Пытартыш жапыште мемнан республикыште тудым школлаште туныктымо шотышто кугу ӱчашымаш кая. Тидын дене кылдалтше пашам саемден колтымо йодыш марий мер пашаеҥ-влак коклаштат эреак нӧлталалтеш. Теве 30 январьыште «Марий ушем» мер организаций «Марий Эл Республикысе образовательный учрежденийлаште шочмо йылмым туныктымо паша опыт да законодательный базе» темылан «йыргешке ӱстелым» эртарыш. Ушемын еҥже-влак тушко республикын Образований да науко, Тӱвыра, печать да калык-влакын пашашт шотышто министерствыже-влакын еҥыштым, прокуратур, тӱҥ федерал инспекторын службыж гыч, тыгак науко, искусство, мер пашаеҥ, политик, журналист-шамычым ӱжыныт. Вигак каласыман: пӱсӧ мутланымаш эртыш.
«Йыргешке ӱстелын» унаже да докладым ыштыше-влак коклаште Российысе естественный науко академийын член-корреспондентше, РФ Президент пелен межнациональный кыл шотышто советын образований да истрический просвещений йодыш дене комиссийжын еҥже, «ФИРО» образованийын этнокультурный стратегийже рӱдер вуйлатыше Ольга Артёменкоат лийын. Тудын ойлымыжо погынышо-влакым чотак кожгатен. Артёменко Российысе школ образований системыште элыштына илыше калык-влакын йылмышт кузе вияҥме дене кылдалтше тургыжландарыше йодыш-влакым тарватен.
Республикын Образований да науко министерствыжын общий да дошкольный образований управленийжым вуйлатыше Ольга Майкован выступленийже деч вара шке шонымашым, темлымашым луктын олйышо-влак поснак шукын лийыныт. Вес семынже лийынжат ок керт, вет марий йылмым туныктымо пашамат лач министерствын еҥже-влак виктарат да тидын дене кылдалтше вашталтышым пуртымо чыла йодыш нунын гоч эрта. Ольга Михайловна республикысе образовательный учрежденийлаште марий йылмым туныктымо пашан лектышыж да тудым кузе вияҥдаш тыршыме нерген каласкален.
Лӱмлӧ тӱрызӧ, краевед Ираида Степанова шочмо йылмын вийже нерген ойлен гын, Марий митрополийын кусарыше комиссийжым вуйлатыше протоиерей Николай Чузаев ты комиссийын паша лектышыже дене палдарен. Марий йылмым православият ожнысек мыняр-гынат шараш полшен да кызытат полша: вет эн первый марий книга-влак черке шӱлышан лийыныт. А пытартыш жапыште черке кумалтышымат южо вере марла эртарат.
Шочмо йылмым йочасад ден школлаште туныктымо, тыгак Марий кугыжаныш университетыште этнокультурный средам, граждан-влаклан шке кумылын шочмо йылмым тунемаш йӧным ыштыме шотышто прокурор эскермашын паша лектышыж дене кылдалтше пӱсӧ йодыш-влакым шке выступленийыштышт Марий Эл Республикыште Айдемын праваж шотышто уполномоченнный Лариса Яковлева, Марий кугыжаныш университетын Калыкле тӱвыра да тӱвыра кокласе коммуникаций институтшын директоржо Родион Чузаев, республикысе прокурорын кугурак полышкалышыже Светлана Мертвищева тарватеныт.
Марий калыкле конгрессын еҥже, педагогике науко кандидат Анатолий Ишалинын, «Марий ушем» мер организацийын сопредседательже Владимир Козловын ойлымыштат моткоч пӱсӧ лийын.
Шочмо йылмым туныктымо дене кылдалтше тургыжландарыше ятыр йодышым «Марий Эл» газетыштат чӱчкыдын нӧлталына. «Йыргешке ӱстелыште» лийме деч вара тидын нерген эшеат шукырак возаш кӱлеш манме шонымаш пеҥгыдемдалте. А мероприятийын участникше-влакын ойышт почеш, мутланымаш мутланымаш семын гына ынже код манын, лишыл жапыште иктешлымашым ышташ да тӱҥ темлымаш-влакым посна документ семын лукташ кӱлеш.
С.Носова
