Кодшо рушарнян, 11 августышто, М.Шкетан лӱмеш марий национальный драме театр Морко район Марий Кужерыште «Кеҥеж йӱд» спектакльым ончыктен.
Ондак, очыни, каласыман, театрын коллективше постановкым калыклан темлыме деч ончыч рекламе шотан моткоч кугу пашам наҥгаен. Соцкыл лаштыклаште тыглай увертарымашым веле огыл, Николай Арбанын спектакльже гыч ужаш-влакым тӱрлӧ семын келыштарен вераҥдылын: то Шумелёв (Эдуард Яковлев) ден Алгаев (Алексей Юнусов) «Эх-ма! Кострома! Марийская сторона! Чыланат Марий Кужерыш 11 августышто каена!» манын муралтат; то Йошкар-Оласе театр воктене кушшо кожышто имым шотлышо Мичу (Генрих Тимиряев) ден Катя (Кристина) калыкым погаш куржыт; то Тамара (Светлана Стоганова) Марий Кужерыш такси дене кудалаш ямде. Тыршымашт арам лийын огыл. Палемдыме кечын палемдыме верыште 19 шагатлан, чынжымак, «Кеҥеж йӱдым» ончаш калык моткоч шуко погынен.
Ушештарыман: Марий кундемысе калык кава йымалне спектакльлан тунем шуын. Тидлан тӱҥалтышым Э.Сапаев лӱмеш Марий кугыжаныш опер да балет академический театр ыштен, «Акпатыр» оперым, мутлан, Килемар районысо «Раздолье» каныме кумдыкышто икмыняр ганак ончыктен.
Шкетан театр Марий Кужерыште пӱртӱс лоҥгаште кодшо ийын калыкым «Морко сем» драме дене и куандарен, и шортарен. Спектакль Марий Эл тӱвыран сулло пашаеҥже, самодеятельный композитор Михаил Степановын шочмыжлан 100 ий теммым палемдыме годым шындалтын, тунамак композиорлан шарныктыш оҥам пижыктыме. Теве ынде кокымшо спектакль. Тудо Морко районлан 100 ий да М.Шкетан лӱмеш марий драмтеатрлан 105 теммылан пӧлеклалтын. Ончышо да саламлыше-влак коклаште Марий Эл Кугыжаныш Погынын депутатше-шамыч Наталья Пушкина, Юрий Игнатьев, Марий национальный конгресс вуйлатыше Эдуард Иманаев лийыныт.
– Тиде спектакльым иктаж 8 гана онченам. Театр кӧргыштӧ да кава йымалне ончаш – тиде йӧршын вестӱкӧ. Тачысе пайрем чылт чон пайрем гае лие. Ме Юрий Арсентьевич дене шке коклаштына каҥашен шинчышна да ик ойыш шуна: Шкетан театрын спектакльжым Марий Кужерыште кажне ийын ончыкташ! – каласен Наталья Пушкина.
Мурылан да куштымашлан, мыскаралан поян спектакльын ӱмаште уэмдыме постановкыжо ойыртемалтше: артист-влак «Марий кундем» калык семӱзгар оркестрын (художественный вуйлатышыже – Марий Элын калык артистше Алексей Волков) шоктымыж почеш муреныт. Шӱдыран рӱмбалге кастене чылажат моткоч сӧралын койын, адакшым спектакльысе действий ял клуб ончылно каен, ончышо-влаклан туге чучын, пуйто Николай Арбан шке пьесыжымат лачак тыштак сералтен шинчен!
Спектакль деч вара чеверласыме годым Морко администраций вуйлатышын алмаштышыже Ирина Королева артист-влаклан кугу таум ойлен да морко костенечым кучыктен. «Ончыкыжымат Морко кундемыште куанен вучена», – манын.
Уэш вашлияш амалжат уло. Марий Кужер тӱвыра пӧртым вуйлатыше Лариса Георгиеван мутшо почеш, шушаш ийын яллан 305 ий темеш.
– Юмын йӱла кум гана, маныт, – Лариса Валерияновна чоянракын тӱҥ режиссёр Роман Алексеев велыш ончалын ойлымыжым калык, чын умылен, рӱжге совым кырен вашлийын.
Лариса ГЕОРИЕВА, Марий Кужер тӱвыра пӧрт вуйлатыше:
– Кечыжат мотор ыле: ни мардеж уке, ни йӱштӧ огыл, калык чон канен каен. Шукынжо, тыгай спектакльым кава йымалне чӱчкыдынрак ончыкташ кӱлеш, июнь тӱҥалтыште эшеат йӧнан манын палемденыт. Иктаж 500-600 еҥ лийын. Чылалан шинчаш вержат ситен огыл, шоген ончашышт пернен. Ял урем мучко корно кок могырышто машина-влак шогеныт, пошкудо районла гычат шукын толыныт.
Ме, клуб пашаеҥ-влак, тыгай тӱвыра событий историеш кодеш манын, пешак куаненна. Уло кумылын ӱстел чесым погенна. Кугу таум каласена Шкетан театрын артистше-влаклан, Роман Юрьевич Алексеевлан, Эрик Алексеевич Юзыкайнлан, «Марий кундем» семӱзгар ансамбльлан, Йошкар-Оласе Морко землячествылан, Морко район администрацийлан да шуко молылан. Эн кугу таужо мемнан Марий Кужерын чолга, виян ӱдыржӧ Наталья Васильевна Пушкиналан, тудын тыршымыже арам ыш лий.
Тыгак ял калыклан тау, уремым тӱзатеныт, родо-тукымыштым вашлийыныт.
Мемнан изи Марий Кужер ялыште кава йымалне спектакльым ончыктымаш бренд лиеш манын ӱшанена
Л.СЕМЕНОВА
А.ТИТОВЫН фотожо