10 декабрьыште Марий Эл Кугыжаныш Погынын латнылымше сессийже эртен. Тушто регионым вуйлатыше Александр Евстифееват участвоватлен.
Депутат-влак 13 йодышым онченыт, Марий Элын 10 законжым да Кугыжаныш Погынын 16 постановленийжым пеҥгыдемденыт.
Икымше пунчал дене парламент Советский судебный районын 40-ше №-ан суд участкыжын мировой судьяжлан Наталия Никифоровам палемден.
Сессийын тӱҥ событийжылан республикын бюджетшым лишыл кум ийлан пеҥгыдемдыме йодышым шотлыман. Марий Элын тӱҥ финанс документшын проектшым регионым вуйлатыше А.Евстифеев кӱкшын аклен.
— Бюджетым коронавирусын пандемийжылан кӧра лийше простажак огыл экономике условийыште формироватлыме. Туге гынат кучемын политикыже граждан-влаклан келшыше илышым ыштымашке, бюджет системым пеҥгыдемдымашке да кугыжаныш управленийын качествыжым саемдымашке виктаралтын, — палемден республикым вуйлатыше. – Роскотын 62,7 процент ужашыже социальный сферлан палемдалтын. Тенийысе экономике ситуаций регионысо бюджет политикым мыняр-гынат лушкыдемдыш, но проектыште тылеч ончыч палемдыме да кӱлешанлан шотлымо у роскот обязательствым тичмашнек шотыш налме. Кугу тӱткыш — ончычсо семынак нацпроект-влаклан. Нуным 2021 ийыште илышыш пурташлан 7,9 миллиард теҥге ойыралтеш. Тыгайже нигунамат лийын огыл!
Тыге, 2021 ийлан палемдыме бюджет дене 32 депутат келшен, кандашын тореш лийыныт да коктын кокытеланеныт.
Пеҥгыдемдыме бюджет дене келшышын, 2021 ийыште 40096,8 млн. теҥге доходым налаш, 39976,7 млн. теҥге роскотым ышташ да 120,1 млн. теҥге профицит дене лекташ палемдыме. Бюджет тӱҥ шотышто дотаций, субсидий, налог да налог огыл доход кӱшеш пойдаралтеш. Роскотын утларак, 62,7 процент, ужашыже социальный сферлан (10458,5 млн. теҥге), образованийлан (9417,6 млн. теҥге), физический культур ден спортлан (456,5 млн. теҥге) ойыралтеш. Республик бюджетын «Национальный экономике» раздел шотышто бюджет ассигнованийже 7892,9 млн.теҥге лиеш, ты шотыштак ялозанлык ден колым кучымо пашалан – 1272,4 млн. теҥге, корно озанлыклан – 5192,3 млн.теҥге.
Вес событий — Марий Элыште пенсионерын илен лекташ кӱлмӧ эн изи окса кугытшым 158 теҥгелан кугемдыме, да 2021 ий 1 январь гыч тудо 8719 теҥге лиеш.
Тылеч посна южо амалкалчылан «налог каникулым» 2024 ий 1 январь марте шуйымо.
Депутат-влак тыгак Марий Элысе Обязательный медицине страхований фондын лишыл кум ийлан ямдылыме бюджетшым пеҥгыдемденыт. Документ дене келшышын, 2021 ийыште доход ден роскотын суммышт 9097,6 млн. теҥге лийшаш, 2022 ийыште – 9524,7 млн. теҥге да 2023 ийыште – 10058,5 млн. теҥге.
Парламент республикысе законодательствым федеральныйлан келыштарымашке виктаралтше икмыняр нормативно-правовой актым приниматлен. Тыге, сайлымаш да референдум нерген законыш политический партийын сайлыме комиссийыш темлыме еҥжым палемдыме, тыгак тудым пеҥгыдемдыше органыш тиде еҥын полномочийжым жап деч ончыч пытарыме нерген представленийым пуымо права дене кылдалтше нормо-влакым пуртымо. Сайлымаш ден референдумым эртарыме годым эскерыше-влак деке йодмашым рашемдыме. Сайлыме комиссийын пунчалже почеш, йӱклымаш икмыняр кече почела, но кум кече деч шуко огыл эртен кертеш.
Сессийыште «О порядке установления и оценки применения обязательных требований, устанавливаемых нормативными правовыми актами Республики Марий Эл» у законым пеҥгыдемдыме. Тудо амалкалче да экономике паша шотышто йодмаш-влак дене кылдалтын.
Парламент тыгак «О статусе депутата Государственного Собрания Республики Марий Эл» законыш вашталтышым пуртен. Документын у редакцийже дене келшышын, полномочийым шуктышо депутатым тӱҥ паша деч тылзыште кокыт гыч куд кече марте утараш лиеш.
«О регулировании отдельных вопросов, связанных с проведением публичных мероприятий на территории Республики Марий Эл» законын 5.1 статьяшкыже Марий Эл правительствын пуртымо темлымашыж дене келшен, депутат-влак социальный инфраструктур, тӱвыра полат, кумалме вер, сад, парк, пляж, кӱвар деч 200 м лишне погынымашым, митингым, шествийым, демонстрацийым эртараш чарыме нормым кораҥденыт.
М.ИВАНОВА
