Тӱрлӧ чер ваштареш кучедалаш да таза илыш-йӱлам кучаш кумылаҥдыме мероприятий-влак кышкарыште 22-28 апрель Паша верыште тазалыкым пеҥгыдемдыме эн сай практике-шамыч дене палдарыме арня семын палемдалтеш. Тудо Пашам аралыме тӱнямбал кечылан пӧлеклалтын.
Граждан-влакын тазалыкыштым аралыме пашан кӱлешан направленийжылан предприятийлаште пайдаланыме корпоратив программе-шамыч шотлалтыт. Тиде инфекциян огыл чер-влак: инфаркт, инсульт, сакыр диабет, рак – дене черланен кертме деч аралалташ виктаралтше проект-шамыч улыт. Тудо уда койыш деч кораҥме денат чак кылдалтын.
Производствышто тазалыкым пеҥгыдемдыме программым илышыш кӱлын пуртышо организаций шкенжым пашаеҥ-влак верч азапланыше семын ончыкта. А тидыже предприятийыш пашаеҥ-шамычым кумылаҥден кондаш сай йӧным ышта.
Корпоратив программе предприятийланат, пашаеҥланат пайдале, вет тудо пашаеҥын пашам ыштен кертдыме жапшым кӱчыкемда, черланыме да жап деч ончыч колымо чотым иземда .
Корпоратив программе – командым чумыраш да вияҥдаш, физический чолгалыкым кугемдаш, чын кочкаш да уда койыш деч кораҥаш кумыл. Программе-влак тӱрлӧ лийын кертыт, но нуно чыланат инфекциян огыл хронический чер дене черланен кертме лӱдыкшым иземдымашке виктаралтыныт.
Корпоратив программе пашам пуышым лӱдыкшыдымылык аспект-влакым шотыш налаш, таза илыш-йӱлам кучаш йӧным ышташ, санитарно-эпидемиологический условийым келыштараш, спецвургем ден аралалтме средствам ситараш тарата.
Марий Элын Тазалык аралтыш министерствыже кызыт республикыштына кугу предприятийлам вуйлатыше-влак коклаште умылтарымаш да организационно-методический пашам шукта, нуным корпоратив программым ямдылаш кумылаҥда.
Таче регионыштына пашаеҥ-влакын тазалыкыштым пеҥгыдемдыме корпоратив программым «Марий машиностроитель завод» АО-што пуртымо. Тудо 1-ше №-ан медсанчастьын персоналже дене пырля шукталтеш. Тыште пашаеҥ-шамычын тазалыкыштым аралыме да пеҥгыдемдыме, таза илыш-йӱлам кучаш, уда койыш деч кораҥаш, физический чолгалыкым кугемдаш, чын кочкаш, шке тазалыкым перегаш кумылаҥдыме, стрессым иземдыме деч посна эше паша верыште тамакым шупшаш чарымым эскерат, наркотикын, алкогольын да тамакын зиянышт дене палдарат.
Тӱшкан пайдаланыме верлаште тамак ден алкогольын зиянышт дене палдарыше, таза илыш-йӱлам чапландарыше материал-влакым вераҥдылыт, нуным квартал еда уэмдат, а эше 500 экзепляр дене лекше «Новатор» газетыштышт савыктат.
Предприятийын радиосетьыштыже ВИЧ-инфекций дене черланыме, наркотик дене пайдаланыме, алкогольым йӱмӧ, тамакым шупшмо деч аралыме, таза илыш-йӱлам кучаш, диспансеризацийым эрташ, спорт мероприятийлаш ушнаш кумылаҥдыме шотан ролик-влак транслироватлалтыт.
Шошо-кеҥеж сезонлан ямдылалтме кышкарыште пудий энцефалит деч профилактикым эртарат.
Ий еда «Шке ВИЧ-статусетым рашемде» акцийыш ушнат, тыгодым пашаеҥ-влаклан ВИЧ дене черланен кертмым тергаш йӧным ыштат.
Заводышто физический чолгалыкын, таза илыш-йӱлан пайдалыкышт дене кумдан палдарат. Тыште тыгак тренажёр зал пашам ышта. Тушко поснат, тӱшканат коштыт. А эше «Политехник» ФОК-ыш, «Политехник» бассейныш, «Астрон» фитнес-рӱдерыш, Ленин лӱмеш тӱвыра полатын спортзалышкыже корпоратив абонент ойыралтеш, тудын дене кызыт 130 пашаеҥ пайдалана.
Паша кумылым нӧлталме, тазалыкым пеҥгыдемдыме, производствышто сусырген кертме деч аралалтме, смене годым паша верыште нойымо деч радио полшымо дене производственный гимнастикым ыштат.
Спорт, физкультур да тазаҥдыме мероприятий-влакым организоватлыме кышкарыште республик, ола да корпоратив кӱкшытан таҥасымашлаште, военно-спортивный модмашлаште, турист полосалаште участвоватлаш пашаеҥ-влакын волейбол, футбол, иймаш, ӱстембал теннис дене сборный (пӧръеҥ, ӱдырамаш да ветеран-влак) командылаштым ямдылыме.
Пашаеҥ-влакым ГТО-н нормативше-шамычым шукташ кумылаҥдышашлан ВСФК норматив-влакым шуктымо шотышто «Готов к труду и обороне» спорт мероприятий эртаралтеш.
Донор толкыныш шке кумылын ушнымо пашат лачымын шукталтеш. Заводын пашаеҥже-влак донорство дене кылдалтше акций ден мероприятийлаште кумылын участвоватлат.
Марий машиностроитель заводышто кугурак ийготан, тыгак тазалыклан зияным але лӱдыкшым ыштыше пашам шуктышо-влаклан санаторий да курорт шотан организацийлаште: Анапыште «Мотылек» санаторийыште, Марий Элыште «Пӱнчер ото» да «Ваштар курык» санаторийлаште – каналташ йӧным ыштыме.
Наталья БЛОШЕНКО,
Мер тазалык да медицине профилактике рӱдер вуйлатышын алмаштышыже
М.ИВАНОВА ямдылен
Снимкыште: Н.Блошенко
Марий Эл Тазалык аралтыш министерствын фотожо
