Йошкар-Оласе медколледжыште тунемше ӱдыр-рвезе-влак тоштер паша деке мыняр шӱмаҥыт, тунар оҥай да кӱлешан материалым муыт.
Тений 7 мартыште лекше «Марий Эл» газетыште «Эре шарнаш тӱҥалына» статьяна лектын ыле. Тушто Кугу Ачамланде сар тӱҥалме икымше кечылаштак Йошкар-Оласе фельдшер-акушер школ гыч фронтыш шке кумылын кайыше 11 еҥ (сарын да пашан ветеранже Николай Соколовын возен кодымыж гыч – 18 еҥ) нерген ушештаренна. Таче нунын кокла гыч кокымшо доброволец – Яков Парфенович Зинков – дене палдарена.
«Мемнан тыгай фото уке…»
Тоштерыште пашам ышташ тӱҥалме годым медколледжын Шарнымаш книгаштыже Яков Зинковын икмыняр фотожым гына муынна. Тидын деч моло нимо: ны илыш корныж дене кылдалтше иктаж увер, ны родо-тукымжо деке лукшо корно, эсогыл ачалӱмжӧ – лийын огыл. Но варарак ик серышым муна.
1970-ше ийла мучаште колледжын студентше-влак Яков Зинковын родо-тукымжым кычалыныт да Медведево районысо Кугу Окаш (Большое Акашево) ялыш серышым возеныт. Вашмут толын. Тушто серыме: «Кычалше тӱшкан еҥже-влак! Яков Порфилович Зиньков шотышто тиде адрес дене возыза: Марий АССР, Медведево район, Пӱкшерме ял, «Шойбулакский» совхоз».
Тыгеракынрак йоҥгалтше фамилийым ала-кунам ужынна ыле… Ме Шойбулак кыдалаш школын директоржо Татьяна Владимировна Тихомирован телефонышкыжо Яков Зинковын фотожым колтышна да тудын родо-тукымжым кычалмына нерген серышым возышна. «Тиде кочамын изаже. Мемнан тыгай фото уке…», – икмыняр жап гыч ӧрын вашештыш ӱдырамаш. Тыге икте-весылан возкалаш тӱҥална, да Татьяна Владимировна мыланна фронтовик нерген мом палымыжым каласкалыш.
Порфилович, Перфирьевич огыл, а Парфенович
Военфельдшер дене кылдалтше материалым погымо годым икте почеш вес умылыдымаш-влак лектеденыт. Мутлан, ик вере фамилийже пушкыдемдыше пале деч посна кая, вес вере – пушкыдемдыше пале дене. Тӱрлӧ документыште ачалӱмжат тӱрлӧ: Парфенович, Порфилович, Перфирьевич… Тукым шӱжаржын ӱдыржын палемдымыж гыч, тунам ялсоветыште ешысе кажне йочан ачалӱмжым ала-молан тӱрлын возеныт.
Тымарте чумырымо материал негызеш теве мом рашемдышна. Яков Парфенович Зинков 1922 ийыште Медведево районысо Кугу Окаш ялсоветын кумдыкышкыжо пурышо Юлесола (южо документыште Юлисола але Изи Шуашнур манын возымо) ялыште шочын. Аваже – Василиса Федоровна, ачаже – Парфен Григорьевич, тудо 1890 ийыште шочын. Нуно шым икшывым ыштеныт. Яков кокымшо йоча лийын. Ача ден ава шочшыштым сайын онченыт, кажныжлан келшыше шинчымашым пуаш тыршеныт.
Еш оза Парфен Григорьевич фельдшер лийын, Икымше тӱнямбал да Кугу Ачамланде сарлаште кредалын. Яков ачажын корныж дене каен – Йошкар-Оласе фельдшер-акушер школыш тунемаш толын.
Изи лийын да изажым ок шарне
Яков Зинковын 1918 ийыште шочшо Виктор изаже Балтийский флотышто матрослан служитлен, Кугу Отечественный сарыште увер деч посна йомын. Шольо-шӱжарже-шамыч Геннадий, Муза, Галина, Тамара да Зоя лӱман лийыныт. Эн изи шӱжарже Зоя Парфеновна кызытат ила. «Изам-шамычын сарыш кайымышт годым кок ияш веле лийынам. Тудо жапым ом ом шарне, сандене нунын нерген нимом ойлен ом керт. Но авам, Василиса Федоровна, Яковын Волгоград кундемыште верланыше шӱгарышкыже миен коштын», – палемден фронтовикын шочмо шӱжарже.
Юлесола – пытыше ял. Тудо Ежово села деч кум километр коклаште верланен улмаш. Тиде ял нерген 1839 ийыште казенный илем спискыште икымше гана ушештарыме. Тудым Шуашнур ял гыч посна луктыныт да калыкыште Изи Шуашнур маныныт. Ялыште 12 сурт лийын, 39 пӧръеҥ илен. Юлесолан ончыкылыкшо лийын огыл, сандене Зинковмыт еш Шойбулак ялсоветын кумдыкышкыжо пурышо Пӱкшерме ялыш илаш куснен.
Марий рвезе – санвзводын командирже
Сарзе Яков Зинковын личный картычкыштыже тыге возымо: «Шымияш шинчымашым налын. Фельдшер-акушер школым тунем пытарен. Красноармеец. Военфельдшер. Йошкар Армийышке 1941 ийыште Йошкар-Оласе военный комиссариат гоч шке кумылын служитлаш толын. Санитар взводын командирже. 835 ат., 285 сд., 623 стр., 231 сд.»
Россий Обороно министерствын секрет гыч лукмо документше-влак почеш, Йошкар-Оласе фельдшер-акушер школын выпускникше, Йошкар Армийын военфельдшерже Яков Парфенович Зинков 1942 ий 11 сентябрьыште тале кредалмаш годым геройла колен. Землякнан капшым Сталинград областьыште Городищинский районысо Ерзовка ял кундемыште тойымо.
Теве тыге Йошкар-Оласе медицине колледжыште шинчымашым налше да Кугу Ачамланде сар тӱҥалме икымше кечылаштак фронтыш кайыше эше ик выпускникнан лӱмжым курымашлык шарнымашыш пуртышна.
Анна ЯНДЫКОВА,
ЛД-11 группын студенткыже.
Лилия РЫЧКОВА,
тоштерым вуйлатыше.
Маргарита ИВАНОВА ямдылен
Тоштерын фотожо-влак.
