Тиде пӧръеҥым мый эн ончычак ик соцкылыште ужынам. Чынрак каласаш гын, тудын лаштыкышкыже пурен лекташ да фотографий-влакым ончалаш эсогыл кок еҥ почела темлышт. Пурен лектым. Да тидлан йӧршын шым ӧкынӧ!
Тиде еҥже – У Торъял район Йошкар Памаш ялыште илыше Юрий Ягодаров. Тудын соцкылжым ончен, паледа, пытартыш жапысе пӱтынь гаяк илышыжым ужаш лиеш! Мо чонжылан лишыл, мом йӧрата, мом шке кидше дене ыштен – чыла-чыла пален налат. Тыгак, мутлан, мотор каватӱрым, кече лекме ден шичмым, кожышто «шӱдыр» семын «шочшо» тичмаш тылзым, пелашыжын шӱрашан мелнам ыштымыжым, шке паша лектышыжым, ешыж дене шудым овартымым, теле чодырам, пушеҥгыште кодшо пытартыш емыж-саскам кочшо кайык-влакым, умдыр-шамычлан кузе полшымыштым, шыже, кеҥеж пӱртӱсым, пӧрт окнаж гыч койшо сӱретым, ончычсо паша вержым, пеледышыште шинчыше лывым да эше ятыр-ятыр молымат! Шукыжо ялт талантан фотографын войзымыж гай улыт! Тугеже арам огыл тудо, каласкалымыж почеш, изиж годсекак фотографироватлаш йӧратен. Санденак мо да кузе нерген кужун каласкалымешке, ме нунын кокла гыч икмыняржым тиде статьяште кучылташ тыршена. Мут деч посна чыла умыледа! Адакшым южо снимкыжлан эсогыл почеламут корнылам келыштарен але комментарийым возен. Тидыже Юрий Арсентьевичын моткочак поэзий кумылан, усталык шӱлышан айдеме улмыж нерген ойла.
Торашке ом кай, мый, мутлан, шке илышем нерген каласкалаш, тидым палдарыше фотографий-влакым соцкылласе лаштыклашке шындылаш ом йӧрате. Кунам-икана гына иктым але коктым вераҥдем да чыла. «Молан тиде кӱлеш? Кӧлан тиде оҥай?» — шонем. А, палыме лиймеке, ты шотышто пӧръеҥ тыге ойлыш:
— А мом да молан шылташ? Мый ны шолыштын омыл, ны еҥыным ом ончыкто. Чылажымат шке ыштенам, шке илышем ончыктенам. Тугеже молан вожылаш да ончыкташ огыл?
А тиде ешын сурт-оралтыштыже мо улмо да мом ужмына нергенже чыла радамлын каласкалаш тӱҥалына гын, газетыште вернат огеш сите, товатат. Теве, мутлан, капка ончыкышт толын шогалмекак шинчашке адресым возымо оҥа перна.
Кудывечышкышт пурымеке, мом ужмылан эшеат ӧрат. Кеҥежым тыште, мутат уке, эшеат сӧрал лийын (фотографийлаште ужынна – авт.). Мутлан, пеледыш-шамыч йошкаргын-нарынчын-пелгандын… гына койын, кумылым нӧлтеныт. Суртозан ыштыме пеледышан курык да изи пӱя (такше чылт изижак огыл – 900 литр вӱд пура! Да тушко колымат колтат – авт.), «йӧратымаш кӱвар»
озанлык кумдыкыштым утыр сылнын койыктеныт. Мо оҥайже, тиде кӱваржым Юрий Арсентьевич Роза пелашыжлан 50 ий темме деч икмыняр кече ончыч гына ыштен шуктен да юбилейже кечын ватыжым тушко… вашлиймашке ӱжын! Ӱдырышт-шамыч тиде кӱварым пеледыш, шарик-шамыч дене моторын сӧрастареныт, подылал-мутланен шогашышт бокалым да шампан аракам конден шынденыт, сортам чӱктеныт. Ну, кӧн эше ялыште шке ватыжым тыгай свиданийыш ӱжмыжым колында? Шукынжо вожылыт, кӱлдымашлан, койышланылмашлан монь шотлат, «тыге ыштылаш ынде самырык улына мо?» манылдат. А кӱлеш ыле! Кеч-могай ӱдырамашат тыгайлан мучашдымын куана, шонем! Роза… семын.
Кызытат тыште ӧрын ончышаш ятырак уло. Теве тиде ешын кудывечыштыже, кӱкшӧ верыште, кок «аист пыжашым оптеныт». Чыным каласаш гын, тиде – сурт озан «шӧртньӧ» кидше дене ышталтын.
А монча ончыл, ужыда, могай? А омсаштыже мом возен сакыме? Кӧргыштыжат тыгаяк сынан ой-влак улыт. Мончаже адакшым ялт сауно гай! Чыла тидымат пӧръеҥ шкеже ыштен!
Юрий Арсентьевич такшым шуко моло пӧръеҥ семынак пытартыш жапыште, чылаже 20 ий, Москвашке еҥ-шамычлан пӧртым чоҥаш коштын. Но тупрӱдыжым тарватымылан кӧра кызыт тушко каен огеш керт. Тыге ынде тудын сурт коклаште тидым-тудым ышташ жапше утларак уло.
— Ончыч мӧҥгыштӧ лийынже омыл – эре ӧрдыж кундемыш пашаш коштмо. А ынде каяш огыллан амал лектын, — кочынрак шыргыжал палемдыш пӧръеҥ.
Кеч-мо уда лиймаштат сайым ужын моштыман, маныт. Юрий Арсентьевич тыгаяк. Тазалыкше изиш начаремын гынат, шкенжым, лишыл еҥже-шамычым эре могай-гынат у пашаж дене, мом гынат ыштымыж дене куандарашак тырша. Тугеже ончыкыжымат нунын деке унала толын каяш амал лиеш, шонена…
Любовь КАМАЛЕТДИНОВА
