шоктен ончыкташ але йыр шинчын мутланаш келшыше вер лийшаш.
Вашмутланымашым тичмашнек «Марий Эл» газетыште (17.02.2023) лудаш лиеш
А.БАЙКОВА
Е.Никифоровын фотожо
