Ик кечын У Торъял районыш командировкыш мийыме годым мемнам райрӱдӧ деч тораште огыл верланыше Петричата ял дене палымым ышташ пуртен луктыч.
Ончыч тудым Егорово-Петрово маныныт. Лач тыгай лӱман иза-шольо эн ончыч тышке илаш толыныт да нунын лӱмеш тыге манаш тӱҥалыныт. Вараже яллан кызытсе лӱмым пуэныт. Очыни, Петровмыт тукым манме семын.
Какшанмучаш велыш шуйнышо кугорно гыч пурла велке савырнымеке, изишак веле эртет, эн ончычак шинчашке шола велне кугу оралте-влак пернат. Ме ӧрна. «Тыштыже могай тыгай кугу озанлык лийын? Тыгайже нерген колалтынат огылыс», – шоналтышна. Мом ончымынам ужын, ужалтарышына-влак рашемдышт: ончыч тыште 23-шо №-ан СПТУ-н (вес семынже Торъял СПТУ маныныт) тунемме рӱдерже лийын. Ончыкылык специалист-влакын практикышт, практический занятийышт тыште эртен. Тунемше-шамыч, палдарыме почеш, училищысе рӱдерын пасулаштыже технике дене кудалышташ, тудын дене тӱрлӧ пашам ышташ тунемыныт, тыгак сӧснам, ушкалым, шорыкым ашненыт. Но икмыняр жап гыч училище петыралтын да чылажат утыш лектын. Ынде оралте-влак тулык гай пуста шинчат…
Мийымына кечын игече моткочак мотор ыле: кава гыч кече шыратен ончен, леве мардеж изишак пуалын. Молын кузе – каласен ом керт. А мыйын гын тыгай игечыште пашаште але мӧҥгыштӧ ныл пырдыж коклаште шинчыме йӧршынат огеш шу. Чон пӱртӱс лоҥгашке каяш, сылне вер-шӧрлам ончен кошташ ӱжеш. Пиалеш, тиде кечын лач тыгак лие. Ме тымарте кушто гына ышна лий, могай гына сӧрал верлам ончен ышна кошт?!
Иктыже, тевыс, тиде ял. Ойлымо почеш, ончыч тыште 30 утла сурт лийын. А кызыт тушто эреже нылытыште веле илат да шукынжо даче семын тышке толын коштыт гынат, «оза-влак» илемыштым шотышто кучат, тӱзатат. Теве, мутлан, памаш шыргытен лекме верым туге сылнын ыштен шынденыт! (Тидын нерген лишыл номерыште радамлынрак возена – авт.)
Тыште эре илыше-влак кокла гыч иктыже – Олег Егошин. Такше нуно ныл иза-шольо да ик ака-шӱжар улыт. Но молышт тыште сурт-оралтым, кузе кӱшнӧ каласышна, даче семын веле кучат. А самырык пӧръеҥ ешыж дене эреак тыште ила да шке озанлыкыштыже вольыкым ашна. Тиде кызыт – тӱҥ пашаже.
– Ик жапыште шер чотак теммыла чучын да кудалтен, эсогыл йӱдвелыш водительлан пашам ышташ коштынам ыле. Вара угыч ашнаш тӱҥална, – палдарыш пӧръеҥ.
Тудо мыланна ял нерген изишак каласкалыш. Мутлан, ялыштышт телефон улмо дене палдарыш да тушеч кеч-кушко йыҥгырташ лиеш, мане. Мый лӱмынак терген ончышым да шканем пӱтыральым. Чынак, йыҥгыр тольо!
– Сото телефоныштышт окса пытыме годым икшывына-шамыч тудын дене пайдаланат. Ме але весе-шамыч, кӧ тудын номержым пала (а тудын номерже улак – телефон экраныштем возалтын ыле – авт.), йыҥгыртат. Кӧ лишнырак улына гын, пучым налына да вашештена, – мане.
Тыгай увер дене чотак ӧрыктарыш. Чыным ойлаш гын, могай ялыште тудым вераҥдыме, нигунамат нигӧат пайдаланен огыл манын шоненам. Молан манаш гын, ала-могай посна картычке кӱлеш манын ойленыт ыле. А тыште пайдаланат!
Но Олег мутланаш пеш аптырана, сандене тылеч молыжым пешыже ышат каласкале, а мемнам тыштак илыше да эн илалшылан шотлалтше, кеч тудлан такше 67 ий веле, пӧръеҥ деке, Павел Яковлевич Царегородцев деке, наҥгайыш. А тудыжын пӧртшӧ садер вес велне верланен. Ме шке семын гына толына гын, ял эше тушкат шуйна манын йӧршынат огына пале ыле, товатат!
Пӧръеҥын сурт-оралтыже тунар шинчашке перныше да тора гычак пурен лекташ тунар сымыстарыше – ончал савырныде, йӧршынак ышна чыте. Мом каласаш, пеш йоҥгыдо, волгыдо пӧрт.
– Мый тылеч ончычшо У Торъял поселкышто иленам. Но колымыж деч ончыч авам каласен коден: «Шочмо кундеметым кудалтен ит кай». Ойжым шукташак шоненам да сандене ныл ий ончыч у сурт-оралтым чоҥенна. Кызыт Людмила пелашем дене тыште илена.
Петричата ял мылам моткочак келшыш. Илем пӱртӱс лоҥгаште верланен да тыште моткочак шып, тымык. Тудо шке семынже икшырымын гына ила…
Любовь Камалетдинова
М.Скобелевын фотожо
