Марий тӱрым тӱрлаш рӱжге тунемыт
Провой кундемысе Эсмекпляк кыдалаш школышто лийме кечын тусо икымше классыш коштшо йоча-влак, паледа, мом ыштеныт? Марий тӱрым тӱрлаш тунемыныт!
– Изинекак марий калыкын тувыржым, коваштын шондыкыштышт аралыме моло вургемым, шарпаным, шымакшым ужын кушкыт, санденак тидлан ӧрман огыл, – умылтара тӱҥалтыш классым туныктышо Валентина Николаевна Созонова.
Шкеже тудо – кугу опытан педагог, туныктымо стажше – 46 ий. Пелашыжат Виталий Леонтьевич Созонов школ директорын пашажым ышта.
– Ожно марий калыкна вургемым тӱр дене кузе сылнештарен – йоча-влаклан ончыктена, – умбакыже каласкала уста туныктышо. – Урокышто ме марий тӱрлем-шамыч гыч эн простажым тунемына, мутлан, шокшым сылнештарат, тыге пунен шогена. Тиде паша йоча-влаклан келша веле. Уло кумылын урок деч вара кодын, эре тӱрлат. Ме важык пырче (рушлаже – «косая гладь») семын шӱртым шотлен-шотлен тӱрлена.
Теве ик тунемше– имыш шӱртым кераш тӧча, весе пӱсӧ шинчаж дене шотлен шинчылтеш. Йоча-влакын шолдыра тӱрышт ош вынерым сылнештара веле…
«Тӱрым тӱрлаш келша мо?» – йоча-влак деч йодым. «Да!» – йоҥгалте.
– Марий улыт, но рушла ойлышо, – умылтара туныктышо.
Вара йоча-влак лӱмыштым почела-почела каласышт: Данил ден Ульяна Яичниковмыт, Полина Рыбакова, Ксюша Кудрова, Ксюша Манасова, Милена Астраханцева, Кристина Яковлева, Даша Семенищева почела-почела каласышт.
Нуным ончен, Шайышканысе тӱҥалтыш школышто тунемме пагытемым шарналтышым. Ме икымше классыште изи нершовычым тыге тӱрлен огынал гынат, кажне тунемше аваж деч 20х20 сантиметр лопкытан куымо вынер лапчыкым йодын урокыш конден да имым чын кучылташ тунемын.
– Кажне кечын тӱрлаш шкеак йодыт, – умбакыже ойла туныктышо. – Урок пытымеке, рӱжге тӱрлаш шинчыт веле.
Тыршымышт – шинчаончылнак: Валентина Николаевна йоча-влакын кидышт дене ямдылыме шовычым, книга закладкым, тӱрлӧ тӱрлемым ончыктыш. Тыгак лийшаш, марий йоча-влак марий улмыштым изинек пален кушшаш улыт.
М.Скобелев
Авторын фотожо
Снимкыште: 2821 Урокышто марий тӱрым тӱрлат 2824 В.Сазонова 2830, 2832, 2838 Йоча-влакын да туныктышын кидпашашт 2853 В.Созонова тунемшыже Д.Семенищева дене пырля
