КУЛЬТУР ДА ИСКУССТВО СЫМЫКТЫШ ТЕАТР

«Юмынӱдыр» уэш марий сценыште

М.Шкетан лӱмеш Марий национальный драме театрын репертуарышкыже «Юмынӱдыр» мюзикл уэш пӧртылеш. Тудым кок кече почела, 26, 27 апрельыште, ончыктат. Лач ты спектакль дене театр шке тургымжым мучашла.

Калыкнан мифологийже, преданийже, легендыже негызеш ямдылыме мюзиклын премьерже 2012 ийыште лийын. Тудо республикнан тӱвыра илышыштыже пеш кугу событий семын шарналт кодын ыле. Муро ден куштымаш-влаклан поян  постановко «Йошкар-Ола театральная» фестивальыште гран-при дене палемдалтын. Ты спектакльым Саранск, Чебоксар да Озаҥ олалаште илыше-влакат онченыт да сай акым пуэныт.

Лу ий эртымеке, «Юмынӱдырым» уэш сценыш лукташ мо таратен? Тидын шотышто театрын тӱҥ режиссёржо, спектакльын режиссёр-постановщикше Роман АЛЕКСЕЕВ тыгерак каласыш:

Театрыште музыкальный пӧлкам Светлана Яндукова вуйлаташ тӱҥалмеке, мурылан, сылне семлан поян икмыняр спектакльым сценыш луктынна. Садлан «Юмынудыр» мюзиклымат репертуарыш уэш пӧртылташ чыла амал уло. Эн тӱҥжӧ – театрыште виян, чапле йӱкан мурызо, артист-влак улыт. Сылне сем, муро-влак авторын каласаш шонымыжым почын пуаш полшат.  Фонограммым угыч возенна.

Постановкышто куштымаш-влакат улыт. Нуным МарГУ-н калык культур да тӱвыра кокласе кыл институтыштыжо тунемше-влак куштат. Искусствын тиде видшат спектакльыште порылык ден осалым, йӧратымаш ден ужмышыдымашым умылаш полшат.

Театрна у оборудований-влак денат пойдаралтын, сандене турло спецэффект-влакым кучылтмат спектакльым сӧрастараш тӱҥалеш манын ӱшанена.

Постановкышто тӱҥ рольым, Юмынӱдырым, Марина ВОРОНЦОВА модеш.

Мураш моткоч йӧратем, сандене мюзиклыште тӱҥ рольым ӱшанымыштлан моткоч йывыртенам. Спектакльыште моткоч чапле муро-влак улыт. Композитор Светлана Яндукова пеш сылне музыкым возен, садлан рольым, муро-шамычым тунемаш уло кумылын пижынам. Нуно чоным тарватыше, шонаш таратыше улыт. Ятыр муро кокла гыч Юмынӱдырын кава гыч волымыж годым йоҥгалтарыме мурыжо поснак чот келша, тыгак эше постановко мучаште Салий дене дуэт дене мурымо «Ом керт мый тетла тый дечет посна» муро чонеш логалеш, – рашемдыш театрын актрисыже М.Воронцова. – Муро-влак сылне, но тыгодымак проста огытыл,  сандене тунемме годым йӧсылык шижалтын.

Салийын образшым чоҥаш режиссёр Иван СОЛОВЬЁВЛАН ӱшанен.

Икымше гана шындыме «Юмынӱдыр» постановкын видеозаписьшым онченам. Тунам Салийын рольжым Виктор Апталиков ден Сергей Данилов модыныт. Ты гана сценыш уэш тудым пӧртылтыме дене мыланна, артист-влаклан, рольым модаш, образым чоҥаш куштылгыжак огыл, шонем. Вет ончышо-влак тунамсе ден кызытсым таҥастарен кертыт, садлан кыртмен пашам ышташ, ушым пудыраташ, уым кычалаш логалеш.  

Спектакль йӧратымаш нерген, но тыште тудо йӧршын вестӱрлӧ, нимо да нигӧ  дене таҥастараш лийдыме: Юмынӱдырым вашлиймеке, чоным каласен моштыдымо шижмаш авалта, уш йомешке йӧратен шындет…

Муро пеш шуко, тӱрлӧ сем гочат действий почылтеш. Тыште композитор Светлана Яндукован кугу пашаже сайынак шижалтеш. Муро-влак сылне, кугу диапазонан улыт, – каласыш Иван да чонланже поснак лишыл муро гыч корнылам муралтен колтыш:

Вашлияш шонен омыл, тыйым моторем.

Йӧраташ шонен омыл, тыйым шӱмбелем.

Вашлийым таче да монден ом керт,

Ок пу малаш ласкан моторлыкет…

Йымыжа марий йылмына, поян тӱвырана, ойыртемалтше йӱлана улыт. Кугезе тукымнан арален кодымо поянлыкыштым меат шинчасортала аралышыш да вияҥдышаш улына, эртен толмо корнымат палышаш да кушкын толшо тукымлан каласкалышаш улына. «Юмынӱдыр» спектакльым ончымекат лач нине шонымаш-влак тургыжландараш тӱҥалыт.

 

АЛЕВТИНА БАЙКОВА

В.Тумбаевын фотожо

 

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий