Марий кечышот радам почеш шушаш ий Йӱксын идалыкше лиеш. Кӧн, кӧн, а Советский район Вятский села воктенысе Гришино ялыште илыше Еменгуловмыт ешлан шушаш У ий пиалан лийшашак. Ноябрь мучаште нуно сусыргышо шулдыран йӱксым ашнаш тӱҥалыныт. А пашаже тыге лийын.
Вятский села воктенысе плотинаште тений кеҥежым вич иган йӱксӧ мужыр илен. Ик игыжын шулдыржо сусырген. Тидлан кӧрак йӱксӧ-влак шокшо велышкат ий кылмаш тӱҥалмеке гына тарванен каеныт. Саде ойган йӱксет вӱдыштак кодын. Шулдыржым тудо эше кеҥежымак колызо-влакын шындыме вапш гыч лекташ тӧчымыж годым эмгатен улмаш. Санденак кызыт тудын оварген шогышо мотор пыстылан шулдыржо олмеш лу ораже гына кодын.
Селаште илыше-влак кайык верч чотак тургыжланеныт. Ял шотан илем вуйлатыше, школ туныктышо, тунемше-влак тудым утараш пижыныт. Вичкыж ий дене Алексей Васильев йӱксӧ деке миен шуын, тудым руалтен кучен кертын. Ты сӱретым ужшо да соцкыл лаштыклаште возышо-влакын ойлымышт почешат, кайыккомбо торешланенат огыл, пуйто умылен, еҥ-влак тудлан эҥгекым огыт ыште.
Йӱксым шошо марте шке озанлыкышкыже ончаш шуко шочшан Владимир ден Надежда Еменгуловмыт налыныт. Икмыняр жап гыч нуно кайыкым Йошкар-Оласе ветеринар клиникыш конденыт. Чаманен каласыман, рентген снимке-влакым ыштыме да тергымаш деч вара ветеринар-влак тыгай иктешлымашым луктыныт: сусыргымо вер йоҥылыш кушмылан кӧра йӱксӧ чоҥештылаш ок тӱҥал, очыни. Возем да шинчавӱдемат лектеш…
Но йӱксӧ садак эркын кушкеш, вийым пога. Тидын нерген шке соцкыл лаштыкыштыже пӱртӱсым эскерен шогышо, «Кугу Какшан» заповедникын кугурак шанче пашаеҥже Геннадий Боганов воза. Тудо Еменгуловмыт дене унаште лийын. Поро кумылан оза-шамыч дене мутланен. Ончычшо йӱксӧ чужлен гын, кызыт озаватым палаш тӱҥалын. Тудым шолтымо пырче, кечшудо, эҥерыште кучымо кол дене пукшат. Но колжым сайын ок коч, а теве кевытыште налме мойво тудлан утларак келша, палемденыт суртоза-влак.
Кайыкын тазалыкшым пеҥгыдемдаш витамин ден минералат кӱлыт. Ветеринар декат коштыктыман. Советский районысо калыкым мокталтыде ок лий, кертме семын йӱксым ончаш налше ешлан полшашак тыршат.
Вятский школын тунемшыже-влакат ӧрдыжеш огыт код. У ийлан йӱксӧ форман модышым ыштен, ужалымашке луктыныт. А ты сомыл деч ыштен налме оксажым йӱксылан кочкышлан чумырат. Тидын дене пырля сообществын лаштыкыштыжак тудлан кочкышым налаш манын шийвундым погымо акцийым увертареныт.
Шошо шумеш Еменгуловмытлан кайыккомбым ончаш полшаш кумылда лектеш гын, Тинькофф Банк полшымо дене 89278704798 телефон номер гоч оксам колташ лиеш. «Йӱксылан» манын сераш ида мондо.
Геннадий Богдановын верлаште илыше, ял шотан илем вуйлатыше-влак деке йодмашыжым ушештарен кодымо шуэш. Пытартыш жапыште чужлышо йӱксӧ-влак ял воктенысе пӱялаште урлыкым луктыт. Сандене колызо-влак тушто вапшым ынышт шындыл, кайыквусым ынышт лӱйкале манын, эскерашак кӱлеш. Кеҥежым иге-влак сайын атыланен кушкышт, телылан шокшо велыш чоҥештен каен, шошым угыч мемнан деке тек пӧртылышт да шке мотор сынышт дене куандарышт манын нунылан полшаш кӱлеш.
С.Носова
Снимкылаште: утарыме йӱксӧ.
Фотом Еменгуловмытын еш албомышт гыч налме.
