Кӱдырчӧ деч шекланыман
Тенийысе кеҥеж пеш шокшо. Южгунам шолеман, кӱдырчан-волгенчан йӱрат оптен кая. Синоптик-влак тиде арня мучкылан кӱдырчан йӱр лийшаш нерген шижтарышт. А ме палена, тыгайже осалымат конден кертеш.
Изиэм годсо гыч, шарнем, виян кӱдырчан йӱр кужу жап кайыме годым авам кудывече покшеке салмавондым луктын шуа ыле. Тыге кӱдырчан йӱр нимогай зиян деч посна эртен кая манын.
Йолташ-влак, те кӱдырчӧ деч лӱдыда мо? Тыгай годым мом ыштыман але ышташ огеш лий? Кӱдырчан йӱр годым иктаж йӱлам шуктеда мо?
Римма ПЕТРОВА, Марий Эл образованийын сулло пашаеҥже, Морко район Унчо кыдалаш школышто марий йылме ден литературым туныктышо:
– Кеҥеж – пеш оҥай пагыт: я шокшо, я йӱр йӱреш. Леве, лыжга йӱрым кажныжат йӧрата. А теве кӱдырчан йӱр пеш лӱдыкшӧ. Мый гын изиэм годсекак лӱдам. Тыгай йӱр годым пӧртыш писынрак куржын пураш тыршенна, волгенче рашкалтен кертеш маныныт. Ӱпым шалаташ ок йӧрӧ, ӱппырче волгенчым шупшеш манын ойленыт. Пӧртыштӧ чыла вере электротулым пытаренна. Окна воктене шогаш ок йӧрӧ, волгенче перен кертеш маныныт. Эше коҥга тӱньыкым петыренна, тушеч волгенче пурен, рашкалтен кертеш ман ойленыт. Кудывечыште могай кӱртньӧ арвер, кӱртньӧ ведра уло – чыла кораҥдыктеныт, кидышкат кучаш шӱден огытыл. Тиде йӱлам кызытат шуктена.
Валентина ТАНИКЕЕВА, «Край Сернурский» ден «Шернур вел» газет-влакын тӱҥ редакторжо:
– Кӱдырчан йӱр деч ом лӱд, но садак шекланем. Тыгай годым тӱнӧ кошташ, окнам почаш, пушеҥге йымалне шогаш, телевизорым ончаш да телефон дене мутланаш огеш лий, йӱштылашат огеш йӧрӧ маныт. Кӱдырчӧ рашкалтыме йӱкым колмеке, пашаште ма мӧҥгыштӧ компьютерым, телевизорым, тулым вик йӧртем.
Икымше кӱдырчӧ годым ожно, оҥым ырыслен, тазалыкым йодыныт.
Лилия СЕМЁНОВА, Национальный сымыктыш гимназийын Чумыр марий йоча хоржым вуйлатыше:
– Изиэм годым мыланна, икшыве-влаклан, кугурак-шамыч окна деке ида мий, маныт ыле. Салмавондым кудывечыш луктын шуат да «Суртло-кува-кугыза-шамыч, суртнам, вольыкнам аралыза» манын пелештеныт.
А ме, йоча-шамыч волгенчым ончаш йӧратенна. Тыгодым пӱртӱсын вийже шижалтын.
Светлана АЛЕКСАНДРОВА, Медведево посёлкысо 2-шо №-ан «Солнышко» йочасадын воспитательже:
– Кӱдырчӧ деч пеш шекланыман. Ялыште улмына годым розетке гыч чыла электрошнурым луктына, телефоным кӱпчык йымак шылтена да мӧҥгыштӧ шып шинчена.
Кугурак-шамычын ойлымышт почеш, пӱртӱсыштӧ улат гын, шкет шогышо пушеҥге йымак шылаш, сурт коклаште коштмо годым алюминий але кӱртньӧ ӱзгарым кидыш налман огыл. Такшым кугезына-влак моткоч чыным ойленыт, нунын каласен кодымо шомакыштым эреак ушышто кучена.
А.БАЙКОВА
П.Васильевын фотожо