КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО ТЕАТР

Лӱмгечылан театр у тӱсым налеш

М.Шкетан лӱмеш марий драме театр 30 апрельыште 99-ше тургымжым мучашлен, а вес кечынже тушто уэмден олмыктымо паша тӱҥалын. Тудым «Реммастер» ООН-н пашаеҥже-влак шуктат.

Республикын да театрын 100 ияш лӱмгечышт вашеш могай вашталтыш лиеш? Кызыт тушто мом ыштат? Тидын нерген мемнан фоторепортажыште лудса.

 

Пурак, чия пуш — кызытешлан веле

 Ленин лӱмеш площадь Йошкар-Олан рӱдӧ вержылан шотлалтеш. Лач тушто марий калыкын ик эн йӧратыме  кончерже – М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театр — верланен. Нарынче да ош тӱсан чапле кугу полат торашкак волгалтеш. 

Театрыш пурымаште ӱлыл тошкалтыш-влакым ӱмаште шыжым уэмдыме, а кызыт, Май тӱҥалтыште, кӱшыл тошкалтышыште да площадкыште олмыктымо паша кая. Тудым июнь тӱҥалтыш марте шуктышаш улыт, вет кажне ийын пайремын торжественный ужашыже театр ончылно эрта, а тушкыжо калык моткоч шуко чумырга.

Театрыште – шып, лач чия пуш нерыш вик пура. Теве кокымшо пачаш гыч йӱк-йӱан шокта. Воштончышан фойеште да коридорышто паша «шолеш». Рвезе-влак туврашыште, пырдыжыште, тыгак тӱрлӧ узоран фигурышто тошто чиям кораҥдат, а ӱдыр-шамыч пырдыжым шпаклеватлат.

Тиддеч вара чиялтена, — маньыч ӱдыр-влак Люба Веткина ден Лариса Вараксина. — Чыла пашам пытарымеке, шыжым театрыш ынде кажне кечын кошташ тӱҥалына, очыни. Икмыняр кече гына тыште тыршена гынат, чылажат мыланна лишыл лийын шуктен.

Кумшо пачашаштат тыгаяк паша кая, сандене тувраш, пырдыж молгунамсе семын эше ошын огыт волгалт. Тыште Рашид Шубин ден Алеся Петрова тыршат. Иктыже, пырдыжын кӱшыл ужашышкыже шуаш манын, тошкалтышым келыштара, а весыже туврашым шпаклеватлаш растворым ямдыла.

Йырваш пурак, лавыра, но тиде кызытеш веле, — воштылеш марий рвезе. — Театр республикын тӱвыра поянлыкшылан шотлалтеш, сандене чылажымат шот дене да шекланен ышташ логалеш. Стройкышто коло наре ий ыштем, но тыгай оралтыште икымше гана улам.

Тыглай пачерыште олмыктымо пашам ыштыме гай огыл, шекланыман, вет тиде – искусство храм, — мутланымашке ушныш Алеся. — Театрыш кошташ изиэм годсекак йӧратем, поснак «Салика» спектакльым ончаш келша. Тышке толмеке, тиде спектакльым уэмден уэш сценыш лукмо нерген пален нальым, сандене у тургымышто тудым ончаш толамак. Такшым ончыкыжым театр дене кылем пеҥгыдырак лиеш, шонем. Кажне толмемлан пурак пашаште тыршымемат шарналташ тӱҥалам. 

Кумшо пачаш гыч тошкалтыш дене эркын ӱлыкӧ волена. Тыгодым театр директорын административный да озанлык паша шотышто алмаштышыже Валерий Андреев весымат ойлыш:

Теве тыштат, куполым, пырдыжым да узоран фигурым, эрыктен,  чиялтена. Люстр-шамычымат эрыктен мушкына, сандене нуным жаплан кораҥденна. Тиде пашам такшым кажне ийын, тургымым мучашлымеке, ыштена. Кокымшо да кумшо пачашлаште коридорышто, тыгак зритель залыште кӱварым вашталтена, тушко у паркет оҥам шарена. Тиддеч посна зритель залыште кресле-влакым уэмдаш тӱҥалына: куэмым вашталтена да кӧргышкыжӧ пушкыдылыкшым ешарена. Варажым кресле гыч тошто лакым кораҥден, уэш чиялтена. Ӱмаште кеҥежым сценын механикыжым уэмдыме, а тений планшетым тӧрлена.

Сценыште электрик-влак тул проводкым вашталтат, труба-влакым ешарат.

Илен-толын, у оборудований лийшаш, сандене ме ончылгоч линийым ыштен ямдылена. Вес гана у прожектор-влак пӧрдман лийшаш улыт, — манеш тул сӱретче Анатолий Николаев.

Тудын пеленак ты пашаште сварщик Владислав Сандаков да Евгений Казанцев тыршат. Йӱк режиссёр Эдуард Копцеват сцене йымалне электровоштыр-влакым онча. 

Икманаш, пашаеҥ-влак эр гыч кас марте лым лийде тыршат, театрлан у, волгыдо тӱсым пуымо верч азапланат.

 

У кум спектакльым ямдылат

Тидын годымак артист-шамычат сомыл деч посна огыт шинче, изи залыште репетицийым эртарат.

Иканаште кум режиссёр: Василий Пектеев, Василий Домрачев, Роман Алексеев — кум спектакльым сценыш лукташ ямдылат. Тиде – «Шӧртньӧ лудо», «Мланде йымал пеледыш» да «Уло яллан ик Йогор». Пытартышыже — комедий. Тудо 20 майлан ямде лийшаш, — рашемда театрын директоржо Эрик Юзыкайн. — Кызыт олмыктымо паша кая, сандене премьерым ончаш кумылан-влак шке кундемышкышт, ялышкышт мемнан труппым ӱжын кертыт. Комедий, мутат уке, моткоч оҥай, садлан ончышо-влаклан келша манын, ӱшаныме шуэш. А моло спектакльын премьерышт шыжым, октябрьыште, лийыт.

М.Шкетан лӱмеш Марий драме театрын 100-шӧ тургымыштыжо ончыкталтше  спектакль-влаклан билетым кызытак налаш тыршыман.

Билетым кассыштат, электрон йӧн денат налаш лиеш, — палемда Эрик Алексеевич. — Марий театрым йӧратыше-влаклан ме пӧлек-сертификатым ямдыленна. Тудым налын,  иктаж-кӧлан пӧлеклаш лиеш. Сертификат кум але ныл спектакльым яра ончаш йӧным ышта.

Театр 100 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтше пайремым 29 ноябрьыште палемда, сандене уэмден  олмыктымо пашам ондакрак мучашлаш шонат. Тиде амал денак театрын коллективше у автобусым вуча, вет артист-влак республикыште веле огыл, вес регионлаштат, тӱрлӧ олаштат сылне концерт программышт да оҥай спектакльышт дене калыкым куандарат.

Алевтина Байкова

М.Скобелевын фотожо

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий