ЭКОНОМИКЕ

Медшӱжар гыч – фермерыш

Медшӱжар гыч – фермерыш?.. А молан ӧраш. Шернур район Чашкаялын ӱдыржӧ чынжымак Шернур райбольницыште медшӱжарлан ыштен. Но Параньга район Усола ялын шешкыже лиймекыже, кажне кечын тушко коштын шукташ, мутат уке, неле лийын. Санденак тыгай чолга ошкылым ышташ шонен пыштен. Негыз деч посна огыл, векат. Мӧҥгыштыштат вольыкым шуко ашненыт. Ешыште кугурак икшыве лийын гын, пашажат утларак логалын. Пелашыжат ялысе пашаче ешыште кушкын: аваже тӱшка озанлыкыште презым ончен гын, ачаже электриклан ыштен. Но кум йоча гыч коктынжо олаш каеныт, а тудлан ял деч шерге уке.

Да ешыштат бизнес пашалан эн ончыч тудо, Эдуард Викторович, пижын. Кресаньык-фермер озанлык вуйлатыше семын мландыжат лийын, тудым курал-ӱден, вольыкымат ашнаш шонен, но шуктен огыл. Тӱҥжылан тунам изи производствым, писте гыч монча омсам ыштымым, шотлен. Продукцийже тӱҥалтыште каен гын, вараже налшым муаш йӧсырак да йӧсырак лийын. Сандене предприниматель пашажымат чарнаш логалын. А мландым пӧртылташ огыл манын, тудо пелашыжлан, Алиса Витальевналан, фермер лияш да вольыкым ашнаш тӱҥалаш темлен. Тиде паша кызыт ялыште утларак пайдале, манын. Еш ферме семын грантым налаш тӧчен онченыт. Налыныт да пашалан пижыныт веле.

— Грант окса дене кодшо ийын техникым ешарен нална, декабрьыште племозанлык гыч шым тунам кондышна да тысе озанлык деч кодшо вӱташ шогалтышна. Тений июньышто нуно поче-поче презым ышташ тӱҥальыч. Да вигак вӱтам кугемдыме нерген йодыш лекте, уке гын ончыкыжо тушто шыгыр лиеш. Терысым кораҥдыме механизмымат келыштарыман, лӱштымӧ линийымат ыштыман… Ыштышаш паша лектынак шога. Сандене шӧрым сдатлыме окса чыла тушко кая, — каласыш еш оза.

Кормам шапашлыме нергенат шоналтыман. Кужу жап йӱран игече шогымылан кӧра тудым пелыже чоло гына ямдылен шуктымо ыле. Шӧрлан манын, отызан культурым утларак ӱдымӧ гын, тыгайыште коштен налаш — манаш веле. Сенажлан эше йӧра. Шудылан ончыкыжо вес культурым ӱдаш шонат. 100 утла гектар кумдыкышто пырчан культурым – шыдаҥым, шожым, шӱльӧ-викым да шож-викым – ӱдымӧ. Вашке тудымат поген налаш жап шуэш, сандене пырчым аралаш вӱта воктенак тошто складым тӧрлат. Еҥым тарлен ыштыкташ логалеш. Вет эре ыштыше пашаеҥышт уке. Грантын условийже почеш, тений да весиешын ик еҥ гыч пашаш налман. А кызытеш Алиса Витальевна вольыкым ончымо пашам шкетын шукта.

— Огыда нойо? – йодде шым чыте.

— Тунем шукташ куштылго огыл ыле. Пелашем дене коктын ныл шагатлан кынелына, нылытат пелылан вӱташте лийына. Лӱштена. Вара Эдуард шӧрым Параньгаш сдатлаш наҥгая. Кастене тиде пашамак ышташ логалеш. А кечывалым вольыкым вӱта воктенак пече коклаште шогыктена, кӱтӱш огына лук, свежа кормам солен конден пукшена. Вӱташ пуртымеке, моло витаминан кочкышымат пуэна. Презымат туштак пукшена… Манмыла, кечыгут пӧрдаш перна, — вашештыш Алиса Витальевна.

— Южышт шонат: «Грант окса дене вольыкым нал да ашне веле – мо нелыже?» А ашнаш тӱҥалат гын, пӱжвӱдым шуко йоктараш логалеш. Мом тӱшка озанлыкыште шуко еҥ шукта, еш фермыште тидым шке але ик-кок пашаеҥ вий дене ышташ перна. Сандене шагал еҥ тидлан пижеш. Ынде пижынна гын, чакнаш огына шоно. Лӱштымӧ веле огыл, ӧрдыктарышаш вольыкымат ашнаш тӱҥалнена. Тидлан ешартыш вӱта кӱлеш. Тыге ешартыш паша вер лектеш, — ешарыш Эдуард Викторович.

Шонымаш, мутат уке, кугу. Тӱҥжӧ – шукталтше, тылашына ме самырык вате-марий Кузьминыхмытлан.

Юрий Исаков.

Снимкылаште: вате-марий Кузьминыхмыт – суртышт воктене; вӱташте; ушкалым пече коклаште шогыктат.

Авторын фотожо.

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий