Корнышто туткар лийме годым, страховкым писынрак налаш полшышо «аварийный комиссар-влаклан» ӱшанаш лиеш мо?
Н.Семенов
Параньга район.
Йодышлан Марий Эл Республикысе адвокат-влакын икымше коллегийыштын адвокатше Сергей Матвеев вашештен:
— Корнышто транспорт шукеммылан кӧра туткарат чот шукем толеш. Тидлан кӧра автомашина оза-влакат орланат, машинаштым олмыкташ уто окса роскотыш пурат. А тыгайже кажне авотомобиль оза дене лийын кертеш. Страховой оксам налаш жап шагал огыл кая. 2002 ийыште «Транспорт средстве оза-влакын граждан ответственностьыштым обязательно страховатлыме нерген» федеральный законыш вашталтышым пуртымылан кӧра южо случайыштыже ДТП нерген извещенийым але вес семынже «Европротоколым» ышташ, тудыжым вара, оксам налаш манын, страховой компанийыш колтат, Но тидым аварий верыш ГИБДД пашеҥ-влакым ӱжде гычат лиеш. Тыгай случайжылан закон теве мом шотла:
— корно транспорт происшествийыште, кок транспорт средствын ваш тӱкнымекыже, когыньыштланат эҥгек ышталтын да озаштын граждан ответственностьышт сраховатлалтын гын;
— корно транспорт происшествийыште транспорт средстве-влаклан могай энгек ышталтме да молан тыге лийме шотышто происшествийын участникше-влакын кокытеланымашышт уке гын;
— эҥгекыш пурышо да транспорт средстве шотышто могай кугыт эҥгекыш пурымо шотышто тӱлышашлык страховко 50 тӱжем теҥге деч кугу огыл гын (а 2018 ий 1 июньышто тидлан палемдыме страховкым 50 тӱжем теҥге гыч 100 тӱжем теҥге марте кугемдыме).
Кызыт корно транспорт происшествий лийме годым ДТП-н участникше-шамычлан кугу полышым «аварийный комиссар-влак» пуат. Тыгай организаций-влак чӱчкыдынак автомобиль оза-шамычлан, экспертын оценкыж дене келшышын, машинам олмыкташ оксам тӱлаш темлат. А олмешыже нуно водитель деч варажым страховой компаний деч страховкым кӱрын лукташ правам пуаш йодыт. Ятыр водительже тыгай темлымаш дене келша, вет тидыже страховой компанийыш але тудо машинам олмыкташ оксам ситышын ок тӱлӧ гын, судышкат коштмо деч утара, жапымат аныклаш полша. Но кажне водитель тыге ыштыме годым, поснак тудын интересшым судышто аралаш да олмешыже страховкым налаш доверенностьыш «аварийный комиссарын» адресшым шындыме годым иктым умылышаш: страховой компанийын эҥгеклан кӧра ышталтме роскот деч кугурак оксажым, а тиде штраф, неустойко, моральный эҥгеклан компенсаций лийын кертыт, варажым автомобилист огыл, а тудын интересшым доверенность почеш аралыше организаций налеш. Но тидын годым налме окса кугыт гыч налогшым аварийный комиссар огыл, а водитель шкеже тӱлышаш. Сандене туткарыш логалме дене кылдалтше ситуацийым шке кидыште кучынеда гын, тендан интересым страховой компаний, суд ончылно аралаш «аварийный комиссарлан» доверенностьым возымо годым тӱткӧ лийман. Тушто «окса средствам налаш праваже уке» манын ончыкталтшаш. Тунам могай страховкым налме да тыланда могай налогым тӱлаш кӱлмӧ шотышто умылыдымаш огеш лий.
С.Носова.
