Луымшо марий погын деч вара ышталтше Мер Каҥашыш 52 еҥ пурен. Нуно республикысе, вес регионласе кундемла гыч ик эн чолга еҥже-влак улыт манын, пеҥгыдын каласаш лиеш. Мер Каҥашын пунчалже почеш, кажне ийын тудын еҥже-влак шке активыштын могай пашам шуктымышт нерген отчутым ыштышаш улыт. «Тыгай иктешлымаш погынымаш-влак ятыр вере эртаралтыныт», — палемдыш Оньыжа, Мер Каҥаш вуйлатыше Эдуард Александров. Талешке кечын тудын дене пырля тыгай погынымаште Оршанке районышто лияш логале. Тушто Мер Каҥашын пӧлкажым Галина Тоймакова вуйлата.
Нимом шылташ, мер паша шагал огыл жапым йодеш. Пример шотеш Оньыжамак налаш. Мут толмашеш, шукерте огыл тудо лӱмгечыжым палемден. Эдуард Васильевич — ныл шочшан ача, республикысе йоча да самырык-влаклан театр рӱдерын директоржо. Административный паша тугакшат организатор, тыгак менеджер мастарлыкым, кылым ыштен, йӧным муын моштымым йодеш. Икмыняр жап тудо Марий калыкле конгрессымат вуйлатыш. Кузе чыла вере шукта, ӧраш гына кодеш. Мутлан, Талешке кечын ончыч тудым эр эрденак марий калыкын ончылъеҥже-влакын чапкӱшт, памятникышт воктене вуйым савымаште ужым. Вара тудо театрыш пашаш кайыш. Индеш шагатлан шке машинаж дене Оршанке районыш кудале. Тушто ончыч верысе актив, районысо депутат-влакын погынымаш вуйлатыше Александр Плотников дене вашлие. Погынымаш мучашлалтмеке, Мамич Бердейлан чапкӱ воктеке вуйым савымашке кудале. Тушеч пӧртылын, угыч театрыш, пашаш, кайыш. Вет тушто ты кечын артист Евгений Ибраевын бенефисше лиийын. Но тидын годымак оньыжа семын тудо эше Талешке кечылан пӧлеклалтше моло мероприятийыште лийшаш ыле…
Марий мер толкынын вуйлатышылан, чынжымак, вийвал пагытыште улшо пӧръеҥлан чолга лияш логалеш. Марий калык тудлан ӱшаным чын — чын огыл ыштен, вес погын марте ыштыме пашаже ончыкта, очыни. А кызытеш калык дене кузе мутланымыже, икоян лияш, икте-весым умылаш, полшаш тыршаш ӱжымыжо кумылым савыра.
А ынде Оршанке районысо марий активын пашашкыже куснена. Начарын огыл пашам ыштат. Галина Александровна Оршанке поселкысо йочасадым вуйлата. Кужу жап школышто ыштымыже изирак ийготан-влак дене веле огыл, кугыеҥ-влак денат кылым писын ышташ туныктен. Шижалтеш, верысе калыкым сай пашалан ылыжтен мошта, вуйлатыше-влак денат кыл уло, районысо погынымаш вуйлатыше Александр Плотников, тӱвыра, образований пӧлка гыч лӱмын толыныт ыле. Эдуард Васильевичын палемдымыже почеш, Оршанке район вуйлатыше-влак дене Мер Каҥаш коклаште сай кыл кодшо ийын ышталтын, вет тушто Марий самырык тукымын слётшо эртен. Верысе вуйлатыше-влак чынжымак кугу полышым пуэныт. Марий йылмым туныктышо, тӱвыра пашаеҥ-влакат тыште чолгалыкым ончыктат. Марий шӱлышан мероприяий-влак дене пырля марла диктантымат возаш утларакын кумалаҥыныт. Посна еҥ-влак посёлко воктенысе отым шке кумылын тӱзатат, молымат ты суапле пашаш шупшыт. Марий калыкын кажне ийын вуйым саваш коштмо талешкыже Мамич-Бердейлан чапкӱ верым тӱзатымаште тыгак верысе чолга еҥ-влакын надырыштым палемдыман. Кажне ийын тиде кечылан тушто ямдылалтыт, уна-влакым порын вашлийын ужатен колтат.
Тений Оршанке районын чолга марий еҥже-влак шке пашаштышт экологийлан, кундемыштым тӱзатымылан верым ойыраш, тунемше-влакын марла почеламут сборникыштым лукташ шонат. Галина Александровна шошымсо марий форумыш Свердловск кундемыш намиен коштыктымылан оньыжалан тауштыш. Тудо тушеч ончыкыжымат мер пашам чолганрак шукташ кумалаҥ толын.
С.Носова.
Снимкыште: Э.Александров, Г.Тоймакова.
Авторын фотожо.
