Кидмастар
Нуным Калык кидмастар пӧрт уша
«Российын тӱрлымӧ картыштыже» Марий Элнан фрагментшым тӱрлен пуртымо нерген увертаренна ыле. Таче ме тидын нерген эше ик гана ушештарена да ты пашам ыштыше Звениговысо Калык кидмастар пӧртын тӱрлызыжӧ-влакын студийышт гыч уста ӱдырамаш-влак дене палдарена. Тиде – проектым вуйлатыше Марий Эл тӱвыран сулло пашаеҥже Надежда Майкова, самырык тӱрлызӧ Людмила Ефремова да увер шотышто полышым пуышо Ирина Чугунова.
– Звениговысо Калык кидмастар пӧртлан тений 30 ий темеш, – каласыш Ирина Чугунова. – Ты пайремлан ме пеш ямдылалтына. Пӧртыштына вич уста еҥ тырша. Поснак шуко пашам ме самырык-влак (тунемше-шамыч) дене ыштена. Мутлан, «Вӱдуа» кружокым Владимир Большов вӱда, «Пырче важык дене тӱрлышӧ-влак» лӱманыш коштшо-шамычым Алевтина Тихонова уша, «Мастар» клубым Галина Кудрявцева вуйлата, «Марий калыкын тӱржылан» Надежда Майкова да Людмила Ефремова вуйын шогат
Ирина Чугунова дене Кидмастар пӧртыштак вашлияш йӧн лектын. Тудо йодышем-влаклан уло кумылын вашештен:
– Кружокна-шамычым кугыеҥ-влакланат, самырык-шамычланат келыштаренна. Икшыве-шамычым тушко куд ияш гычак налына. Кугурак ийготан еҥ-влаклан мастер-классым эртарена. Школыш коштшо-влак класс дене почмо урокыш чумыргат, тыгак ИКН предметын программыже почешат нуно мемнан декак толыт. Нунылан лӱмын марий тӱр дене палдарыше занятийым эртарена да тушто тудын нерген кумдан каласкалена. Ме пеш чулымын пашам ыштена. 2021 ийыште ме регион кӱкшытан «Солык – тошто жап гыч кызыт марте» лӱман мастер-класс проектым возенна. Кызытат тудым умбакыже шуена. Тыгак мемнан деке Угарман кундем Тоншай гыч унала тунемаш толыныт. Вячеслав Теркинын вуйлатыме рӱдерыштыже тыршыше-влак шке кундемысе марий-влак, нунын вургемышт, тӱрышт дене палдареныт, тыгак мыланна погымо материалыштым пуэныт. Вес ийын, кеҥежым, Пошкырт ден Чуваш республикла гыч кидмастар-влак толшаш улыт. Тений конкурсышто сеҥенна огыл гынат, шонымашым илышыш пурташ оксам ыштен налаш йӧным кычалына. Тыге тунемме шотышто вашкылым кучена: моло кидмастар-влакын пашаштым ончена, а нуно мемнан дене палыме лийыт. Палемдыман, шуко кундемыште тӱрлызӧ-влак йомын пытеныт. Сандене ме ӧрдыж вел гыч уста кидмастар-влак дене тиде пашам умбакыже шуена. Угарман кундемыште марий вургем уло, но чылажат тоштемын, уэмдыме шотышто нунын дене кутырен келшенна, тидын деч посна мастер-класслам эртарена.
Марий тӱрым образец семын арален коденна. Мемнан пашалан негызым Надежда Евсеевна Майкова ыштен. Людмила Ефремова – лач тудын тунемшыже, кызыт нуно пырля тыршат. Декоративно-прикладной усталык дене кылдалтше сомылым шуктена. Еҥ-влак тошто арверым, кидпашаштым кондат. Мемнан пӧртыштӧ ятыр ий уа дене ыштыше кидмастар Владимир Большовым палемдынем. Кызыт шукыжо шукырак ышташ, писын ужалаш тыршат, тудо кӱлешынак да тошто семын ямдыла: кидпашаже ок рончалт, кошкымекыже ниможат ок шолдырго. Тыгай мастарже таче кечылан шагал, йыдалымат пидше уке. Мемнан эше кумыж дене ыштыше Людмила Степанова уло. Тудо эше тӱҥалын веле, но мастарлыкше вияҥын толеш.
М.СКОБЕЛЕВ
Авторын фотожо
