Тӱрлӧ чер ваштареш кучедалаш да таза илыш-йӱлам кучаш кумылаҥдыме мероприятий-влак кышкарыште 18-24 ноябрь Микробын эмым чытымыж ваштареш кучедалме арня семын палемдалтеш. Тудо Микробым пытарыше препарат дене чын пайдаланыме тӱнямбал арня лӱмеш эртаралтеш.
Резистентность – умылаш лийшынрак возаш гын, микроорганизм-влакын антибиотикым чытен кертмышт – кажне айдеме дене кылдалтше пеш кугу проблемылан шотлалтеш. Таче кечылан тудо – тӱнямбалысе тазалык аралтыш аланыште эн кугу лӱдыкшӧ кокла гыч иктыже. Специалист-влакын иктешлымышт почеш, тидлан кӧра ий еда 1,27 миллион еҥ кола, 5 миллион еҥын илышыже тудын дене ала-кузе кылдалтын кӱрылтеш.
Айдеме организмысе южо бактерий антибиотикым шочынак чыта – тидыжым эмлыме препаратыштат палемдат.
Резистентностьын вес амалже антибиотикым кужу жап йӱмӧ дене кылдалтын. Тыгодым хромосоман ДНК-н мутацийжылан кӧра белокан структурат вашталтеш.
Россий Федераций правительствын 2024 ийыште лукмо распоряженийже дене келшышын, элыштына 2030 ий марте Микробын эмым чытымыж деч стратегийым илышыш пуртымо шотышто мероприятий-влакын радамыштым пеҥгыдемдыме.
Марий Элысе медицине организацийлаште микроорганизм-влакын микробым пытарыше эм ваштареш шоген кертмыштым бактериологический да молекулярно-генетический йӧн-шамыч дене тергат.
Антибиотикорезистентностьын ик эн тӱҥ амалжылан шкем шке эмлыме шотлалтеш. Шагал огыл еҥ тыглай кылмен черланымыж годымат бактерийым пытарыше куатан эмым йӱэш, вирус деч эмлалтмыж годым – антибиотикым. Тыгодым эше эмым мыняр да лачшымак кунам йӱаш кӱлмым, эмлалтме курсым шотыш огеш нал.
Шуко черле шкем сайын шижаш тӱҥалмыж деч вара эмын дозировкыжым иземда але эмлалтмым йӧршын чарна. Чыла тиде эше чыла бактерийынак огыл пытен шумыж жапыште антибиотикын организмысе концентрацийжым лушкыдемда. Да южо микроорганизм илен кодеш веле огыл, тыгак антибиотикым чытыше лиеш.
Микроб эмым чытыше ынже лий манын, калыклан икмыняр проста правилым шотыш налаш кӱлеш:
- антибиотик дене врачын палемдымыж почеш гына эмлалтман;
- тиде препаратым «профилактикылан» йӱман огыл;
- дозировко ден эмым йӱмӧ але уколым ыштыме радамым пеҥгыдын шуктыман;
- препаратым врач дене каҥашыде вашталтыман огыл;
- тылеч ончыч палемдыме антибиотик дене эмлалтман огыл.
Аралыза шкендам! Таза лийза!
Ирина ИВАНОВА,
Марий Эл Тазалык аралтыш министерствын клинический микробиологий да антимикробный резистентность шотышто штат деч ӧрдыжысӧ тӱҥ специалистше
Маргарита ИВАНОВА ямдылен
