Марий калыкын ХI погынжо деч вара кум тылзат эртыш. Тушто калыкнан тачысе илышыже да пӱрымашыж дене кылдалтше йодыш ятыр йоҥгалте. Нуным резолюцийышкат пуртымо, посна темлымаш-влакымат чумырымо. Кертме семын, вий шутымо семын нуным илышыш пурташак тыршыман. Южыжым ик ныл ийыште виктарен колташ лиеш гын, ала-кудыжлан ӱмырат ок сите.
Эртыше идалык мучаште Мер Каҥашын пленумыштыжо Погынын резолюцийжым эше ик гана радамлен лекме, 2021ийлан пашам планым лончылымо. Идалык жапыште оргйодыш (вуйверын заседанийже, пленумжо, Марий форумын сессийже…) деч посна йӱлаш пурен шушо марий пайремна ден мероприятийна-влакым эртарыме пашашке ончычсо семынак чолган ушнаш лийме. Тӱнямбалне шучко чер шарлен кертме лӱдыкшӧ эркышна гын, Марий талешке кечымат, Марий самырык тукым слетымат, Пеледыш пайремымат, Марий тиште кечымат кумдан палемдыман. Вуйверын погынымашыжым ончычсо семынак верлаш лектын эртарыме дечат кораҥман огыл. Тений, мутлан, Виче, Угарман, Пошкырт кундемлаште лияш палемдыме. Тидын нерген Оньыжа Э.Александров радамын палдарыш да Мер Каҥашын кажне еҥжылан пашам пеҥгыдемдыме план почеш верысе кучем да марий актив дене келшен виктараш темлыш.
Пленумышто Мер Каҥашын куд комиссийжым да нунын вуйлатышыштым пеҥгыдемдыме: Еш, йылме да туныктымаш (Е.Небогатиков), Тӱвыра да этнобрендирований (Г.Ширяева), СМИ (ТУЙ) да цифр технологий (С.Пехметова), Самырык-влак дене паша (Е.Иванова), Марий юмыйӱла (А.Бирюков), Ял да ола (А.Гайсин). Мер Каҥашын кажне еҥже иктаж комиссийыште да пашам ышташ тӱҥалеш. Тушко тыгак эксперт семын палемдыме йодыш-влак дене специалист-шамычым ушаш тӱҥалыт.
Тений Россий калыкым чумыр перепись вуча. Тудланат марий-влаклан кӱлынак ямдылалтман. Мыняр улына да лийына, шкем марий семынак ончыктышыжо шукемеш мо? Тидлан мом ыштыман? Оналмаш В.Мочаев тидын шотышто умылтарымаш пашам, законым пудыртыде, Мер Каҥаш веле огыл, чумыр актив, тӱрлӧ пагытысе Погынын делегатше-влакат ыштат гын, лектыш сайрак лиеш манын палемдыш. Варажым тудо марий активын пашам виктарен колтымаште Мер Каҥашын у составшылан икмыняр ой-каҥашым пуыш. А вес оналмаш, Марий Элысе тӱвыра да келшымаш кыл шотышто регионысо «ВийАр» ушемым вуйлатыше Е.Иванова, ты организацийын паша опытшо дене палдарен. Самырык тукым дене кылым пеҥгыдемден, тӱрлӧ кӱкшытан проект дене пашам ыштен моштымышт дене марий активлан сай пример улыт.
Пленумышто тыгак Мер Каҥашын у составшым Российысе АФУН-ын пашаж дене палдарыме. Российысе финн-угор калык-влакын конгрессышт дене кылдалтше йодышымат тарватыме. Кызыт оргкомитет тудын тӱҥ темыже, могай секций ден доклад-влак лийшашым рашемда, регионласе пӧлкала деч темлымаш-влакым чумыра.
С.Пехметова.
