29 августышто Йошкар-Олаште образований пашаеҥ-влакын республик кӱкшытан Августысо форумышт лийын. Ты гана тудо «Ончыкылыкын йӧнжӧ: регионысо экономикылан кадр» маналтын. Г.Константинов лӱмеш академический руш драме театрыште эртыше пленарный ужаш Марий Элым вуйлатыше Юрий Зайцевын саламлымашыже дене почылтын. Тудо увертарен: кугыжаныш да муниципальный образовательный организацийласе педагог-влакын пашадарыштын базовый ставкыжым 15 процентлан кугемдаш решенийым луктын. Тиде уверым залыш погынышо калык – кундемнан ик эн ончыч педагогшо, тунемме верлам вуйлатыше, ола ден районласе образований пӧлкан пашаеҥже, туныктымо пашан ветеранже да ача-ава-влак общественностьын еҥже-влак – совым кырен вашлийыныт.
Ушештарена, кажне у тунемме ий вашеш эртыше тыгай форумын тӱҥ шонымашыже – эртыше тунемме идалыкым иктешлымаш да ончыкылык пашам палемдымаш, эн уста пашаеҥ-влакым кӱкшӧ наградым кучыктен саламлымаш, жаплан келшыше йодыш-шамычым каҥашымаш. А ик эн тӱҥ йодыш-влак ты гана регионысо экономикым вияҥдымаште образованийын рольжо, у тунемме инфраструктурын йӧнжӧ, воспитанийым пуымо кумдыкым уэмдыме дене кылдалтше лийыныт. Санденак форум кышкарыште ты кечын рӱдолаште (Йошкар-Оласе М.В.Ломоносов лӱмеш лицейыште, Увер технологий да образований качествым аклыме, тыгак Профессионал-влакым ончылгоч ямдылыше рӱдерлаште, Йошкар-Оласе технологий колледжыште да Мер полышым пуышо штабыште) чумыр налмаште 8 тематический секций пашам ыштен. Площадкылаш погынышо-влак воспитаний, у туныктымо йӧн, цифран технологий, директорын советникыштын пашашт, специалист-влакым ямдылыме да ик эн кӱлешан моло йодышым каҥашеныт. Нунын кокла гыч иктыштыже, Йошкар-Оласе технологический колледжысе форсайт-сессийыште, меат лийынна. Ты кечын тушто республикысе муниципальный образованийла гыч школ директор-влак погыненыт. Амалжат кугу: колледжыште ты кечын пилотдымо авиаций аппаратым виктараш тунемме рӱдерым торжественно почыныт. Россий мучко «Пилотдымо авиаций системе-влак» национальный проект илышыш шыҥдаралтын. Тушко Марий Эл гыч лач ты тунемме вер да эше 17 общеобразовательный организаций пурталтын, а тиде рӱдер тӱҥлан шотлалташ тӱҥалеш. Тений 1 сентябрь гыч колледжыште специализированный класс почылтеш, тушко 24 ӱдыр-рвезым чумырымо.
Тематический секций-влак кечывал деч ончыч эртаралтыныт гын, кечывал жаплан Г.Константинов лӱмеш академический руш драме театр ончылно «Йӧным пуышо регион» интерактивный ончер «гӱжлен» манаш гына кодеш. Тушто республикысе общий, кыдалаш да кӱшыл образованийым пуышо тунемме верлаште «Образований» национальный да «Профессионалитет» федерал проект-влакын лектышыже дене палдареныт. Марий Элым вуйлатыше Юрий Зайцев форумым почмыж деч чылажымат тӱткын ончен лектын да палемден: «Тендан да тунемшыда-влакын сеҥымашышт дене кугешнена. Тиде моткоч кугу пашан лектышыже. Моткоч кӱлешан да волгыдо профессийым ойыренда. Икмыняр кече гыч у тунемме ий тӱҥалеш. Тудо тыгаяк лектышан лийже. Самырык тукымым туныктымаште уло шӱм-чондам пыштен пашам ыштымыланда тау!»
Юрий Викторович тыгак Россий Федераций президент Владимир Путинн Федеральный Собранийлан посланийыштыже шушаш куд ийлан элнам вияҥдыме курс нерген ушештарен: «Президентын шындыме цельже – илышлан кӱлешан специалист-влакым ямдылыме пашаште образований системын чыла тошкалтышыже-влак коклаште пеҥгыде вашкылым ышташ. Тӱҥжӧ – выпускникна-шамычлан мемнан денак пашам ышташ кодаш да нунылан вияҥашышт йӧным ышташ».
Регионым вуйлатыше ты кечын ик эн уста туныктышо, вуйлатыше-влакым кӱкшӧ награде дене палемден. «За заслуги перед Марий Эл» орденын медальжым тудо «Синяя птица» гуманитарный гимназийын директоржо С.Иштриковлан кучыктен. «Марий Эл Республикын калык туныктышыжо» лӱмым Юрино районысо Марьино школышто туныктышо В.Дружинина налын. Марий Элым вуйлатышын Тауштымашыж дене палемдалтыныт: Т.Антонова (Квалификацийым вияндыме регионысо методике рӱдер), В.Бакутов (Волжский район Шарача школ), Е.Каримова (Йоча да самырык-влаклан усталык полат), С.Осипов (Республикысе спорт школ), Р.Петухова (Шернур район Койсола школ). Россий Федераций Просвещенийын «Просвещенийын отличникше» знакым сулен налыныт: Е.Ковакина (Волжск оласе 28-ше №-ан йочасад), М.Мурыгин (Курыкмарий район Троицко-Посадский школ) да И.Синяговская (Торгово-технологический колледж).
Тидын деч вара Марий Эл образований да науко министр Лариса Ревуцкая регионысо образований системыште пытартыш ийлаште «Образований» национальный проектым илышыш пуртымын лектышыже нерген каласкален да ончыкыжым ыштышаш паша дене палдарен. Ты кечын форумышто погынышо-влаклан шуко поро мутым Йошкар-Олан да Марий митрополит Иоанн да молат ойленыт. Пленарный заседанийым министр тыгай ой дене мучашлен: «Куштылго огыл, но пырля да ик ой дене чыла сеҥена, шонымашыш шуына!»
Галина Кожевникова
Д.Речкинын фотожо
