«МАРИЙ ЭЛ» ТАЧЕ

Самырык годымак пӧртым чоҥеныт…

Медведево районысо Краснооктябрьский посёлкышто илыше Иван ден Юлия Антроповмытын еш сурт оралтышт чодыра воктене верланен. Капка ончылжо гычак умылаш лиеш – тыште моткоч пашаче еш ила.

 Ме ты суртыш оза-влакын шкештын ӱжмышт почеш логалынна. Иван Антропов шукерте огыл Ютуб каналыште шке мӧҥгыштыжӧ кочкышым кузе ямдылымыжым ончыкташ тӱҥалын. Латныл выпускат ямде. Амал деч посна огыл, тудо пелашыж дене коктын рӱдолаште трактирым кучат. Кочмывер  мо дене моло деч ойыртемалтеш? Тӱҥ шотышо чесым ямдылаш лачшымак Марий Элыште ончен-куштымо кушкылым, тӱрлӧ шылым, чодыра емыж-саскам да моло йӧрварым гына кучылтыт. Марий калык кочкыш денат палдарат.

Санденак Иванын марий кочкышым пропагандироватлаш кумылжо лектын.  Юлия пелашыжат тыште чот полша. Ик интервьюштыжо палемдымыж почеш, трактиржым почмо да тудын пашажым ворандарымаште утларакше Юлиян суапше. Кызытат съемкым эртарыме годым ватыже эре воктеныжак. Вет съемкылан кочкышыжым ончылгоч ямдылет гынат, амыргыше  атышӧржым мушкедаш монь кӱлеш, ӱстелыштат уто арверым вигак корандыман. Пӧръеҥ пелен йӧратыме ӱдырамашыже уло гын, тунам  пашажат ушненак толеш огыл мо?

«А молан рестораныште съемкыжым огыда эртаре?» манын йодмылан Иван тыге вашештыш: «Мыланем лач мӧҥгыштӧ тидым ышташ келша». «Ешыште  ямдылыме кочкыш нерген утларак ойлынена», – мане тудо. Чынжымак, лишыл еҥ-влакым тутлын сийлыме шуэш. Эшежым тидлан нунын кухньышт чынжымак келшыше. Кугу ешым чумырен кертше ӱстелым ужынат тыгак шоналтет.

Калык ой уло: Мыйын сурт – мыйын ор». Антроповмытланат шке суртышт ор семынак. Вате-марий тудым моткоч йӧрата, тӱзата. 24 ияш улмышт годымак тудым нӧлтеныт. Ончыч мланде участкым налыныт, тудым шотыш конденыт, вара шонымыштым илышыш пеш писын шыҥдареныт. «Ме коктынат мландым йӧратена, сандене шке пӧртыштак илыме шуын. Коктынат кеч-мом шке кид дене ышташ кумылан улына», – каласкала  Юлия.

Иван Юрино районысо Ленинский посёлкышто шочын, пелашыже – Алтай кундемысе Барнаул ола гыч. Коктынат Марий кугыжаныш университетыште юристлан тунем лектыныт. Тунемме годымак келшаш тӱҥалыныт, варажым ешым чумыреныт. Вузым пытарыме татлан Даша  ӱдырыштат шочын. Пырля ынде 22 ий илат. Вара кок эрге, Василий ден Мирон, шочыныт. Ешыштышт чылан кочкышым ямдылаш йӧратат. «Даша тортымат пеш сайын ышта, эсогыл ужалашат», – кугешнен ойла аваже. Кыдалаш эргыштлан Мирон шольыж дене шуко шинчаш логалеш, сандене тудат кочкаш шолташ тунемын.

Атроповмытын суртышт кок пачашан, чылаштлан вер сита. Пӧрт покшелне вераҥдыме камин воктенат уло еш дене шинчылташ йӧнан. Кухньышт гычат кугу, лопка окна гоч садпакчашкышт ончен шинчаш лиеш. Тушто пеш мотор.  Лум эше шулен пытен огыл ыле гынат, мо улмым ончал савырнышна. Иван шкежак ончыктен коштыктыш. Садым сылнештараш ландшафт дизайнлан  эҥертыме.  Тӱрлӧ мотор садер, иман пушеҥге ситышын. Кеҥежымсе пӧртыштӧ тыгак каналташ йӧнан. Кугу коҥга, мангал, кугу ӱстел… Иванын ачаж деч кондымо суртышто кучылтмо тӱрлӧ арвер, атышӧр уло. Кажныж нерген кугешнен каласкала. Участкыште беседке, лӱҥгалтыш, изи кӱвар койыт, лукышто кугу печке форман монча шинча.

Мландым йӧратымышт нерген ойлымыштланат ӱшанышым, ик лукышто кугу теплице шога. Мо кӱлешым шкак ончен-куштена, маныч оза-влак. Эсогыл пакча-саскам кушташ посна йыраҥ-шамычланат верым ойырымо. Грушо, айва, олма, моло фрукт пушеҥгат кушкыт. 22 ий жапыште тӱзатыме сурт-оралте чынжымак шинчам куандара, озашт-влакынат чоныштым ырыкта да шкештымат лач тушко шупшеш.

Светлана Носова

М.Скобелевын фотожо

Опубликовать в Одноклассники

Добавить комментарий