Тачысе лаштыкын унаже Звенигово район Красногорский посёлкышто шочын-кушкын. Верысе школым тунем пытарымеке, Марий кугыжаныш университетыште «Калык дене вашкылым ыштымаш» специальностьым налын. Кызыт ты университетын тӱвыра–усталык рӱдерыштыже пашам ышта. Мутем чолга марий ӱдыр Яна Семенова нерген.
Университетыш тунемаш пурымеке, нелылык денат вашлиялташ перна: ача-ава тораште, туныктышо уке. Ты годым мом ыштыман, куш кайыман, кӱлеш аудиторийым кузе муман? Тӱжем йодыш. Тыгай годым пелен кугурак йолташ уло гын, илышын у йыжыҥышкыже вончаш куштылгырак. Мый да пырля тунемаш толшо моло ӱдыр-рвезат шуко мом пален огынал. Марий кугыжаныш университетын Калыкле тӱвыра да тӱвыра кокласе коммуникаций институтыштыжо мемнам икымше кечынак Яна Семенова вашлийын. Тудо ака семын институт илыш дене палдарен, лекше йодышланна вашмутым пуэн.
Яна тунам студент активын вуйлатышыже лийын. Университет илыш веселан, мондалтдымын эртышаш верч тыршен. Кажне мероприятийлан вуйын шоген.
— Шымше классыште тунеммем годым МарГУ-н эртарыме «Студент шошо» фестивальжым ужаш пиал шыргыжын. Тудо кече деч вара тиде конкурсыш ушнаш шонен пыштенам.
Тунемаш пурымекем, кугурак студент-влак мемнан дене вашлиймашым эртареныт. Студент активыш ушнаш кӧн кумылжо улмым рашемденыт. Мыйын моло деч чотрак тушко логалмем шуын. Идалык мучко тергеныт, очыни. Кокымшо курсышто йӱклымаш почеш эн чолга студент-влакын ушемыштын председательжылан мыйым ойыреныт. Тыгак университетын тӱшкагудылажын ушемже-влакым вуйлаташ ӱшаненыт, — палдарыш шкеж дене Яна.
Тынар пашам шукташ, мутат уке, неле. Туге гынат Яна тунеммаштат вараш кодын огыл. Бакалавриатымат, магистратурымат йошкар диплом дене тунем пытарен.
— Студент жап еҥ-влак дене шарнымашеш кодын. Мый денем пырля тӱрлӧ направленийлаште эн чолга ӱдыр-рвезе-влак тунемыныт. Науко, спорт, волонтёрство – чыла могырымат шкеныштым ончыктеныт. Тыге ме эн виян командыш чумыргенна, кеч-могай мероприятийыштат эре ончылно лийынна. Кажныж дене кылым тачат кучена. Студент йолташ – эн лишыл манын, арам огыт ойло, — мутшым шуйыш ӱдыр.
Кызыт Яна йӧратыме тунемме тӧнежыштыжак пашам ышта. Студент коклаште талантым кычалеш, пайремлам вӱда, вокал, театр, хореографий дене кылдалтше конкурслаште мастарлыкшым терга. «Финн-угор тӱнясе студент-влакын миссше» «Юл кундемысе Тачана» да регион, Россий кӱкшытыштӧ эртаралтше эше шуко мероприятийлаш ушнаш ӱдыр-рвезе-влакым ямдыла.
Яна Семенова яра шинчаш ок йӧрате. Тудын интернет лаштыклажым ончалмеке, тиде раш коеш. Сӱан, шочмо кече, пытартыш йыҥгыр – кушеч гына фотосӱретше уке. Кажне тыгай фото йымалне Яналан таумутым возымо. Вет ӱдыр мероприятийлаште вӱдышӧ семын тырша.
— Кеч-могай пайремлан пел тылзе ончычак ямдылалташ тӱҥалман. Заказым ыштыше еҥ дене вашлийын, сценарийым келыштарыман. Сӱан деч ончыч ӱдыр каче дене мутланен, кажне ошкылем дене палдарыман. Южгунамже полышымат, ой-каҥашымат пуаш логалеш. Чыла ямдылымеке – тергыман. Палемдыме кечын нимогай йоҥылыш лийшаш огыл.
Мылам тиде куаным конда. Мый пашадар огыл, а опыт верч тыршем. Кажне мероприятийышкыже уло чоным, вийым пыштем.
Нелылык нигунам огеш лек. Нуно илышем гыч шкак кораҥыт, — палдарыш Яна.
Кузе чыла шуктет манын йодмемлан Яна тыге вашештыш: «Нимат ом шукто. Шукырак ыштем гын, сайрак ыле. Мутлан, спорт дене кылым кучаш жап йӧршын уке. Кызыт шкаланем планым ыштем. Кӱлешанракшым ончыч палемдем, молыжым вес кечыланат коден кертам. Тӱҥжӧ – мален темаш. Студент годым жап ситыдымаш шижалтын огыл. Тунам чулымрак, лывыргырак лийнам, очыни».
Коло икымше курымысо самырык тукым могай? Мом шона? Молан нуным вурсат? Тидын шотышто Яна теве мом ойла: «Самырык тукым – эн сай. Вурсышо кеч-кунамат эре лийын да лиеш. Кажне тукымын шке ойыртемже, сайже-осалже уло.
Мыйым лач икте тургыжландара: ӱдыр-рвезе-влакын пашам ыштымышт ок шу. Кугу пашадар яра толеш шонат. Тыге гын, пеш сай ыле… Но волгыдо ончыкылык нерген шонеда гын, чыла вере шкем терген ончыман, нимо деч лӱдман огыл.
Сай илышым кугу олаште кычалмат — йоҥылыш. Пиалым, пагалымашым изи ялыштат муаш лиеш».
Марий ӱдырын чонжо тӱвыра верчат коржеш: «Шукерте огыл Ростов-на-Дону олаште эртыше «Студент шошо» Россий фестивальыш делегаций вуйлатыше семын миен коштым. Тушко регионла гыч шуко участник погынен ыле. Нунын шочмо кундемышт дене кугешнымышт куандара. Меят марий улмына деч вожылшаш огынал.
Фестиваль кышкарыште эреак Марий Эл гыч толмынам палемдаш тыршыме. А кушто тыгай республик верланыме нерген йодмекышт, Казань воктене манын вашешташ вашкыме огыл. Шочмо кундемнан сылнылыкше дене палдаренна, уста еҥже-влак нерген каласкаленна, эсогыл интернетыште ончалаш темленна.
Палыза йылмым, аралыза тӱвырам, шымлыза мемнан поян историйнам. Кугуракым колыштса — изиракым туныктыза. Тунам веле марий калыкна ӱмыреш илаш тӱҥалеш».
— Лудшо-влаклан илышым, тудын кажне татшым аклаш тыланем. Йӧратыза шкендам, лишыл еҥда-влакым. Шарныза, ме тиде тӱняште уна улына. Мыланна пӱралтше кӱчык жапым пайдалын кучылтман, — мутшым мучашлыш Яна.
О.МОШКИНА
